Η Πέμπτη ήταν μια ηλιόλουστη μέρα

Πέμπτη. Βγαίνω από το ραδιόφωνο. Η Αγγελάκη ασπρίζει στο φως. Ο ήλιος χτυπάει στα μάτια μου. Πηγαίνω προς τη στάση του λεωφορείου. Ανεβαίνω στην Εγνατία. Νιώθω οικεια. Ξέρω κάθε γωνία. Σχεδόν με πάει ο δρόμος. Θα μπορούσα να ζήσω σε άλλη πόλη; Όταν πρέπει, αν πρέπει, τι ρωτάς; Αν έφευγα από τη Θεσσαλονίκη, ξέρω τι θα μου έλειπε. Αυτό μου δείχνει και τι αγαπώ. Έρχεται το λεωφορείο. Κόσμος κουρασμένος, κόσμος χαμογελαστός ανεβαίνει και κατεβαίνει τις σκάλες του. Βαριά βήματα. Πόδια που σέρνουν. Ανάλαφρα που έχουν όλη τη ζωή δικιά τους. Βαριεστημένα. Παιχνιδιάρικα. Βιαστικά. Μικρά πατουσάκια ακολουθούν όσο πιο γρήγορα μπορούν τα δυνατά πόδια του μπαμπά.
Περνάμε από τη Φιλοσοφική. Χρόνια φοιτητικά. Ήμουν εκεί. Σαν να πέρασαν αιώνες μου φαίνεται.
Ακούω δυο νεαρούς. «Τι περιμένεις, καπιταλιστικά πανεπιστήμια, τα δικά τους λένε…»
Σκέφτομαι το βιβλίο που διαβάζω αυτόν τον καιρό. «Η ιστορία των λαών των Ηνωμένων Πολιτειών» του Χάουαρντ Ζιντ. Πολιτικός ακτιβιστής, συγγραφέας και καθηγητής Ιστορίας στο πανεπιστήμιο της Βοστόνης. Το βιβλίο του, αναφέρεται στην αμερικανική ιστορία όπως την έζησαν οι ινδιάνοι, οι μαύροι, οι εργάτες, οι γυναίκες, από την εποχή του Κολόμβου έως σήμερα. Το βιβλίο διδάσκεται σε εκατοντάδες πανεπιστήμια και κολέγια της Αμερικής. Στα καπιταλιστικά πανεπιστήμια δηλαδή.
Ναι, στις Ηνωμένες Πολιτείες μπορείς να δεις το χειρότερο. Μπορείς όμως να δεις και το καλύτερο, το πολύ καλύτερο. Με το δικό μας μπάχαλο, τη μετριότητα και τους αγράμματους και συντηρητικούς και επαναστάτες τι σχέση έχει;
Στο «αυτί» του βιβλίου έχει κάποια λόγια του Bruce Springsteen «Η ιστορία του λαού των Ηνωμένων Πολιτειών με επηρέασε βαθιά. Με τοποθέτησε σε μια θέση την οποία αναγνώρισα και αισθάνθηκα ότι έπρεπε να την διεκδικήσω. Με έκανε να νιώσω πως συμμετέχω σε αυτή τη χρονική στιγμή της Ιστορίας, όπως όλοι μας, και πως αυτή η στιγμή είναι δική μου. Με έκανε να πιστέψω ότι, με τις μικρές μου έστω δυνάμεις, μπορούσα να καταφέρω κάτι. Ένιωσα ότι συμμετέχω στην Ιστορία.»
΄
Παρεμπιπτόντως, με αφορμή το βιβλίο αυτό σκεφτόμουν για μιαν ακόμη φορά πως ό,τι έμαθα για τα λάθη, ακόμα και τα εγκληματικά (λέμε τώρα…σαν δικών μας προγόνων που ακόμα τα θεωρούμε λαμπρές σελίδες στην ιστορία μας), των αμερικανών από αμερικανούς τα έμαθα. Από ταινίες, βιβλία και τραγούδια που ερχόντουσαν από εκεί. Από λογοτέχνες, ιστορικούς, πανεπιστημιακούς, καλλιτέχνες, κινηματογραφιστές αμερικανούς που αμφισβητούσαν, έψαχναν, αγωνιζόντουσαν και ήλπιζαν ότι κάποτε θα αλλάξουν τα πράγματα. Στ’ αλήθεια σου λέω, τώρα που η «άλλη Αμερική» ελπίζει, μου φαίνεται “κάπως” να κάνω την έξυπνη και να λέω, πού ξέρουν αυτοί, θα τους προδώσει ο Ομπάμπα, εγώ ξέρω… Την τύφλα μου ξέρω, εκείνοι αγωνίστηκαν στα δύσκολα, εγώ ξέρω καλύτερα; Δηλαδή ξέρω καλύτερα από τον Pete Seeger; Άσε, που, στο κάτω κάτω είναι η χώρα τους, η δική μου, μικρή, για να μην ξεχνιόμαστε κιόλας, χώρα στο χάρτη, είναι άλλη, η οποία ας κάνει καμιά υπέρβαση της προκοπής και τα λέμε, που, και στα μικρά και στα μεγάλα είμαστε ανεκδιήγητοι και κρίνουμε και τους άλλους. Τα έλεγα και στον undantag πριν από λίγες μέρες, ντρέπομαι για τότε που νόμιζα ότι όλα τα ξέρω. Επιπλέον μαζί τους ελπίζω κι εγώ, κι αυτό εκτός του ότι μου δίνει δύναμη να πιστεύω ότι όλα μπορούν να γίνουν, δεν θα ήθελα να μην το ζω. Να μην ελπίζω ότι θα γίνουν καλύτερα τα πράγματα, παρά να βλέπω εχθρούς και συνομωσίες; Δεν μπορώ να ζω έτσι. Απλά, δεν μπορώ. Είναι σαν να μου λες, μην αγαπάς, δες πόσοι προδόθηκαν, πόσοι χώρισαν, πόσοι πληγώθηκαν, μην ελπίζεις, όλοι ίδιοι είναι.

Σε μια στιγμή της ιστορίας που πέρασε αναφέρονται οι Calexico σε ένα τραγούδι του πιο πρόσφατου δίσκου τους.
Πιο συγκεκριμένα σε ένα πρόσωπο. Τον Χιλιανό μουσικό, τραγουδοποιό, σκηνοθέτη, ηθοποιό και καθηγητή Βίκτορ Χάρα (28 Σεπτεμβρίου 1932- 15 Σεπτεμβρίου 1973), που δολοφόνησε άγρια η χούντα του Πινοσέτ. Ήταν Σεπτέμβριος του 1973, 11 του μηνός. Ο Πινοσέτ καταλαμβάνει την εξουσία ανατρέποντας την κυβέρνηση του Αλλιέντε. Αντιφρονούντες του νέου δικτατορικού στρατιωτικού καθεστώτος συλλαμβάνονται. Ανάμεσά τους φυσικά και ο Βίκτορ Χάρα, ένθερμος υποστηρικτής του Αλλιέντε. Τον συνέλαβαν στο πολυτεχνείο όπου δίδασκε και τον βασάνισαν άγρια για πολλές μέρες όπως και χιλιάδες Χιλιανούς. Τις επόμενες μέρες στρατιώτες του καθεστώτος συγκεντρώνουν στο Στάδιο του Σαντιάγκο (το οποίο το 2003 ονομάστηκε Estadio Victor Jara) συλληφθέντες αντιφρονούντες. Εκεί συνέχιζαν να τον βασανίζουν, εκεί του έσπασαν και τα χέρια για να μην ξαναπαίξει κιθάρα, να μην ξανατραγουδήσει εμψυχώνοντας τους συμπολίτες τους. Τον δολοφόνησαν στις 15 Σεπτεμβρίου, ήταν 40 χρονών.



Οι Quilapayún, σημαντικοί εκφραστές του «Nueva Canción Chilena» (ρεύματος ανανέωσης του χιλιανού τραγουδιού):


Και μια πολύ ενδιαφέρουσα νομίζω προσέγγιση από τους τζαζ IKKI (Άμστερνταμ):


Το τραγούδι των Calexico λέγεται «Victor Jara’s Hands» ( Του Βίκτορ Χάρα τα Χέρια). Είναι αυτό (είναι μια πολύ καλή εκτέλεση του τραγουδιού)
Ένα ακόμη βίντεο όμως με το τραγούδι είναι κι αυτό:


«Wire fences still coiled with flowers of the night
Songs of the birds like hands call the earth to witness
Sever from fear before taking flight.
Fences that fail and fall to the ground
Bearing the fruit from Jara's Hands
Me siento solo y perdido
Una vela alumbra mi camino
Cruzando tierras que nunca he visto
Cruzando ei rio de mi destino
Solo soy un chico mas
Que sueha en alto y mirando al mar
All alone and lost
My path is lit by flame
Crossing lands never seen
Crossing rivers of my destiny
Only a boy nothing more
Day dreaming wanting more»

Οι Calexico φυσικά δεν είναι οι πρώτοι που έγραψαν τραγούδι για τον Victor Jara ή αναφέρθηκαν με κάποιο τρόπο σε αυτόν. Νομίζω όμως ότι ο τρόπος που αυτοί και κάποιοι ακόμη, όχι όμως όλοι, το έκαναν ταιριάζει πολύ στην ποίηση και τη δύναμη του Jara. Δεν είναι σύνθημα, είναι βαθύ αίσθημα. Μπορεί και να μην ξέρω καλά τα πράγματα, μπορεί να τα αντιμετωπίζω με το δικό μου αισθητήριο- πώς θα μπορούσε άλλωστε να γίνει αλλιώς;-, έτσι το νιώθω πάντως.

Για την ιστορία, τώρα, λίγο μετά τη δολοφονία του Jara, o αμερικανός τραγουδιστής της φολκ Phil Ochs, ο οποίος και είχε συναντηθεί με τον Victor Jara κατά τη διάρκεια μιας περιοδείας του στη Λατινική Αμερική, το 1974, είχε διοργανώσει μια συναυλία αφιερωμένη στον Χάρα στη Νέα Υόρκη. Στη συναυλία αυτή που είχε την ονομασία «An Evening With Salvador Allende» και έχει κυκλοφορήσει δισκογραφικά η ηχογράφησή της, συμμετείχαν ο Pete Seeger, o Bob Dylan, o Arlo Guthrie (γιος του Woody Gurthie) και ο ίδιος ο Phil Ochs.
Ένα ενδιαφέρον βίντεο όπου ο P.Seeger μιλά για τον V.Jara

Το 1976, ο Arlo Guthrie τραγούδησε στο δίσκο του «Amigo», το τραγούδι «Victor Jara» μελοποιώντας ένα ποίημα του Adrian Mitchell (24 Οκτ 1932 - 20 Δεκ. 2008).
Το τραγούδι είναι εδώ
Ενώ το ίδιο τραγούδι λέει εδώ κι ο ιρλανδός τραγουδιστής Christy Moore:


Νωρίτερα, το 1975 ένα συγκρότημα από τη Σουηδία, οι Hoola Bandoola Band, γράφουν και κυκλοφορούν στον δίσκο τους Fri information, το δικό τους τραγούδι για τον Victor Jara.


Από την ίδια χρονιά και τη Νορβηγία έρχεται το επόμενο τραγούδι. Είναι το"Victor Jara" του Lillebjørn Nilsen, από το 1975, και τον δίσκο του «Byen Med Det Store Hjertet».


Ένα ακόμη τραγούδι που αναφέρεται στον V. Jara, είναι το «One Tree Hill» των U2.


Στην Ελλάδα τραγούδια του Β. Χάρα, τα «La plegaria a un labrador» και «Te recuerdo Amanda», έχει τραγουδήσει η Μαρία Φαραντούρη στον δίσκο «τραγούδια διαμαρτυρίας απ’ όλο τον κόσμο» (1977)
Και στο τραγούδι «κι αν είμαι ροκ», σε λόγια της Δώρας Σιτζάνη και μουσική του Μάνου Λοϊζου ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου τραγουδούσε («Για μια Μέρα Ζωής», 1981) «…στου Βίκτορ Χάρα πετάω τ’ αστέρια σ’ ένα αεράκι εξωτικό»
Εδώ με τον Χρήστο Θηβαίο:


(Πολλά στοιχεία αλλά και αφορμές για να ψάξω και να επιβεβαιώσω ακόμη περισσότερα για τον Victor Jara βρήκα στη Wikipedia, http://en.wikipedia.org/wiki/Victor_Jara)

πλήρης

Πριν από δώδεκα ώρες ήταν ένα χειμωνιάτικο κρύο πρωινό με ήλιο. Με δόντια. Τρεις στρώσεις τα ρούχα. Σύστημα κρεμμύδι. Να κάνεις τις γνωστές ευέλικτες προσθαφαιρέσεις.
Ήμουν στο δρόμο. Για το σχολείο, με τη Σαββίνα. "Μαμά, βάλε μου την κουκούλα του μπουφάν" Δευτέρα, σκεφτόμουν, καινούρια εβδομάδα. Τις Δευτέρες βάζω το ξυπνητήρι λίγο πιο νωρίς. Ζόρικη μέρα. Μπαίνω στο παιδικό για το εγερτήριο και κρατιέμαι να μην μπω κάτω από ένα πάπλωμα να κάνουμε σκασιαρχείο όλοι μαζί. Αντιστέκομαι, κάθε φορά, σθεναρά, ακόμη. Η μέρα μπαίνει στο ρυθμό της.
Όλο το Σαββατοκύριακο δεν διάβασα εφημερίδες, μόνο δυο περιοδικά κυριακάτικα, τη Γυνάικα και το Κ, δεν είδα τηλεόραση, εκτός από δεκαπέντε λεπτά, δεν μπήκα στο διαδίκτυο, δεν τσέκαρα mail. Μια χαρά ήταν. Και δυο άγνοιες μαζί, αλλά τι πειράζει;

Το Σάββατο πήγαμε με τη Σαββίνα και την Εύα, τη φίλη της, στο εργαστήρι κοστουμιών που οργάνωσε η Στέλλα Αναστασάκη, στους κοιτώνες, στο Κόδρα, στο Espacio Uno.
Τι είναι αυτό; Ένα φεστιβάλ που διοργανώνουν για δεύτερη χρονιά μια ομάδα καλλιτεχνών από Ισπανία και Ελλαδα. Espacio Cero ήταν πέρσι, Χωρος μηδεν,δηλαδή, κάτι σαν πείραμα, πήγε καλά, να λοιπόν η δεύτερη διοργάνωση, Espacio Uno, Χώρος Ένα, φέτος.


Στο πρώην στρατόπεδο Κόδρα, στους κοιτώνες. Μουσική, εικαστικά, χορός, ζωγραφική, φωτογραφία, λογοτεχνία. Φέτος στο φεστιβάλ έδωσαν κι έναν τίτλο "Συναισθησία". Όπως λένε και οι ίδιοι: "Η συναισθησία είναι μείξη των αισθήσεων. Έχετε δει τα χρώματα ενός ήχου ή ενός αριθμού; Έχετε ακούσει τη μελωδία ενός χρώματος; Ο ανθρώπινος εγκέφαλος λειτουργεί με τέτοιο τρόπο ώστε η διέγερση μιας αίσθησης να αφυπνίζει εμπειρίες σε μιαν άλλη. Με αφετηρία λοιπόν τη ζωγραφική, τη μουσική, το χορό και όχημα τη συναισθησία επιδιώκουμε να καταργήσουμε τα στεγανά και μέσα από τη σύγκλιση των αισθήσεων να δημιουργήσουμε ένα μωσαϊκό ιδεών και συναισθημάτων."
Πρώτον: το παραδέχομαι, προσωπικά έτσι αντιλαμβάνομαι, από παιδί μέχρι τώρα, τα πάντα ούτως ή αλλως, οι λέξεις είναι μουσικές, τα συναισθήματα χρώματα, οι άνθρωποι είναι μυρωδιές, και ανακατεμενα μπορώ να σου τα πω κι αλλιώς. Πάντα πίστευα ότι αυτό εκτός από παιχνίδι είναι και κουσούρι που καλά θα κάνω να μην το μάθει κανείς. Πώς είπαμε το λένε; Συναισθησία; Τπάρχει, το έχουν κι άλλοι; Μα καλά τι νόμιζες; Μια χαρά.
Δεύτερον. Πήγα στο φεστιβάλ, μια μέρα μόνο μέχρι σήμερα, ένα μεσημέρι, και ήταν υπέροχα! Πήγαμε το Σάββατο, από τις 12 μέχρι τις 3, στο εργαστήρι που έκανε η Στέλλα Αναστασάκη και φτιάξαμε κοστούμια, με πλαστικό, χαρτί, ύφασμα, κλωστές, κορδέλλες. Στους τοίχους τα έργα, οι πίνακες του Arturo Lacal Ruiz, της Μαρίας Φωτεινάκη και της Λέας Καββαδία, κι εμείς επί το έργον. Ψαλίδια και κόλλες πήραν φωτιά, η φαντασία και η επινοητικότητα ήταν στο φόρτε τους. Κοστούμια, φούστες και φορέματα, περούκες ξεπήδησαν από το πουθενά. Θαυμασα το καπέλο που έφτιαξε η Άννα, χάζευα το πλαστικό φόρεμα που έφτιαχναν η Λέσλι και η παρέα της, ένα καπέλο μεσαιωνικό (δεν ξέρω κι αν το λένε έτσι) που έφτιαχαν στην άλλη πλευρά, απορούσα μα πώς το έφτιαξαν με πλαστικό και ποτηράκια, απίθανα ήταν σου λέω.
Τώρα γιατί να σου λέω εγώ. Καλύτερα μπες στη σελίδα των παιδιών:ΧώροςΈνα για να τα δεις όλα, και όσα προηγήθηκαν και όσα έρχονται αναλυτικά.
Αύριο, στις 9, παίζουν οι Prefabricated Quartet. Και οι εκδηλώσεις διαρκούν μέχρι την πρώτη Φεβρουαρίου.

Φτάνοντας στο ραδιόφωνο, μπαίνω στο διαδίκτυο, στα νέα της ημέρας, μαθαίνω ότι πέθανε η Δανάη Στρατηγοπούλου, σε ηλικία 96 ετών.Πλήρης ημερών, έγραφαν κι έλεγαν παντού.
Την είχα συναντήσει. Πριν από χρόνια, στη Ραφήνα στο σπίτι της. Έχω ακόμη τις μικρές άσπρες ζωγραφισμένες πέτρες που μου είχε δώσει καθώς έφευγα, ένα βιβλίο με αφιέρωσή της. Μια μεγάλη συνέντευξη σε κασέτα. Πόσο δυναμική ήταν. Τι τσαγανό. Μου μιλούσε για τα χρόνια της, παιδί, νεαρή δημοσιογράφος, τραγουδίστρια, για τη Χιλή και την Ελλάδα. Ήταν ένα απόγευμα από εκείνα που δεν ξεχνάς. Σήμερα θα βρω να ξανακούσω εκείνη την κασέτα. Μετά θα ξαναγράψω για την Δανάη Στρατηγοπούλου.


"Πλήρης ημερών" λέμε όταν κάποιος πεθαίνει σε μεγάλη ηλικία. Σωστά το λέμε άραγε; Πλήρης, γιατί έτσι γράφει η ταυτότητα και δείχνει η ηλικία σου ή γιατί έζησες πραγματικά κάθε μέρα, κάθε μήνα, κάθε χρόνο;
Τα δεκαπέντε λεπτά που σου έλεγα πριν ότι είδα τηλεόραση ήταν ένα απόσπασμα από μια συνέντευξη του Σαραμάγκο. Μιλούσε για το πώς βρήκε την συγγραφική του φωνή, μετά από τι, πότε και πώς. Έλεγε, ότι δεν έκανε ποτέ κάτι γιατί αυτό θα τον οδηγούσε σε εκείνο ή το άλλο. Ζούσε την κάθε μέρα. Έπαιρνε ό,τι είχε, ό,τι του έδινε η κάθε μέρα. Και ήρθαν όλα. Φαντάζομαι ότι ήταν πλήρης. Μέσα του.
(Μια ωραία φωτογραφία του J. Saramago έχει τραβήξει και ανεβάσει ο Tertulian στο φωτογραφικό blog του)

καλημέρα!

Σήμερα, όλη τη μέρα σχεδόν, μαζί με διάφορα που είχα να κάνω, ακουγα τον Glenn Gould, πιανίστα, να παίζει Μπαχ.
Ένα μικρό βιντεο για τώρα και νομίζω αξίζει κάποια στιγμή που θα εχω πιο πολύ χρόνο να σας γράψω για τον Glenn Gould περισσότερα και να ανεβάσω και πιο πολλά βιντεάκια.


Η "καλημέρα" σήμερα ξεκινησε με ένα τραγούδι αφιερωμένο. Αυτό.

Είναι δώρο να ξανασυναντάς ένα φίλο. Δώρο απρόσμενο που μπορεί να σε κάνει πραγματικά ευτυχισμένη.

μουσικές ιστορίες, με αφορμή δύο βιβλία

Blues People. H Μαύρη Μουσική στη Λευκή Αμερική, του LeRoi Jones

(ή αλλιώς Amiri Baraka, όπως ονομάστηκε στη συνέχεια, αφότου ασπάστηκε τον ισλαμισμό)

Το βιβλίο κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Ισνάφι, σε μετάφραση του Χάρη Συμβουλίδη.

"Αυτή είναι η ιστορία. Αυτή είναι η ιστορία σας, η ιστορία μου, η ιστορία των Νέγρων ανθρώπων"

Το βιβλίο ξεκινά από την αρχή, από όταν δηλαδή οι μαύροι έφτασαν στη χώρα αυτή, την Αμερική, ήταν αφρικανοί και έρχονταν σε έναν ξένο κόσμο. "...η περίσταση του να βρεθείς σε μια κουλτούρα λευκών, ουμανιστών και ψευτοπουριτανών καταστηματαρχών πρέπει να είναι εξοργιστική. Και αν είσαι σκλάβος σε αυτόν τον πολιτισμό, η θλίψη σου πρέπει να είναι ατελείωτη."

Μιλά για τη μουσική των μαυρων και πώς αυτή επηρεάστηκε, διαμορφώθηκε μέσα στις κοινωνικές ανακαταξεις της αμερικάνικης κοινωνίας αλλά και πώς αυτή επηρέασε, διαμόρφωσε τα πράγματα.

Είναι η μουσική που επηρέασε όχι μόνο τη μουσική αυτής της χώρας αλλά και όλη τη σύγχρονη μουσική του πλανήτη. Τίποτα ίσως δεν έχει επηρεάσει τόσο καθοριστικά την εξέλιξη της μουσικής τους τελευταίους αιώνες όσο εκείνη.

Όταν τα γεγονότα είναι σκληρά δεν χρειάζεται να τα αποδυναμώσεις με περιττούς συναισθηματισμούς. Όταν μπορείς να μιλήσεις αντικειμενικά για την αξία κάποιων πραγμάτων δεν χρειάζεται να καταφύγεις σε συνηθισμένα και μάλλον απλοϊκά κοσμητικά επίθετα, απλά εξηγείς, με ρήματα και ουσιαστικά όπως θα έλεγε ίσως ένας γλωσσολόγος.

"Ο δοκιμαστικός πρώτος τίτλος που έδωσα στο βιβλίο ήταν Blues, Black & White America. Ήταν η αντιθετική όψη του θέματος που πρώτα με αιχμαλώτισε, επιφανειακά: ότι δηλαδή υπήρχε ένα σώμα μουσικής που δημιουργήθηκε από ανθρώπους οι οποίοι μεταφέρθηκαν σε αυτή την πλευρά ως σκλάβοι και ότι, σε όλη τη διάρκεια της ανάπτυξης αυτής της μουσικής, χρειάστηκε να επιζήσει, να επεκταθεί, να αναδιοργανωθεί, να συνεχίσει και να εκφράσει τον εαυτό του, ως εύθραυστη κληρονομιά ενός ανίσχυρου και καταπιεσμένου λαού. Πώς το έκανε αυτό; Τι ήταν τόσο ισχυρό και απελπισμένο στη μουσική αυτή που εγγυήθηκε τη συνεχή της ύπαρξη ακόμα και πέρα από την ύπαρξη των δημιουργών της; Αυτό ήταν που με παρακίνησε. Αλλά καθώς ξεκίνησα να μπαίνω στην ιστορία της μουσικής, βρήκα ότι ήταν αδύνατο να το κάνω χωρίς, την ίδια στιγμή, να βουτήξω βαθύτερα στη ιστορία των ανθρώπων. Ό,τι ήταν η ιστορία των Αφροαμερικανών ώς κείμενο, ως θρύλος, ως ιστοριούλα, ως έκθεση, ως διήγηση, ή όπως θέλετε πείτε το, ήταν και η μουσική ως επένδυση, ως μια βασικά εκφρασμένη δημιουργική ενορχήστρωση, αντικατοπτρισμός της αφροαμερικάνικης ζωής, των λέξεών μας, το λιμπρέτο σε εκείνες τις ζωές που κάποιοι έζησαν πραγματικά. Η μουσική, δηλαδή, ήταν ένα ενορχηστρωμένο, εκφωνημένο, μουρμουριστό, σε στιλ ψαλμωδίας, φυσημένο, χτυπημένο στο ρυθμό, διασκορπισμένο πόρισμα, που επιβεβαίωνε την ιστορία. Και κάποιος μπορούσε να πηγαίνει από το ένα στο άλλο, ή βασικά από το μέσα προς το έξω, ή το αντίθετο, και να μιλάει για τα ίδια πράγματα. Η μουσική εξηγούσε την ιστορία, όπως και η ιστορία εξηγούσε τη μουσική..."

Για αυτά κι άλλα πολλά που αφορούν στο βιβλίο θα μιλήσουμε αύριο, Τετάρτη στην εκπομπή με τον μεταφραστή του βιβλίου, τον Χάρη Συμβουλίδη.

Ο ίδιος έχει γράψει και μια εξαιρετική μελέτη, για την οποία σας έχω πει ήδη στο ραδιόφωνο και θα πούμε κι αύριο δυο λόγια, τίτλος της: "Oi! Η μουσική των skinheads", κυκλοφορεί επίσης από τις εκδόσεις Ισνάφι.

Αγγλία. Δεκαετία του '70. Κρίση πετρελαϊκή. Κρίση οικονομική. Υποβαθμισμένες συνοικίες. Φτωχές συνοικίες. Μουσική. Τι σημαίνει υποκουλτούρα; Ποιοι ήταν οι πρώτοι skinheads;

"Όσα ξέρουμε για τους skinheads είναι μέσα από τα δελτία Τύπου της αστυνομίας ύστερα από κάποιον ποδοσφαιρικό αγώνα, συναυλία, πολιτική συγκέντρωση κτλ. Η νεολαία με τα ξυρισμένα κεφάλια και τις μπότες ανέπτυξε όμως και τη δική της μουσική, το Οi!. Και όπως κάθε μουσικό είδος είναι ο καθρέφτης της κοινωνίας που το δημιούργησε, η ιστορία του Οi! είναι η ιστορία των skinheads. Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζεται ένα χρονικό του Οi!, από το ξέσπασμα του punk στη Βρετανία μέχρι τις μέρες μας, όπου ένα μεγάλο κομμάτι του ταυτίζεται πια με νεοναζιστικές αντιλήψεις. Η διαδρομή αυτή φαίνεται αρχικά παράδοξη, μιας και η punk κουλτούρα έχει γενικά σχετιστεί με αριστερές και αναρχικές ιδέες. Εξετάζοντας το Οi! παράλληλα με τις κοινωνικές ζυμώσεις οι οποίες γέννησαν τους skinheads στη μεταπολεμική Βρετανία και τροφοδότησαν την άκρα δεξιά, όχι μόνο η παραπάνω διαδρομή παύει να φαντάζει τόσο παράδοξη αλλά ρίχνεται κάποιο φως και σε ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα ζητήματα σχετικά με τους skinheads - της πολιτικής τους ταυτότητας."

Το βιβλίο είναι μια πρωτότυπη, εξαιρετική μελέτη, με επιστημονική μεθοδολογία για την ιστορία, μουσικά και γενικά, και τη βρετανική κυρίως, αλλά και άλλων χωρών, μουσική σκηνή. Στα μεγάλα προσόντα αυτού του βιβλίου πιστεύω ότι ανήκει ο τρόπος γραφής του. Τα τρία κεφάλαιά του και το περιεχόμενό της, πώς το ένα σε οδηγεί στο άλλο και οπωσδήποτε οι πολίτιμες παραπομπές του. Θα μπορούσε άνετα να είναι ένα διαδικτυακό βιβλίο με πολλαπλές συνδέσεις που κάθε φορά φωτίζουν κι άλλη γωνία, άλλη πλευρά της ιστορίας. Στην εποχή του διαδικτύου νιώθω πολύ συχνά την ανάγκη τα βιβλία(να σου πω την αλήθεια όχι μόνον αυτά) να έχουν αυτήν την λειτουργικότητα, να μπορώ να πηγαίνω από το ένα στο άλλο και μετά να ξαναγυρνώ, σε αυτό το βιβλίο το κατάφερα.

Τελειώνοντας το βιβλίο, και ξέροντας καλά πως δεν υπάρχουν πολλές τέτοιες εμπεριστατωμένες πρωτογενείς μελέτες για πολλά ενδιαφέροντα μεν, πλην "άβατα" ακόμη, θέματα, μουσική ή μη, αναρωτιόμουν: δεν γράφονται τέτοια βιβλία ή δεν εκδίδονται;

Να κοιταχτούμε λες κι είν' γιορτή

Το ότι είμαι εδώ και σας γράφω σημαίνει ότι δεν είμαι εκεί που πολύ θα ήθελα να είμαι τώρα, στο Έντεχνο και να ακούω τον Θάνο Ανεστόπουλο. Να πάρει...
Πες μας που πάει ο άνθρωπος τον κόσμο σαν αφήνει
πες μας που πάει ο άνεμος, που πάει η φωτιά σαν σβήνει
σκιές ονείρων είμαστε, σύννεφα που περνούμε
Βάλτε να πιούμε
Τουλάχιστον αυτήν την εβδομάδα ας αξιωθώ να ακούσω τον καινούριο δίσκο των Κρίνων, όχι ότι αυτό αντισταθμίζει την συναυλία που έχασα, είμαι σίγουρη ότι έχασα κάτι που δεν μπορώ να το αναπληρώσω, αλλά το ξέρω, όταν κάνω σχέδια, κατά την γνωστή παροιμία, ο δικός μου θεός, τουλάχιστον, γελάει μονίμως.

από τον περασμένο φεβρουάριο στο μύλο

Αυτή η εβδομαδα στην εκπομπή θα έχει πολλες συνεντευξεις, για μουσικές, βιβλία, θέατρο.

Όση μαυρίλα έχω μέσα και νιώθω γύρω μου, τόσο με πιάνει μια μανία, τρελλή σχεδόν, μα ακούσω ωραία πράγματα, να διαβάσω κάτι με ζωή, να δω, να σκεφτώ, να κάνω κάτι.

Αυτό μερικές φορές μου βγαίνει σε καλό.

Στην εκπομπή της Παρασκευής ακούσαμε πρώτο τραγούδι το 2009 μ.χ. του Κώστα Τουρνά, αρκετοί μου ζητήσατε τους στίχους, στην εποχή του youtube το μόνο εύκολο.

Πού είναι εκείνες οι εποχές που ακούγαμε και πατούσαμε pause στο κασετόφωνο κάθε λίγο και λιγάκι για να γράφουμε σε ένα τετράδιο τους στίχους κάποιου τραγουδιού. Η αδελφή μου το έκανε συστηματικά για να μαθαίνει τα λόγια των τραγουδιών, της άρεσε πολύ να τραγουδάει, είχε να λέει λοιπόν πόσο την παίδευε η Δ. Γαλάνη, "ε, μα να μη λέει καθαρά τις λέξεις", έλεγε και ξανάλεγε και πάλευε να καταλάβει τι στο καλό προφέρει σε σημεία- σημεία των τραγουδιών της, ενίοτε κάναμε και συμβούλιο και καταλήγαμε στο τέλος, ε, ας πούμε ότι λέει αυτό να τελειώνουμε...

Πώς θα είν' ο κόσμος μας,

πώς θα είμαστε εμείς

το 2009.

Πώς θα ζούμε άραγε
που θα είναι όλα αλλιώς
και ποιά θα είναι τα νέα.
Το 2009...

Τότε πού θά 'μαι 'γω,
θά 'μαι 60 χρονών
και συ ελπίζω να φαίνεσαι νέα.

Και τα παιδιά μας
δεν θά 'χουν καμιά
διαφορά με σένα και μένα.

Τότε που ο πλανήτης μας
θά 'ναι οπλοστάστιο
κι οι δρόμοι θα μοιάζουν μ' αρένα.

Νά 'σαι αισιόδοξη,
όλα θα περάσουνε,
μετά από τη νύχτα είν' η μέρα.
Το 2000 και πέρα...

Όταν όλοι οι τρελλοί
που τον κόσμο κούρασαν,
μακριά μας θά 'χουνε φύγει.

Τότε πια, γυναίκα μου,
μας ανήκει όλη η Γη
και τότε θα ζήσουμ' ωραία.
Το 2009...

Ένα τραγούδι, πάλι, πολύ αγαπημένο, του Φοίβου Δεληβοριά είναι χαρισμένο της Μαρίας που έγραψε για τον καθρέφτη και μου το θύμισε. Για κάποια τραγούδια αφορμή ψάχνω να τα θυμηθώ, το παραδέχομαι. Για το συγκεκριμένο τραγούδι ή ώρες θα μπορούσα να μιλάω, και να λεω λόγια, λόγια, λόγια, ή να το ακουω ξανά και ξανά. Προτιμώ το δεύτερο.

(Τι τυχεροί οι άνθρωποι που θέλουν να καθρεφτίζουν μόνον κάποιον/ κάποιαν στη ζωή. Όχι που δεν θα έλεγα τίποτα...)

Το Σάββατο το βράδυ είδα μια παράσταση της Πειραματικής Σκηνής της Τέχνης, τον Γυάλινο Κόσμο του Τ.Ουίλιαμς, σε σκηνοθεσία του Ν.Χουρμουζιάδη. Νομίζω πρώτη φορά κατάλαβα τόσο το έργο. Πρώτη φορά με άγγιξε με τέτοιον τρόπο. Ώρες ώρες ένιωθα το κεφάλι μου να μουδιάζει όταν ασυνείδητα σκεφτόμουν πού έχω δει αυτή τη σκηνή στην πραγματική μου ζωή. Τι από αυτά που ακούω έχω πει; Τι μου έχουν πει; Πόσο δυσδιάκριτα είναι τα όρια του καλού και του κακού, του ανώδυνου και του καταστροφικού;
Στην παράσταση παίζουν η Μένη Κυριάκογλου (η υπερπροστατευτική και στερημένη η ίδια από αγάπη, έρωτα και ζωή μητέρα), ο Κυριάκος Δανιηλίδης, ο Πρόδρομος Τσινικόρης και η Νανά Παπαγαβριήλ, αν μου επιτρέπεται, μια ηθοποιός που θαυμάζω απίστευτα. Σε όποιο ρόλο κι αν την έχω δει. Εδώ είναι, όχι υποδύεται, είναι η Λώρα.


Ο Νίκος Κουρουπάκης μου έστειλε χθες, έγινε χθες η Κυριακή, αυτό:

Γι όσα μας πήραν τα χρόνια, για όσα έφεραν, φέρνουν και θα μας φέρνουν.
Η Στ., η κόρη της Π. της έλεγε προχθές "Μαμά, δεν μου αρέσει καθόλου ο αόριστος. Ξέρεις ποιος είναι ο αγαπημένος μου χρόνος; Ο μέλλοντας. Ο εξακολουθητικός."

Mέχρι να ανεβάσω αυτήν την ανάρτηση η ώρα πήγε σχεδόν δύο.
Κι αφού πολλά τραγούδια θυμήθηκα σήμερα, ένα ακόμη.
Γιατί, όπως έλεγε ένας φίλος μου από παλιά, τι νομίζεις θα μείνει; Ούτε αυτοί που αγαπήσαμε, ούτε αυτοί που μας άφησαν, αυτοί που μας αγάπησαν μόνο. Τότε ψιλογελούσα, άντε πάλι ο φιλόσοφος έλεγα. Βρε, μπας και είχε δίκηο;

Παρασκευή

Πηγαίνοντας στο ραδιόφωνο, τα πράσινα υφασμάτινα δέντρα μπροστά στη ΧΑΝΘ ανεμίζουν, τα φωτα στα μεταλικά κεριά στην κάτω πύλη της Έκθεσης αναβοσβήνουν ακόμη, ο αέρας φυσάει με ορμή στην Αγγελάκη, στριφογυρίζω για τον αποφεύγω για λίγα δευτερόλεπτα, ο αέρας στα στενά της πόλης, στις κάθετες αυτές λουρίδες δρόμων στο κέντρο της, έχει τρελλά κέφια, έρχεται δυνατός, από το βουνό πρός τη θάλασσα.
Μια ακόμη μέρα. Παρασκευή. 2009. 9 Ιανουαρίου.

Αν θυμάσαι τη δεκαετία του '70, αν ήσουν παιδί τότε, θα θυμάσαι ίσως, μας βοηθούσαν πολύ και ταινίες, τηλεοπτικές, ξένες, σειρές σε αυτό, ότι τα χρόνια μετά το 2000, λέγαμε ότι θα είναι κάπως. Μεταλικά, διαστημικά σχεδόν ή και απολύτως, μηχανικά, χωρίς συναίσθημα φοβόμασταν, χωρίς πάθη και πάθος ανησυχούσαν κάποιοι, με την τεχνολογία να κυριαρχεί στη ζωή μας. Άλλοι άνθρωποι, άλλη ζωή από το '70. Και φτάσαμε στο 2009, είμαστε άλλοι άνθρωποι, είναι αλλες εποχές, ζούμε άλλη ζωή και μαζί είμαστε οι ίδιοι άνθρωποι, μπορεί και να μη ζούμε πολυ διαφορετικές εποχές.



Χθες μιλούσα με τον Πέτρο Ζηβανό, κάναμε μια συνέντευξη για το περιοδικό CITY με αφορμή μια παράσταση που σκηνοθέτησε και παρουσιάζεται αυτόν τον καιρό στην Θεσσαλονίκη, "Αγάπη, Πίστη, Ελπίδα" του Χόρβατ. Μου είπε, μια εποχή πεθαίνει, μια καινούρια γεννιέται, ακόμα δεν έχει προβάλλει ολόκληρη, αυτό είναι κρίση. Το κράτησα. Όπως κι εκείνην την ευχή, της χριστουγεννιάτικης κάρτας των εκδόσεων ΤΟΠΟΣ, σε αυτές τις εκδόσεις χρωστάω μερικά από τα καλύτερα βιβλία που διάβασα μέσα στο 2008,"η κρίση μας κάνει πιο δυνατούς ...αναγνώστες".


Από τον καινούριο δίσκο των Διάφανων Κρίνων.
Ο Θάνος Ανεστόπουλος το βράδυ της Κυριακής θα είναι στο Έντεχνο.
Μπάινω τρέχοντας στην εκπομπή. Blogεπιστρέφω μετά για λεπτομέρειες...

Μαρία Δημητριάδη

Λίγο μετά την εκπομπή, μου είπε την δυσάρεστη είδηση ο Δημήτρης Νικολούδης. Μόλις το είχε μάθει. Πέθανε τα ξημερώματα σήμερα η Μαρία Δημητριάδη, από μια σπάνια πνευμονική νόσο.
Μια σπουδαία τραγουδίστρια με απίστευτο εύρος φωνής και ερμηνείας.
Συνεργάστηκε και τραγούδησε, μεταξύ άλλων, τραγούδια των Γιάννη Μαρκόπουλου, Σταύρου Ξαρχάκου, Μίκη Θεοδωράκη, Μάνου Χατζιδάκι, Γιώργου Σταυριανού και κυρίως του Θάνου Μικρούτσικου με τα τραγούδια του οποίου ταυτίστηκε μια μεγάλη περίοδος της καριέρας της.





Στο mic.gr (http://www.mic.gr/Artist.asp?ID=10014 ), υπάρχει ένα κείμενο της Μαρίας Παπαδήμα για την Μαρία Δημητριάδη και αναλυτικά η δισκογραφία της(προσωπική και συμμετοχές)

ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΑ : Albums
1974 Αντόνιο Τόρρες Χερέδια (Lyra)
1975 Πολιτικά τραγούδια (Lyra)
1976 Καντάτα για την Μακρόνησο/Σπουδή σε ποιήματα του Βλαδίμηρου Μαγιακόβσκη (Lyra)
1978 Τραγούδια της λευτεριάς (Lyra)
1980 Δελτίο καιρού (CBS)
1981 Τα αντάρτικα (Lyra)
1982 Έρημη πόλη (CBS)
1985 Για την Ελένη (Σείριος)
1985 Η μυθολογία του Σαββάτου (Σείριος)
1987 Το μαγικό κλειδί (ΜΙΝΟS)
1989 Οριστικά (Lyra)
1990 Βιολιστή κατέβα απ' τη στέγη (Lyra)
1991 Μήπως ζούμε σ' άλλη χώρα (Σείριος)
1995 Τραγουδά μεγάλους συνθέτες (Polydor)
1996 Αύριο (ΜΙΝΟS)

ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΑ : Συμμετοχές
1968 Κορίτσια στον ήλιο (Columbia)
1969 Ήλιος ο πρώτος (Philips)
1970 Χρονικό (Philips)
1971 Ιερά οδός (Olympic)
1971 Ο Θεοδωράκης διευθύνει Θεοδωράκη (Polydor)
1972 Theodorakis in concert (Polydor)
1974 18 Λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας (Lyra)
1974 Σκλάβοι πολιορκημένοι (Lyra)
1974 Ήλιος και χρόνος (Columbia)
1974 Τα τραγούδια του αγώνα (ΜΙΝΟS)
1977 Τροπάρια για φονιάδες (Lyra)
1977 Φουέντε Οβεχούνα (Lyra)
1981 Λεοντής-Μικρούτσικος: Συναυλίες 81 (CBS)
1982 Εμπάργκο (CBS)
1983 Αραπιά για λίγο πάψε να χτυπάς με το σπαθί (CBS)
1985 Νάμαστε πάλι εδώ Αντρέα (Columbia)
1986 Οι φόβοι του μεσημεριού (ΜΙΝΟS-FM Records)
1989 Κυριακάτικη εκδρομή (Lyra)
1992 Αχ! Πατρίδα μου γλυκειά (ΜΙΝΟS)
1992 Αναζήτησις (MBI)
1992 Τραγούδια του Σπήλιου Μεντή (Lyra)
1994 Στο καλντερίμι (Ανατολή)
1996 Παράρτημα Α' (Polydor)

...

Μερικές φορές νομίζω ότι σε μια σκηνή είμαστε όλοι. Άλλοτε το έργο είναι δράμα, άλλοτε κωμωδία, συνήθως ένας θίασος σε ρεπερτόριο εναλλασσόμενο. Καμιά φορά ή και πάντα, το χειρότερο απ’ όλα είναι ότι ενώ συνήθως δεν ξέρουμε τον δικό μας ρόλο, μαθαίνουμε, η νομίζουμε ότι ξέρουμε τον ρόλο του διπλανού μας καλύτερα από εκείνον τον ίδιο. Μα, ναι, χωρίς αμφιβολία θα ήμασταν πολύ καλύτεροι, αν ήμασταν στη θέση του. Άσε που πάντα για ό,τι μας συμβαίνει κάποιος άλλος φταίει. Μια συνομωσία, μια προβοκάτσια, μια εξουσία, ο γείτονας, ο ηθοποιός της διπλανής παράστασης. Άλλες πάλι φορές, αυτό είναι και το πιο εύκολο, εν χορώ λέμε όλοι τα ίδια λόγια, άλλοι φωναχτά, άλλοι κουνώντας μόνο τα χείλια γιατί δεν τους αρέσει το τραγούδι αλλά πού να μπλέκεις τώρα, να σκέφτεσαι, να πεις κάτι άλλο, πλάκα κάνεις; τραγούδα ή κάνε πως τραγουδάς μη σε πάρουν και χαμπάρι- μετά το συνηθίζεις, είναι σαν κάτι χαζοτράγουδα που ακούς στο τέρμα, μποτιλιαρισμένος στο ταξί Παπαναστασίου και Στρατού, ώρα δύσκολη, και μετά βγαίνεις από το ταξί και χωρίς να το έχεις πάρει είδηση σιγομουρμουρίζεις στο δρόμο το σουξέ, και λες «να πάρει, το κόλλησα», ή το συνήθισα πρέπει να πεις;
Είναι φορές που προτιμώ να μη μιλάω. Μόνο να ακούω και να διαβάζω. Και τι σημασία έχει τι σκέφτεσαι εσύ, λέω στον εαυτό μου. Μπορεί και να φοβάμαι γιατί αν αυτό που θα πω (και συνήθως έτσι είναι) δεν είναι αυτό που κυκλοφορεί και πάει με ορμή- αλίμονο σε όποιον πει κάτι διαφορετικό- θα την ακούσω άσχημα, κι όσο κι αν πραγματικά πιστεύω, γιατί εννοείται ότι πιστεύω αυτό που θα πω, ε, το βρίσιμο, τουλάχιστον για λίγο θα με καταρρακώσει.
Όμως να σου πω την αλήθεια, πιο πολύ κάτι άλλο κλείνει το στόμα μου. Μιλάμε, μιλάμε, μιλάμε, όμως ό,τι κι αν πούμε η αληθινή ζωή δεν είναι στα λόγια, τα εύκολα μάλιστα λόγια, το καινούριο και το επαναστατικό, για να πω και τη λέξη του συρμού, δεν είναι σε αυτό που βλέπω.
Μάγκας και επαναστάτης είναι ο ισραηλινός που διαδηλώνει για την κατάπαυση του πυρός στην Γάζα, που ζητά να σταματήσουν οι απάνθρωπες επιθέσεις του ισραηλιτικού στρατού που «ξεπερνούν κάθε κόκκινη γραμμή ανθρωπιάς, ηθικής, διεθνούς νομιμότητας και σοφίας», όπως διάβασα, χάρη σε ένα μπλογκ (http://peacenik-wwwpeacenik.blogspot.com ) που ανακάλυψα ακριβώς την μέρα της πρωτοχρονιάς, σε ένα άρθρο ισραηλινού δημοσιογράφου, του Gideon Levy, στην εφημερίδα Haaretz. Κι ας ξέρει ότι είναι δύσκολο να πείσει κάποιους συμπολίτες του να κατέβουν στην ίδια διαμαρτυρία με αυτόν γιατί η Χαμάς παίζοντας το δικό της πολιτικό παιχνίδι εξουσίας με ακραίο ισλαμικό θρησκευτικό φανατισμό – στου οποίου το σύστημα αξιών καθημερινής ζωής ποιος από όλους εμάς θα μπορούσε να ζήσει έστω μία μέρα;- μπορεί να ρίξει ρουκέτα ένα πρωί και στο δικό του σπίτι.
Επαναστάτης είναι αυτός που θα βοηθήσει πραγματικά, κι όχι για να έχει να το λέει μετά, την Κωνσταντινκα Κούνεβα, μετά από την δολοφονική επίθεση εναντίον της. Κι όχι μόνο αυτήν την γενναία γυναίκα, όχι μόνο τώρα, αλλά όλους αυτούς τους ανθρώπους που είτε γεννήθηκαν στη χώρα αυτή είτε όχι, παλεύουν κυριολεκτικά ζώντας καθημερινά κάποτε και μοιραία επικίνδυνα, όχι μόνο με δύσκολες οικονομικές συνθήκες, αλλά παλεύοντας και με τη νοοτροπία μας. Όχι κατεβαίνουμε τώρα στην πορεία, «κλαίμε» τώρα, αλλά «όχι και να πάει το παιδί μας σε σχολείο με τόσα παιδιά οικονομικών μεταναστών, υποβαθμίζεται η εκπαίδευσή τους έτσι», αυτό παραπάει… Ευτυχώς, δεν είναι παντού έτσι, δεν είναι έτσι στο 9ο νηπιαγωγείο της Αθήνας όπως έγραψε ο Τάκης Καμπύλης στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ.
Τα άλλα, τα παχιά, τα μεγάλα, τα μελό, είναι λόγια, κάθε μέρα στη ζωή μας μπορούμε να είμαστε, όχι λυπησιάρηδες και ταχαμου-ευαίσθητοι, κανονικοί άνθρωποι να είμαστε, σωστοί;
Που όλοι τα ξέρουν όλα, μερικούς τους ξέχασε η δουλειά τους και τους έμαθαν η τηλεόραση και οι φωτογράφοι, νισάφι. Που, σε μια χώρα όπου η παιδεία είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα, όλοι οι πολιτικοί μας, αυτοί ψηφίζουν προϋπολογισμούς και νόμους, πάνε να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα, καλή ώρα ο πρωθυπουργός της χώρας, σε σχολεία με σοβαρά προβλήματα, τα βλέπουν και αμέσως τα ξεχνάνε. Που κι εμείς δεν είμαστε καλύτεροι. Που βαρέθηκα να φταίνε πάντα κάποιοι άλλοι για το χάλι μας, αυτά τα λες στα δώδεκα, κι αν τα λες δηλαδή, αν τα λες στα τριάντα και τα σαράντα έχεις πρόβλημα. Τελικά, δεν βρίσκω τίποτα πιο επαναστατικό από το κάνουμε ο καθένας σωστά τη δουλειά του, αυτήν που ο καθένας διάλεξε να κάνει, με ήθος και ευθύνη, με τόλμη και γνώση, με δικαιώματα κι υποχρεώσεις, με πολλή-πολλή δουλειά, να αποκτήσουν επιτέλους οι λέξεις το νόημά τους.

Διάβασα, είδα, άκουσα διάφορα αυτό τον καιρό. Διάβασα αυτό το κείμενο των Μάρκαρη, Δοξιάδη, Θεοδωρόπουλου (παρεμπιπτόντως, με του ενός συνυπογράφοντος τις απόψεις πολλές φορές δε συμφωνώ, και τι μ’ αυτό;). Δεν γράφουν εκείνα που λένε όσοι- και δεν είναι καθόλου λίγοι- θέλουν να είναι αρεστοί στην πλειοψηφία που λέει άλλα, λέγε με τηλεοπτική περσόνα, πολιτικό, καλλιτέχνη ή ό,τι άλλο, γράφουν όμως με θάρρος κάτι διαφορετικό, πέρα από κολακίες. Και τι δεν έγραψαν στο διαδίκτυο αυτές τις ημέρες εναντίον τους.
[Είδα τελευταία για μιαν ακόμη φορά τον «Ψαλιδοχέρη» του Τιμ Μπάρτον. Το πλήθος που θαύμαζε τον παράξενο ψαλιδοχέρη, το ταλέντο, τα χαρίσματά του, ακόμα και τη διαφορετικότητά του, το ίδιο πλήθος, όταν δεν ικανοποιήθηκαν του καθενός ο πόθος, έγινε όχλος. Αυτές οι γλυκιές, καλές γυναικούλες, με τα χρωματιστά ρούχα και τις απλές ζωές, εμείς, ο μέσος άνθρωπος δηλαδή έγιναν ο εφιάλτης στο δρόμο με τα τέρατα, και τα τέρατα ήταν εκείνες. Καλύτερη αναπαράσταση όχλου δεν έχω δει ίσως. Κι όταν γινόμαστε όχλος, καθόλου δε με νοιάζει ποιο σύνθημα μας ενώνει, μας φοβάμαι, το λιγότερο. Και γινόμαστε συχνά.]

Τις πρώτες μέρες των γεγονότων στη Λωρίδα της Γάζας, θυμήθηκα μια φράση που είχε πει ο Ντάνιελ Μπαρενμπόιμ, ο διευθυντής της ορχήστρας West-Εast Divan που αποτελείται από, εφήβους και νεαρούς, Παλαιστίνιους και Ισραηλινούς μουσικούς: «Είτε θα σκοτωθούμε μεταξύ μας, είτε θα μοιραστούμε ό,τι υπάρχει για να μοιραστεί». Ήταν σε ένα άρθρο στην εφημερίδα Observer, το είχε αναδημοσιεύσει η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, το ξαναδιάβασα
Ξαναδιάβασα αυτό το κείμενο της Πέπης Ρηγοπούλου. Κι αυτό από τα ΝΕΑ, πάλι για τον Ντάνιελ Μπαρενμπόιμ Στην ίδια εφημερίδα θυμήθηκα ότι είχα διαβάσει κάποια ακόμη λόγια του όπου μιλούσε για την αξία της συνύπαρξης.
«Χρειάζεται να βρεθεί ένα κοινό σημείο αναφοράς για να λυθούν τα προβλήματα μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων. Όταν οι άνθρωποι αφήνουν πίσω τους τα προσωπικά τους στοιχεία- πολλές φορές υπάρχει άγνοια και από τις δύο πλευρές για το τι τους ενώνει και τι τους χωρίζει- και ενώνονται κάτω από ένα στόχο, τότε τα πάντα είναι δυνατά. Πρέπει να πιστεύεις στις ουτοπίες για να γίνουν, έστω κάποιες απ΄ αυτές, πραγματικότητα.»
Και θυμάται, έγραφε η εφημερίδα, τον πρώτο καιρό, που τόσο οι Ισραηλινοί μουσικοί της ορχήστρας όσο και οι Παλαιστίνιοι όλοι τους νέα παιδιά, έφηβοι ή νεαροί - «έπαιζαν με τον δικό τους τρόπο, ο καθένας για τον εαυτό του, όχι σαν ομάδα, αλλά με τον καιρό κατάλαβαν ότι μόνο αν δουν τη τέχνη τους σαν σύνολο μιας ορχήστρας μπορούν να επιτύχουν. Έτσι ακριβώς είναι και στην κοινωνία, όσο κι αν σε χωρίζει η... άβυσσος με τους άλλους, πρέπει να την υπερπηδήσεις αν θες να ζήσεις»

Ας διαφωνούμε, ας μην είμαστε ίδιοι, ακόμα καλύτερα. Μπορούμε να ζήσουμε χωρίς να συνυπάρξουμε; Και πώς θα συνυπάρξουμε ειρηνικά, άρα δημιουργικά, με φανατισμούς πολιτικούς, θρησκευτικούς, ιδεολογικούς;
Άραγε μπορούμε να φτιάξουμε έναν άλλον κόσμο αν δεν τον έχουμε φανταστεί;
Μπορούμε να φανταστούμε τον κόσμο αλλιώς;


Καλή χρονιά.

Καλή χρονιά!
Pace e Salute,
Es Guets Nöis, tashi délek,
bonne année, feliz año Nuevo,
ein gutes neues Jahr , e glëckliches nëies ,
Cung Chúc Tân Niên, bon any nou, สวัสดีปีใหม่,
gelukkige nuwejaar, Gëzuar vitin e ri, Bónn anaèy
yeni iliniz mubarek, asgwas amegas, С новым годам ,
Gëzuar vitin e ri, bloavezh mat, честита нова година ,
bone-érèz ané, sretna nova godina, head uut aastat, gott nýggjár,
happy new year, aam saiid, shnorhavor nor tari, kia hari te tau hou,
is-sena t-tajba, xin nian kuai le seh heh bok mani bat uh seyo, bon an,
hauoli makahiki hou,გილოცავთ ახალ წელს, selamat tahun baru,
is-sena t-tajba, godt nyttår, kia hari te tau hou, gelukkig Nieuwjaar,
sâle no mobârak, no novo leto, feliz ano novo, Новым Годом,
shnorhavor nor tari, честита нова година,Prost Neujahr,
onnellista uutta vuotta, gelukkig Nieuwjaar, boldog új évet,
ia manuia le tausaga fou, a gut yohr, nzoni fini ngou,
farsælt komandi ár, akemashite omedetô, laiming,
stastlivy novy rok, es guets Nöis, astný nový rok,
godt nytår, buon anno,srekna nova godina,
Шинэ жилийн баярын мэнд хvргэе,
bon lanné, godt nytår, sun lin fi lok,
dewenati,
Καλή Χρονιά!