Πέμπτη 31 Μαρτίου 2011

μια ευχή

Κατάλαβες τώρα; Εκείνο μου φταίει, το άλλο δεν είναι όπως θα'θελα, το 'να ετσι τ'άλλο αλλιώς και ξαναματακαταλήγουμε στο πιο απλό και αυτονόητο, την υγεία μας.
Από το πρωί, άλλα ήθελα να σου γράψω, χαρούμενα, για πραγματα που έρχονται, για κατι που είδα χθες κα μου άρεσε τοσο πολύ, για εκείνο που διαβασα κι αυτό και το αλλο, κι ενα νεο γύρισε αλλού το δρόμο. Η αδελφή μιας φίλης χρειαζεται τη θετική μας σκέψη. Για να βγει νικήτρια από μια δύσκολη μάχη. Άκουγα τη φίλη μου σήμερα στο τηλεφωνο, ενα πλάσμα χαρούμενο, δυναμικό, φωτεινό και αισιόδοξο όσο δεν φανταζεσαι, συντετριμμένη. Φιλενάδα, είμαστε όλες εδώ. Οι φίλες σου, το ξέρεις. Με μια ευχή, να πανε όλα καλά.

Τετάρτη 30 Μαρτίου 2011

Όποιος πολύ το λαχταρά να ζήσει

"Αν φτιάχνω δέκα γερανούς τη μέρα θα φτιάξω χίλιους σε πόσες μέρες;" Δεν ξέρω αν το υπολόγισε. Δεν είναι και δύσκολη πράξη αλλα δεν είναι και λίγες οι μέρες, πάντως δεν πτοήθηκε και ξεκίνησε. Η αφορμή ήταν μια ανάρτηση της Χαράς. Διαβασα για το κάλεσμά του Makiko Sese να φτιαχτούν γερανοί (σας θυμίζω μια πολύ ωραία αναρτηση του Νίκιπλου που εξηγεί τον συμβολισμό των χαρτινων γερανών, η αναρτηση είναι εδώ), να συγκεντρωθούν ηλεκτρονικά οι φωτογραφίες 1000 γερανών(μαζευτηκαν ήδη πολλοί περισσότεροι), σε μια παγκόσμια κίνηση στήριξης του ιαπωνικού λαού που δοκιμάζεται σκληρά σε μια συμφορά που δεν τελειώνει γρήγορα. Η Σαββίνα έφτιαξε το ίδιο βραδυ που της είπα την ιστορία, μη σου πω την ίδια στιγμή, ενα γερανό χρησιμοποιώντας ενα μικρό χαρτακι σημειώσεων, νατος ο γερανός της

τον φωτογράφισε η μαμά,τον e-ταχυδρομήσαμε και μετα η χειροτεχνισσα αποφασισε- χαρά στο κουράγιο της!- να φτιάξει αλλους 999.  Γιατί; Για να κανει, λέει, μια ευχή, την οποία δεν ξερει ακόμη, αλλα έχει πολλές μέρες να την σκεφτεί και να αποφασίσει ποια θα είναι. Μια χαρά!
Ο δρόμος δεν εχει πιο μεγάλη αξία από τον σκοπό; Και η λαχταρα που λεει ο στιχος στον τιτλο της αναρτησης. Στίχος του Ιάκωβου Καμπανελη, εγινε τραγούδι απο τον Μανο Χατζιδάκι.

Διαβαζα χθες για τον θάνατο του Ιάκωβου Καμπανέλη. Τα χρόνια που έζησε, γεμάτα ζωή, δυσκολα. "Δύσκολα χρόνια, με φόβο αλλά και ελπίδες για να αγωνιστούμε και να νικήσουμε τις δυσκολίες με το πάθος και το μυαλό μας", είχε πει ο ίδιος. Με πολλά ή λίγα λόγια τον αποχαιρετησαν πολλοί. Από τα πιο πλήρη δημοσιογραφικά κείμενα νομίζω κι αυτό. Στο Αρχείο της ΕΡΤ υπαρχουν ντοκυμαντερ όπου ο ίδιος μιλάει για τη ζωή και το έργο του, από την ιστορία των χρόνων μου και το Μονόγραμμα. Θυμήθηκα μια συνέντευξή του, την είχα διαβασει πριν απο λίγα χρόνια. Την βρήκα ψάχνοντάς την στο διαδίκτυο (θα γινόταν αυτό πριν αρκετα χρόνια;). Είναι αυτή, Ιούλιος του 2008, στο BHMAmen, στην Δέσποινα Λάδη.
Αποσπάσματά της:
"Eχουν συμβεί μερικά γεγονότα στη ζωή μου όπου αυτό που ήταν δυστυχία έγινε τύχη χρυσή. Πιστεύω πάρα πολύ στην τύχη. Είναι φοβερό πράγμα, «διαβολεμένο». O καημός μου που δεν μπόρεσα να πάω στο πανεπιστήμιο, γιατί έπρεπε να δουλεύω από πολύ μικρός και κατάφερα να τελειώσω μονάχα μια νυχτερινή τεχνική σχολή, μου έσωσε αργότερα τη ζωή. Γιατί, όταν βρέθηκα στο στρατόπεδο συγκεντρώσεως του Μαουτχάουζεν, αντί να με στείλουν σε κάποιο εξωτερικό συνεργείο, όπου οι συνθήκες ήταν φριχτές, βλέποντας ότι ήμουν τεχνικός σχεδιαστής με έβαλαν να αντιγράφω τα στοιχεία των κρατουμένων σε καρτέλες. Μήνες αργότερα, όταν εργαζόμουν στο τεχνικό τους γραφείο, ο επικεφαλής SS που μας φρουρούσε κατηγόρησε εμένα και κάποιους άλλους για συνεργασία σε κατασκοπεία. Μας πήγαινε για εκτέλεση, αλλά, καθώς επιστρέφαμε στο στρατόπεδο από ένα εργοτάξιο, μια μοτοσικλέτα που ερχόταν από την αντίθετη κατεύθυνση τον σκότωσε και έτσι γλιτώσαμε"
ταν βγήκα από το στρατόπεδο συγκεντρώσεως, είχα μια αίσθηση ματαιότητας και έβλεπα τη ζωή με την ωριμότητα ενός γέρου. Αυτή η εμπειρία μου αφαίρεσε στη μελλοντική μου ζωή την τάση που έχει κάθε άνθρωπος να είναι κάποιες στιγμές κακός. Δεν παριστάνω τον άγιο, δεν λέω ότι το κατάφερα. Αλλά ο συναισθηματικός μου κόσμος, η διανόησή μου, η προσωπικότητά μου, συγκροτήθηκαν εκεί. Αν δεν είχα ζήσει αυτή την εμπειρία, δεν θα ήμουν αυτός που είμαι"
φείλω πολλά στη γυναίκα μου. Παρ’ ότι περάσαμε πολύ δύσκολα χρόνια, δεν την πείραζε που δεν μπορούσα να της εξασφαλίσω μια ευχάριστη ζωή. Αγάπησε όχι μόνο τον άνθρωπο αλλά και τον συγγραφέα Καμπανέλλη και με τα χρόνια έγινε ο καλύτερος κριτής της δουλειάς μου."
υρήνας της ευτυχίας είναι η αγάπη στους δικούς μας. Δεν συγκρίνω καμία χαρά από τη συγγραφική μου ζωή με τη χαρά που παίρνω παίζοντας σκάκι με τη μεγάλη μου εγγονή ή ακούγοντας τα παραμύθια που μου διηγείται η μικρή. Είναι οι πιο ουσιαστικές ώρες ευτυχίας μου." 


 Ο Έκτορας κι η Ανδρομάχη από το "Παραμύθι χωρίς όνομα", μια παρασταση που ανέβηκε για πρώτη φορά τον Οκτώβριο του 1959 από το Νέο Θέατρο σε σκηνοθεσία Βασίλη Διαμαντόπουλου. Τα τραγούδια, σε μουσική του Μάνου Χατζιδάκι, κυκλοφόρησαν σε δίσκο το 1965. Σε αυτό το μουσικό έργο θυμασαι τον Πρόλογο;
"Κι ήταν που λέτε μια φορά
οπού είχαμε ένα βασιλιά
καλό ανθρωπάκι.
Έτσι μας άφησε η χαρά
κι έτσι μας ήρθε η συμφορά
και το φαρμάκι."

Τον Σιδερά;
"Ώρα κακή στο σιδερά
κακό έστησε καρτέρι.
Κι ο μάστορης το δίκιο του
ζητάει κι ας το ξέρει
κάλλιο το χέρι να χτυπά
σε δίκοπο μαχαίρι.

Μωρ' είναι δύσκολο πολύ
να βγεί η αλήθεια στο κλαρί
σαν πρωτοπέταχτο πουλί
και να λαλεί και να λαλεί"

Αυτα κι αλλα πολλά ξανα-ήρθαν με την είδηση του θανατου του Ιάκωβου Καμπανελη χθες. Και μαζί κι αυτό το τραγούδι, "Άσμα Ασμάτων", σε δικούς του στίχους και μουσική του Μίκη Θεοδωράκη. Φετος, την 28η Οκτωβρίου, στην εκπομπή, αναμεσα σε αλλα τραγούδια, διαλεξα να ακούσουμε κι αυτό. Ένας ακροατής εκείνη τη μέρα, εξοργίστηκε, περασμενης ηλικίας, μου τηλεφωνησε και φωναζοντας μου ειπε αυτα τα τραγούδια για τους εβραίους παίζεις σήμερα; Ευγενικά, ήσυχα αλλα και αυστηρά του είχα απαντησει πως ακριβώς αυτό και αλλα τραγούδια διάλεξα να ακούσουμε σήμερα, ειδικά εμείς, στην Θεσσαλονίκη. Την πόλη που έζησε σκληρά, πληρώνοντας με το αίμα δικών της ανθρώπων, και μιας ολόκληρης κοινότητας, της εβραϊκής, στον δευτερο παγκόσμιο πόλεμο.
Αυτες τις μέρες διαβαζω ενα βιβλίο και μπροστα μου ζωντανευει όλη αυτή η εποχή. "Σφαγείο Σαλονίκης" (εκδ. Ψυχογιός), του Θάνου Δραγούμη (πρόκειται για λογοτεχνικό ψευδώνυμο, καπου παει το μυαλό μου αλλά δεν θα σου πω). Ενδιαφερον βιβλίο, διαβαζω για πραγματα που δεν ήξερα, καποια με ζορίζουν πολύ, αλλά έτσι και για αυτό δε μεγαλώνουμε; Ο Στεφανος και η Έμμα, που τόσο λαχταρούν να ζήσουν, έγιναν αυτες τις μέρες οι άνθρωποι που γνωρίζω σελίδα τη σελίδα, ενός καλογραμμενου βιβλίου. Οι περιγραφές της Έμμας απο τον Στεφο είναι μεσα και σε αυτό το τραγούδι.

Σάββατο 26 Μαρτίου 2011

Ο πόλεμος. Οι γυναίκες. Η ζωή.

Εδώ και πολυ καιρό παρακολουθώ τις, παλαιότερες και πιο καινούριες, TEDομιλίες, όπως τις λέω συνήθως. Έχουμε ξαναμιλησει για αυτές και στην εκπομπή και στο ιστολόγιο. Όπου TED, πατώντας εδώ, μπορείς να ρίξεις μια ματιά.
Καποιες ομιλίες, παρεμβάσεις, μαρτυρίες, απόψεις μου φαίνονται πολύ ενδιαφερουσες. Χρωστάω στη Θάλεια αλλά και στο Μάνο μια από αυτές, λεπτομερειες μετα, την οποία από την πρώτη στιγμή που την παρακολούθησα είχα εκείνους, λόγω ειδικότητας και ενδιαφερόντων, στο μυαλό μου. Τώρα που το ξανασκεφτομαι και αλλους φίλους μου θα αφορά, αλλα αυτα θα τα πούμε όταν θα σας την ανεβάσω να την μοιραστούμε.
Τώρα , ας μιλήσουμε για αλλο θέμα.
Χθες βραδυ, λίγο η μέρα, λίγο αλλα θεματα, λίγο που ήμεθα μόνες στο σπίτι αι γυναίκαι, μάνα και κόρη, ξεκίνησα να διαβαζω στην κόρη μου την ομιλία που θα ακούσετε αν παρακολουθησετε το βίντεο παρακάτω. Δεν το καταλαβα πώς διαβαζοντας έβαλα τα κλάμματα. Δεν το επιδιώκω να μου συμβαίνει, ιδιαιτέρως με θεατές το αποφεύγω όσο μπορώ - συνήθως μπορώ. Δεν θεωρώ την ευσυγκινησία δείγμα ή απόδειξη ευαισθησίας -μερικές φορές μάλιστα εχω την ακριβώς αντίθετη άποψη. Εδώ όμως έκλαψα μπροστα στην κόρη μου, μόνο διαβάζοντάς της αυτά τα λόγια. Ήταν το θέμα; Ήταν οι δυνατές ιστορίες; Ήταν που ένιωσα να μπαίνω στη θέση αυτών των γυναικών; Ήταν που σκεφτηκα τις δικές μου γυναίκες, της οικογένειάς μου που έζησαν τόσο δύσκολα; Είναι που το κοριτσάκι μου μεγαλώνει και σε λίγα χρόνια θα είναι γυναίκα; Μπορεί όλα αυτα. Μπορεί κι άλλα μαζί.  Συν-κινήθηκα, για να θυμηθώ και την ετυμολογία της λέξης.
Σε αυτήν την ομιλία, η Zainab Salbi (Ζαϊνάμπ Σαλμπί), μιλάει, ξεκινώντας από την προσωπική της εμπειρία, για τις γυναίκες εν καιρώ πολέμου. Για το πώς βιώνουν τον πόλεμο. Πώς προσπαθούν να συντηρήσουν, εν μέσω αυτού, τη ζωή. Και καταλήγει, γιατί τα λόγια της καταλήγουν σε μια πολύ σοβαρή και ουσιαστική πρόταση-αυτό έχει σημασία, λόγια και δυνατές περιγράφες εκεί εχει νόημα να καταλήγουν, υποστηρίζοντας ότι οι γυναικες όχι μόνο χρειάζονται ιδιαίτερη στήριξη μετα το τελος ενός πολέμου αλλα θα έπρεπε σε καθε διαπραγμάτευση για ειρήνη, σε καθε "συνθήκη ειρήνης" να εχουν ουσιαστικό ρόλο, να συμμετεχουν, γιατί κανείς όσο εκείνες δεν γνωρίζει τι σημαίνει πόλεμος. Δεν ξερω τι μπορούμε να κανουμε εμείς, δεν ξέρω πώς μπορούμε να υπερασπιστούμε αυτήν την άποψη, πιστεύω όμως ότι η Zainab Salbi έχει, απλώς, απόλυτο δικαιο. 
Το βίντεο της ομιλίας (από εδώ) είναι αυτό:


Το κείμενο όλο, εδώ:
(την, πολύ καλή νομίζω, μεταφραση της ομιλίας έκαναν η Στέλλα Σαρμα και η Μαριέττα Σιμεγιάτου. Εκανα πολύ μικρές, αμελητέες διορθώσεις.)
"Ξύπνησα στη μέση της νύχτας από τον ήχο μιας ισχυρής έκρηξης. Η ώρα ήταν περασμένη. Δε θυμάμαι τι ώρα ήταν. Μόνο θυμάμαι ότι ο ήχος ήταν τόσο δυνατός και τόσο σοκαριστικός. Τα πάντα στο δωμάτιό μου έτρεμαν η καρδιά μου, τα παράθυρά μου, το κρεβάτι μου, τα πάντα. Κοίταξα έξω από τα παράθυρα, και είδα ένα μεγάλο ημικύκλιο έκρηξης. Σκέφτηκα ότι ήταν ακριβώς όπως στις ταινίες, αλλά οι ταινίες δεν μετέδιδαν τη δυνατή εικόνα που εγώ έβλεπα έντονο κόκκινο και πορτοκαλί και γκρι, μια έκρηξη σε πλήρη ανάπτυξη. Και συνέχιζα να την κοιτάζω επίμονα ώσπου εξαφανίστηκε. Γύρισα πίσω στο κρεβάτι μου, και προσευχήθηκα, και μυστικά ευχαρίστησα τον Θεό που εκείνος ο πύραυλος δεν έπεσε στο σπίτι της οικογένειάς μου, που δεν σκότωσε την οικογένειά μου εκείνη τη νύχτα. 
30 χρόνια έχουν περάσει, κι ακόμη νιώθω ένοχη για εκείνη την προσευχή, γιατί την επόμενη μέρα, έμαθα ότι εκείνος ο πύραυλος έπεσε στο σπίτι του φίλου του αδερφού μου και σκότωσε εκείνον και τον πατέρα του, αλλά όχι τη μητέρα του ή την αδερφή του. Η μητέρα του πήγε την επόμενη εβδομάδα στην τάξη του αδερφού μου και παρακάλεσε εφτάχρονα παιδιά να μοιραστούν μαζί της κάθε φωτογραφία που μπορεί να είχαν του γιού της, γιατί εκείνη είχε χάσει τα πάντα.
Αυτή δεν είναι μια ιστορία ενός ανώνυμου επιζώντα πολέμου, και ανώνυμων προσφύγων, των οποίων τις στερεότυπες εικόνες βλέπουμε στις εφημερίδες και στην τηλεόραση με κουρελιασμένα ρούχα, βρώμικο πρόσωπο, τρομαγμένα μάτια. Αυτή δεν είναι η ιστορία κάποιου ανώνυμου που έζησε σε κάποιο πόλεμο, του οποίου δεν ξέρουμε τις ελπίδες, τα όνειρα, τα κατορθώματα, τις οικογένειες, τα πιστεύω, τις αξίες. Αυτή είναι η δική μου ιστορία. Εγώ ήμουν εκείνο το κορίτσι. Είμαι μια ακόμα εικόνα ενός ακόμη επιζώντα πολέμου. Εγώ είμαι εκείνος ο πρόσφυγας, και εγώ είμαι εκείνο το κορίτσι. Βλέπετε, μεγάλωσα στο διαλυμένο από τον πόλεμο Ιράκ, και πιστεύω ότι υπάρχουν δυο όψεις στους πολέμους και έχουμε δει μόνο μία όψη του. Μιλάμε μόνο για μία όψη του. Αλλά υπάρχει και μια άλλη όψη, της οποίας υπήρξα μάρτυρας ως κάποια που έζησε σε αυτή και που κατέληξε να δουλεύει μέσα σ' αυτή.
Μεγάλωσα με τα χρώματα του πολέμου τα κόκκινα χρώματα της φωτιάς και του αίματος, τις καφέ αποχρώσεις της γης καθώς εκρήγνυται στα πρόσωπά μας και το διαπεραστικό ασημί ενός πυραύλου που εξερράγη, τόσο έντονο που τίποτα δεν μπορεί να προστατέψει τα μάτια σου από αυτό. Μεγάλωσα με τους ήχους του πολέμου τους κοφτούς ήχους του πυροβόλου, τους ανυπόφορους ήχους των εκρήξεων, τους δυσοίωνους θορύβους μαχητικών που πετούσαν πάνω από τα κεφάλια μας και τους προειδοποιητικούς θρήνους των συναγερμών. Αυτοί είναι οι ήχοι που θα περίμενε κανείς, αλλά υπάρχουν και οι ήχοι από παράφωνα κονσέρτα ενός κοπαδιού πουλιών που ουρλιάζουν μέσα στην νύχτα, οι τσιριχτές αυθόρμητες κραυγές παιδιών και η εκκωφαντική, αβάσταχτη σιωπή. "Ο πόλεμος", έλεγε ένας φίλος μου, "δεν έχει καθόλου να κάνει με τον ήχο. Στην ουσία έχει να κάνει με τη σιωπή, τη σιωπή της ανθρωπότητας."
Από τότε έχω φύγει από το Ιράκ και ίδρυσα μια ομάδα που λέγεται Γυναίκες για τις Γυναίκες του κόσμου (Women for Women International) που κατέληξε να αφορά γυναίκες που επέζησαν πολέμων. Στα ταξίδια μου και τη δουλειά μου, από το Κονγκό ως το Αφγανιστάν, από το Σουδάν ως τη Ρουάντα, έμαθα ότι όχι μόνο τα χρώματα και οι ήχοι του πολέμου είναι ίδιοι, αλλά και οι φόβοι του πολέμου είναι ίδιοι. Ξέρετε, υπάρχει ο φόβος του θανάτου, και μην πιστεύετε καμία ταινία όπου ο ήρωας δεν φοβάται. Είναι πολύ τρομακτικό να βιώνεις το συναίσθημα ότι "πρόκειται να πεθάνω" ή ότι "μπορεί να πεθάνω σε αυτή την έκρηξη". Αλλά υπάρχει και ο φόβος της απώλειας αγαπημένων προσώπων και αυτό είναι νομίζω ακόμη χειρότερο. Είναι πολύ οδυνηρό, δε θες να το σκέφτεσαι. Αλλα νομίζω το χειρότερο είδος φόβου είναι ο φόβος- όπως μου είπε κάποτε η Σαμία, μία Βόσνια γυναίκα, που επέζησε της τετράχρονης πολιορκίας του Σεράγεβο " Ο φόβος του να χάσω το Εγώ μέσα μου, ο φόβος του να χάσω το Εγώ μέσα μου". Αυτό συνήθιζε να μου λέει η μητέρα μου στο Ιρακ. Είναι σα να πεθαίνεις πρώτα από μέσα σου. Μια Παλαιστίνια γυναίκα μου είπε κάποτε, "Δεν έχει να κάνει με το φόβο ενός θανάτου", είπε, "μερικές φορές νιώθω ότι πεθαίνω 10 φορές σε μια μέρα", καθώς περιέγραφε το βάδην των στρατιωτών και τους ήχους από τις σφαίρες τους. Και είπε "αλλά δεν είναι δίκαιο, γιατί υπάρχει μόνο μια ζωή, και θα έπρεπε να υπάρχει μόνο ένας θάνατος."
Βλέπουμε μόνο μια όψη του πολέμου. Συζητάμε μόνο και αναλωνόμαστε σε ανησυχίες υψηλού επιπέδου για το επίπεδο των στρατευμάτων, τα χρονοδιαγράμματα της απόσυρσης τις ενισχύσεις και τις "επιχειρήσεις κεντρί", ενώ θα έπρεπε να εξετάζουμε τις λεπτομέρειες εκεί όπου ο κοινωνικός ιστός σχίστηκε περισσότερο, εκεί όπου η κοινότητα αυτοσχεδίασε και επιβίωσε και έδειξε πράξεις ανθεκτικότητας και απίστευτου θάρρους απλά για να συνεχιστεί η ζωή. Έχουμε αναλωθεί τόσο σε φαινομενικά αντικειμενικές συζητήσεις για πολιτική, τακτική, όπλα, δολάρια και θύματα. Αυτή είναι η γλώσσα της στειρότητας.
Πόσο αδιάφορα μιλάμε για θύματα σε αυτό το πλαίσιο. Εννοούμε το βιασμό και τα θύματα ως κάτι το αναπόφευκτο.  
80 τοις εκατό των προσφυγών στον κόσμο είναι γυναίκες και παιδιά. Ω!  90 τοις εκατό των θυμάτων των σύγχρονων πολέμων είναι άμαχοι, 75 τοις εκατό από αυτούς είναι γυναίκες και παιδιά. Ενδιαφέρον! Ω, μισό εκατομμύριο γυναίκες στη Ρουάντα βιάστηκαν σε 100 ημέρες. Ή, καθώς μιλάμε τώρα, εκατοντάδες χιλιάδες Κονγκολέζες βιάζονται και ακρωτηριάζονται. Ενδιαφέρον! Αυτά είναι απλά νούμερα στα οποία αναφερόμαστε. Το μέτωπο των πολέμων μοιάζει όλο και περισσότερο με μη-ανθρώπινα μάτια που κοιτάζουν από το διάστημα αυτούς που θεωρούν εχθρούς μας κατευθύνοντας πυραύλους προς αόρατους στόχους, ενώ oι άνθρωποι διευθύνουν την ορχήστρα των media σε περίπτωση που η συγκεκριμένη τηλεκατευθυνόμενη επίθεση χτυπήσει έναν χωρικό αντί για έναν εξτρεμιστή. Είναι ένα παιχνίδι σκακιού που μαθαίνεις να παίζεις σε μια σχολή διεθνών σχέσεων καθ' οδόν προς την εθνική και διεθνή ηγεσία. Ρουά ματ.
Χάνουμε μια εντελώς διαφορετική όψη των πολέμων. Χάνουμε την ιστορία της μητέρας μου, που με κάθε συναγερμό, σε κάθε επιδρομή, σε κάθε διακοπή του ηλεκτρικού, φρόντιζε να παίζει κουκλοθέατρο για τους αδερφούς μου και για μένα, για να μη φοβόμαστε από τους ήχους των εκρήξεων. Χάνουμε την ιστορία της Φαρίντα, μιας δασκάλας μουσικής, μιας δασκάλας πιάνου στο Σεράγεβο, που φρόντιζε να κρατάει το μουσικό σχολείο ανοιχτό κάθε μέρα στα τέσσερα χρόνια της πολιορκίας του Σεράγεβο και πήγαινε περπατώντας σε εκείνο το σχολείο παρά τους ελεύθερους σκοπευτές που πυροβολούσαν το σχολείο και εκείνη, και φρόντιζε να ακούγεται το πιάνο, το βιολί, το τσέλο καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου με τους μαθητές να φορούν τα γάντια τους και τα καπέλα τους και τα παλτό τους. Αυτή ήταν η δική της πάλη. Αυτή ήταν η δική της αντίσταση. Χάνουμε την ιστορία της Νεχάια, μιας Παλαιστίνιας γυναίκας στη Γάζα που, μόλις έγινε ανακωχή στον πόλεμο του τελευταίου χρόνου, βγήκε από το σπίτι, μάζεψε όλο το αλεύρι και έψησε ψωμί για να έχει ο κάθε γείτονας, σε περίπτωση που δεν ίσχυε η ανακωχή την επόμενη μέρα. Χάνουμε τις ιστορίες της Βιολέτ που, παρά το ότι επέζησε της γενοκτονίας στην σφαγή στην εκκλησία, συνέχισε τη ζωή της, θάβοντας πτώματα, καθαρίζοντας σπίτια, καθαρίζοντας τους δρόμους. Χάνουμε τις ιστορίες γυναικών που κυριολεκτικά συνεχίζουν τη ζωή εν καιρώ πολέμου. Ξέρετε ότι οι άνθρωποι ερωτεύονται στον πόλεμο και πηγαίνουν στο σχολείο και πηγαίνουν στα εργοστάσια και στα νοσοκομεία και παίρνουν διαζύγιο και πηγαίνουν για χορό και για παιχνίδι και συνεχίζουν να ζουν; Και αυτές που συνεχίζουν αυτή τη ζωή είναι γυναίκες.
Υπάρχουν δύο πλευρές του πολέμου. Υπάρχει μια πλευρά που μάχεται, και υπάρχει μια πλευρά που κρατά τα σχολεία και τα εργοστάσια και τα νοσοκομεία ανοιχτά. Υπάρχει μια πλευρά που εστιάζει στο να κερδίζει μάχες, και υπάρχει και μια πλευρά που εστιάζει στο να κερδίζει τη ζωή. Υπάρχει μια πλευρά που συζητάει τα θέματα της εμπροσθογραμμής και υπάρχει και μια πλευρά που συζητάει τα θέματα των μετόπισθεων. Υπάρχει μια πλευρά που πιστεύει ότι η ειρήνη είναι το τέλος της σύρραξης, και υπάρχει και η πλευρά που πιστεύει ότι η ειρήνη είναι η άφιξη σχολείων και θέσεων εργασίας. Υπάρχει μια πλευρά που καθοδηγείται από άνδρες και υπάρχει μια πλευρά που καθοδηγείται από γυναίκες. Και προκειμένου να κατανοήσουμε, πώς οικοδομείται η διαρκής ειρήνης, πρέπει να κατανοήσουμε τον πόλεμο και την ειρήνη κι από τις δυο όψεις. Πρέπει να έχουμε μια πλήρη εικόνα του τι σημαίνει αυτό.
Προκειμένου να κατανοήσουμε τι πραγματικά σημαίνει ειρήνη, πρέπει να κατανοήσουμε, όπως μου είπε κάποτε μια γυναίκα από το Σουδάν, ότι "ειρήνη είναι ότι τα νύχια των ποδιών μου μεγαλώνουν και πάλι". Μεγάλωσε στο Σουδάν, στο Νότιο Σουδάν, όπου 20 χρόνια πολέμου, προκάλεσαν το θάνατο ενός εκατομμυρίου ανθρώπων και τον εκτοπισμό πέντε εκατομμυρίων προσφύγων. Πολλές γυναίκες έγιναν σκλάβες ανταρτών και στρατιωτών, σεξουαλικές σκλάβες που αναγκάζονταν επίσης να κουβαλούν τα πολεμοφόδια και το νερό και το φαγητό για τους στρατιώτες. Έτσι αυτή η γυναίκα περπατούσε για 20 χρόνια, για να μην την απαγάγουν και πάλι. Και μόνον όταν υπήρξε κάποιο είδος ειρήνης, τα νύχια των ποδιών της μεγάλωσαν και πάλι. Πρέπει να κατανοήσουμε την ειρήνη από την οπτική ενός νυχιού ποδιού.
Πρέπει να κατανοήσουμε ότι δεν είναι δυνατό να έχουμε διαπραγματεύσεις για το τέλος των πολέμων ή για την ειρήνη χωρίς να συμπεριλάβουμε πλήρως τις γυναίκες στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Το βρίσκω απίστευτο ότι η μόνη ομάδα ανθρώπων που δε μάχεται και δεν σκοτώνει και δεν λεηλατεί και δεν καίει και δεν βιάζει, και η ομάδα των ανθρώπων που κυρίως, αν και όχι αποκλειστικά, συνεχίζει τη ζωή καταμεσής του πολέμου, δεν συμπεριλαμβάνεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Παρόλο που λέω ότι οι γυναίκες τίθενται επικεφαλής των μετόπισθεν, υπάρχουν και άνδρες που αποκλείονται από αυτή τη συζήτηση. Οι γιατροί που δεν πολεμούν, οι καλλιτέχνες, οι φοιτητές, οι άνδρες που αρνούνται να πιάσουν τα όπλα, και αυτοί είναι αποκλεισμένοι από τα τραπέζια των διαπραγματεύσεων. Δεν είναι δυνατό να συζητάμε για ειρήνη με διάρκεια, για οικοδόμηση δημοκρατίας, για βιώσιμες οικονομίες, για κάθε είδος σταθερότητας, εάν δε συμπεριλάβουμε πλήρως τις γυναίκες στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Όχι ένα, αλλά 50 τοις εκατό.
Δεν μπορούμε να μιλάμε για οικοδόμηση σταθερότητας εάν δεν αρχίσουμε να επενδύουμε σε γυναίκες και κορίτσια. Ξέρατε ότι ένας χρόνος των παγκόσμιων στρατιωτικών δαπανών ισούται με 700 χρόνια του προϋπολογισμού των Ηνωμένων Εθνών και ισούται με 2,928 χρόνια του προϋπολογισμού των Ηνωμένων Εθνών που διατίθεται για τις γυναίκες; Εάν αντιστρέψουμε απλώς τη διανομή των πόρων, ίσως να είχαμε ειρήνη με μεγαλύτερη διάρκεια σε αυτόν τον κόσμο. Και τέλος, πρέπει να επενδύσουμε στην ειρήνη και στις γυναίκες, όχι μόνο επειδή αυτό είναι το σωστό, όχι μόνο επειδή αυτό είναι το σωστό προκειμένου όλοι μας να οικοδομήσουμε μια βιώσιμη και με διάρκεια ειρήνη σήμερα, αλλά επειδή είναι για το μέλλον.
Μια γυναίκα από το Κονγκό, που μου έλεγε πώς τα παιδιά της είδαν τον πατέρα τους να σκοτώνεται μπροστά τους και είδαν να την βιάζουν μπροστά τους και να την ακρωτηριάζουν μπροστά τους, και πώς τα παιδιά της είδαν το εννιάχρονο αδερφάκι τους να σκοτώνεται μπροστά τους, πώς είναι καλά τώρα. Εντάχθηκε στο πρόγραμμα του Γυναίκες για τις Γυναίκες του κόσμου. Βρήκε ένα δίκτυο στήριξης. Έμαθε για τα δικαιώματά της. Αξιοποιήσαμε τις κλίσεις και τις δεξιότητές της. Τη βοηθήσαμε να βρει δουλειά. Κέρδιζε 450 δολάρια. Τα πήγαινε καλά. Τα έστελνε στο σχολείο--έχουν ένα καινούριο σπίτι. Είπε, "Αλλά αυτό που με ανησυχεί πιο πολύ δεν είναι τίποτα από αυτά. Ανησυχώ ότι τα παιδιά μου έχουν μίσος στις καρδιές τους, και ότι όταν μεγαλώσουν, θα θέλουν να πολεμήσουν και πάλι τους δολοφόνους του πατέρα τους και του αδερφού τους." Πρέπει να επενδύσουμε στις γυναίκες, γιατί αυτή είναι η μόνη μας πιθανότητα να διασφαλίσουμε ότι δε θα υπάρξει πόλεμος στο μέλλον. Αυτή η μητέρα έχει μεγαλύτερη πιθανότητα να γιατρέψει τα παιδιά της από κάθε συμφωνία ειρήνης.
Υπάρχουν καλά νέα; Φυσικά και υπάρχουν καλά νέα. Υπάρχουν πολλά καλά νέα. Κατ' αρχάς, αυτές οι γυναίκες, για τις οποίες σας μίλησα χορεύουν και τραγουδούν κάθε μέρα, και αν αυτές το μπορούν, ποιοί είμαστε εμείς να μην χορέψουμε. Αυτό το κορίτσι, για το οποίο σας μίλησα κατέληξε να αρχίσει την ομάδα Γυναίκες για Γυναίκες του κόσμου για στήριξη σε ένα εκατομμύριο ανθρώπους, στέλνοντας 80 εκατομμύρια δολάρια, και το άρχισα αυτό από το μηδέν, από το μηδέν, από το τίποτα.
Αυτές είναι γυναίκες που στέκονται στα πόδια τους παρά την κατάστασή τους, όχι εξαιτίας της. Σκεφτείτε πώς ο κόσμος μπορεί να είναι ένα καλύτερο μέρος αν, για αλλαγή, έχουμε καλύτερη ισότητα, έχουμε ισότητα, έχουμε αντιπροσώπευση και κατανοούμε τον πόλεμο, τόσο από το μέτωπο όσο από τα μετόπισθεν.
Ο Ρούμι, ένας Σούφι ποιητής του 13ου αιώνα, λέει "Πέρα μακριά από τους κόσμους του καλού και του κακού, υπάρχει ένα λιβάδι. Θα σε συναντήσω εκεί. Όταν η ψυχή ξαπλώνει στο γρασίδι, ο κόσμος παραείναι γεμάτος για να μιλήσεις γι' αυτόν. Ιδέες, γλώσσα, ακόμη και η φράση "ο ένας για τον άλλο" δεν έχει πλέον κανένα νόημα."
Ταπεινά συμπληρώνω ότι πέρα μακριά από τους κόσμους του πολέμου και της ειρήνης, υπάρχει ένα λιβάδι, και υπάρχουν πολλές γυναίκες και άνδρες που συναντιούνται εκεί. Ας κάνουμε αυτό το λιβάδι ένα πολύ μεγαλύτερο μέρος. Ας συναντηθούμε όλοι σε αυτό το λιβάδι.
Σας ευχαριστώ."

Η ομιλία πραγματοποιηθηκε το περασμένο καλοκαίρι, τον Ιούλιο του 2010.

Σύνδεσμοι:
http://en.wikipedia.org/wiki/Zainab_Salbi
http://www.womenforwomen.org/

Πέμπτη 24 Μαρτίου 2011

"Ωρέ, δεν ήταν έτσι"

Οκ, είναι δικό μου το θέμα. Ποτε, ούτε όταν ήμουν μικρή, ούτε μετα που μεγάλωσα καταλαβαινα γιατί γιορταζουμε με επικούς τόνους τις ηρωικές μας επετείους. Ο πόλεμος στο μυαλό μου είναι τραγικός. Είναι καταστροφικός, είναι...χίλια δυο είναι, αλλα αφορμή για πανηγυρικούς ηρωικούς λόγους δεν είναι. Αφορμή για σκεψη, για να μαθουμε όλοι απ'ό,τι συνεβη, για να κανουμε καθε προσπαθεια να μην ξανασυμβεί, ναι. Δεν είναι χαρα ο πόλεμος. Ποιος τον έζησε και τον περιγράφει σαν πανηγύρι; Τουλάχιστον στο σπίτι των παιδικών μου χρόνων δεν ήταν έτσι.
Άλλο η γενναιότητα, άλλο η ρητορία. Άλλο η ανδρεία, αλλο τα μεγαλα λόγια. Άλλο η περίσκεψη, άλλο ή θριαμβολογία.

Σήμερα στη σχολική γιορτή του δημοτικού της μικρής μου άκουσα εναν λόγο γεμάτο μίσος. Η δασκαλα που τον έγραψε και τον εκφώνησε και τι δεν είπε. Δεν είναι που όλα ήταν άσπρο - μαυρο. Ήταν το μίσος που έβγαινε απο τις λεξεις της. Ο φόβος που εσπερνε. Όλοι θελουν το κακό μας. Οι μουσουλμάνοι συντονίζονται για να παρουν τη χώρα μας.  Ακουσα γελοιότητες όπως ότι οι Τούρκοι είναι συνεννοημένο να παρουν την παραλία της Θεσσαλονίκης και θα πληρώνουμε εισιτήριο για να κανουμε βόλτα! Ελεγε στα παιδιά του δημοτικού να μισουν τους Τούρκους γιατί με αυτούς παντα εχθροί θα είμαστε, στον αιώνα τον άπαντα, ένα πραγμα. Τι να σου πω, ντρεπομαι και να σου μεταφερω τα λόγια της.

Καποιοι γονείς αντιδρασαμε. Τετοιο μίσος δεν θελαμε να το ακούσουν τα παιδιά μας, με τετοιο μίσος δεν θελουμε να μεγαλώσουν.
Την λυπηθηκα αυτήν την γυναίκα. Τα πίστευε αυτα που έλεγε. Για αυτήν μαλλον δεν υπάρχει μέλλον όπου οι άνθρωποι θα συνεργαζονται ανεξαρτητα από το χρώμα, τη θρησκεία, την εθνότητα και τη φυλή τους. Το θεωρεί απλώς αδιανόητο. Για αυτήν ο πόλεμος, που ούτε εκείνη έζησε ούτε κι εγω, είναι ενα πανηγύρι. Μια αφορμή να δείξουμε την αξία και τον ηρωισμό μας. Και μετα τον πόλεμο, οι επετειοι αφορμή θαρρείς να ετοιμαζόμαστε για τον επομενο πόλεμο. Μη σου πω να τον προετοιμαζουμε κιόλας. Όμως για μενα η ειρήνη θελει μεγαλύτερο ηρωισμό, απλώς. Ο πόλεμος σε κανει γενναίο γιατί πρεπει να υπερασπιστείς την πατρίδα σου, τους ανθρώπους σου, τη ζωή. Τον επιδιώκεις τον πόλεμο; Βγαζεις τετοιους λόγους μίσους, σχεδόν σαν να τον ευχεσαι; Λυπαμαι τους ανθρώπους που ίσως εχουν αναγκη αυτό το μίσος, τον πολεμο, την αντιπαραθεση για να υπαρχουν. Και κρίμα, "ξεχνώντας", πόσο φρικτός είναι ο πόλεμος για όλες τις πλευρές του, πόσες πληγές ανοίγει, πόσο κακό προξενεί. Λες και πολεμους δεν εχουμε πια στη γη και ξεχασαμε πώς είναι.

Και για μια ακόμη φορα θυμήθηκα αυτό το διήγημα του Γιάννη Βλαχογιάννη, το, για μενα σπουδαίο, "Έτσι ήτανε..."
Το βρήκα στο διαδίκτυο, στο ιστολόγιο "λογομνήμων". Από εκεί το αντιγράφω, απο εκεί και το εξώφυλλο του βιβλίου (συλλογή διηγημάτων "Μεγάλα Χρόνια" εκδ. Εστία, όπου περιλαμβανεται και το συγκεκριμενο διήγημα) :

"Παππού, σήκου, παππούλη: Σήμερα είναι μέρα επίσημη: Τι φυλάς το στρώμα και βογγάς; Όλο βογγάς κι όλο μαλώνεις – σώνεις πια: Έβγα να ιδής: Έλα ν’ αλλάξης και να πας στην αγορά. Ο κόσμος έχει πανηγύρι σήμερα – Σάββατο Λαζάρου:
Το μαθητούδι ζωηρό, καθώς μπήκε στο σπίτι, έφυγε κιόλα. Τόξερε ο παππούς πως ήταν η τρανή. Παραμονή, της Έξοδος η μέρα… Αχ, τέτοια μέρα δε θα ξαναφανή – μήτε ο θεός να δώση:
Τόξερε ο παππούς, κι αυτό από μέρες κι από νύχτες συλλογιόταν. Ο πονεμένος νους του σερνότανε τριγύρω στη μεγάλη Θύμηση. Και την περίμενε τη μέρα αυτή, σα νάτανε ναρχόταν άλλη μια φορά, πρώτη φορά – του κάκου:
Μα του μικρού ταγγόνου οι χαρωπές φωνές του ξάφνισαν το νου. Κι εκεί, να πάλι το τρελόπαιδο μπροστά του. Άφησε τις τρεχάλες για να ξαναρθή και να του γίνη πειρασμός και πάλι.
-Ακόμα κάθεσαι, παππούλη; Λεχώνα θα μου γίνης αυτού πέρα; Απόλυσε κι η εκκλησιά:
-Καλά, καλά, μωρέ παιδί, μη με μαλώνεις τόσο· γέρος είμαι, δε μπορώ να σηκωθώ. Εδώ άσε με να σήπωμαι…
-Τι είπες; Δεν ακούς; Περνάει η Έξοδο!
Αυτός ο λόγος χτύπησε το γέρο αλλόκοτα. Της λιτανείας η βοή, που έφτανε απ’ τον άλλο δρόμο, κρυφή τρεμούλα τούχυσε στα σωτικά· ο νους του σάλεψε άξαφνα.
-Έφτασα: Τ’ άρματά μου:
Ορθός τινάχτηκε σαν παλληκάρι. Ανάλλαγος, ανάμαλλος ζώστηκε το σπαθί. Και βγήκε.
Τα μάτια αγριωπά στυλώνει γύρω του. Κάτι σα να ζητή. Το κανόνι και το τουφέκι γεμίζει όλη τη χώρα μ’ αμέτρητη βοή. Κόσμος πολύς στην αγορά. Όλοι ντυμένοι τα καλά τους. Όλοι τ’ άρματα κρατούν – και ρίχνουν:
Ο λαός παίζει με τη φαντασιά του το παιγνίδι αυτό, στο χρόνο μια φορά. Θέλει να ξαναζωντανέψη τη μεγάλη εικόνα, έτσι για να δη “πώς ήτανε” – κι ο γέρος πάει να το πιστέψη.
Βρίσκεται με ταγγόνι στης λιτανείας την ουρά, κι ακολουθούν. Τέλος στους Τάφους έφτασαν. Εκεί χιλιάδες συναγμένοι στέκονται κι ακούν έναν που βγάνει λόγο, μα ο λόγος είν’ ατέλειωτος. Ο γέρος ακούει, και δεν καταλαβαίνει. Ακούει, και καρτερεί· σαν κάτι φαίνεται να καρτερή…
-Ωρέ, δεν ήταν έτσι: κράζει με δυνατή φωνή.
Άφησε στη μέση τη γιορτή και πήρε το δρόμο πίσω για το σπίτι. Θυμωμένος φαίνεται. Βογκάει, στ’ αγγόνι δε μιλεί. Άξαφνα σταματάει. Εκεί κοντά του κάποιος τραγουδεί. Ένας τυφλός, χωριάτης διακονιάρης, στρωμένος καταγής, παίζει τη λύρα του και τραγουδεί. Λέει το θλιμμένο, το μοιρολόγι του Μεσολογγιού.
Ορθός ο γέρος, άσειστος ακούει. Βρύση πάνε τα μάτια του. Κλαίει ήσυχα, και δε μιλεί. Τέλος κόπηκε το τραγούδι.
-Να, ωρέ, έτσι ήτανε:
Αυτό είπε μοναχά. Και γύρισε στο σπίτι του και στον καϊμό του."

Τετάρτη 23 Μαρτίου 2011

"...εις όποιο θέμα κι αν περνώ, όποιαν ιδέα κι αν λέγω"

"Ο Δεκέμβρης του 1903".
Ποίημα του Κωνσταντινου Καβάφη, σε μουσική του Σωκράτη Μάλαμα.



Κι αν για τον έρωτά μου δεν μπορώ να πω —
αν δεν μιλώ για τα μαλλιά σου, για τα χείλη, για τα μάτια·
όμως το πρόσωπό σου που κρατώ μες στην ψυχή μου,
ο ήχος της φωνής σου που κρατώ μες στο μυαλό μου,
οι μέρες του Σεπτέμβρη που ανατέλλουν στα όνειρά μου,
τες λέξεις και τες φράσεις μου πλάττουν και χρωματίζουν
εις όποιο θέμα κι αν περνώ, όποιαν ιδέα κι αν λέγω.

Δευτέρα 14 Μαρτίου 2011

Πώς είπες ότι ακούγεται το π;

 Διάλογος προ μισής ώρας, μάνας-υιού
-Πού είναι το βιβλίο για το "π", πού το έβαλα; (μάλλον μονολογούσα φωναχτα)
-Το ξέρεις ότι σήμερα είναι η μέρα του "π"; (η ατακα του γιου)
-Εσύ πού το ξέρεις; (είπε η μάνα, και εκείνος συμπλήρωσε...)
-Και είναι και η μέρα της...μπριζόλας (τωρα, αυτό εσύ το ήξερες;) Για αυτό μας μαγείρεψες μπριζόλες σήμερα;

Μπαα. Ιδέα δεν είχα. Άκου μέρα της μπριζόλας, τι αλλο θα ακούσουμε.
Αφού έμαθες ότι δεν νηστεψαμε σήμερα, να κάτι που άκουσα λίγη ώρα πριν.
Ο αριθμός π, πρωτα-πρώτα (γι' αυτό έψαχνα το βιβλίο).

Αυτό είναι ( "Η χαρά του π", του David Blatner)

Σήμερα ήταν η μέρα της παγκόσμιας σταθεράς π, λέω-γραφω ήταν γιατί κάθε 14 Μαρτίου στη 1.59 το μεσημέρι γιορτάζουν οι μαθηματικοί, εννοείται, αυτόν τον αριθμό. Και υπαρχει λόγος και για τη μέρα και για την ώρα αυτού του εορτασμού.
Αντιγράφω απο τη Wikipedia:
μαθηματική σταθερά π είναι ένας πραγματικός αριθμός που μπορεί να οριστεί ως ο λόγος του μήκους της περιφέρειας ενός κύκλου προς τη διάμετρό του στην Ευκλείδεια γεωμετρία, και ο οποίος χρησιμοποιείται πολύ συχνά στα μαθηματικά, τη φυσική και τη μηχανολογία. Ο συμβολισμός προέρχεται από το αρχικό γράμμα «π» (πι) της λέξης «περιφέρεια», και έχει καθιερωθεί διεθνώς..."
"...Ο Αρχιμήδης καθόρισε την πρώτη επιστημονικά αποδιδεγμένη μέθοδο με την οποία υπολογίζεται ο αριθμός.
Τα πρώτα 50 δεκαδικά ψηφία του π είναι:
3,14159 26535 89793 23846 26433 83279 50288 41971 69399 37510
Μολονότι η ακρίβεια αυτή είναι παραπάνω από επαρκής για πρακτικούς σκοπούς στη μηχανολογία και την επιστήμη, η ακριβής τιμή του π περιλαμβάνει άπειρα δεκαδικά ψηφία (που επιπλέον δεν επαναλαμβάνονται ποτέ με την ίδια σειρά). Κατά τους λίγους τελευταίους αιώνες, έχουν καταβληθεί μεγάλες προσπάθειες για τον υπολογισμό όλο και περισσότερων ψηφίων του π και τη διερεύνηση των ιδιοτήτων του αριθμού αυτού..."
Γιατί γιορταζεται στις 14 Μαρτίου αυτός ο (ατελευτητος) αριθμός; Γιατί (ενα αρθρο με πολλά στοιχεία υπαρχει εδώ), καθώς τα πρώτα ψηφία του είναι  3,14, σε μήνα και μέρα "μεταφράζεται" αντίστοιχα, Μάρτιος και 14, 14/3 δηλαδή. Και καποιοι μαθηματικοί ακολουθώντας και τα επόμενα στοιχεία (3,14159), δηλαδή το 1 5 9, υποθετω και με αίσθηση χιούμορ, λενε πως ο εορτασμός έχει όχι μόνο μήνα, μερα αλλα και ώρα και λεπτα. Με δυο λόγια, στις 14/3, και ακριβώς στη 1 και 59 γιορταζουν τον περιβόητο αριθμό.
Ο εορτασμός της ημέρας του "π" καθιερώθηκε το 1988 από τον Larry Shaw στο Φρανσίσκο.
Ε, τώρα διαβασε και αυτό, ή ακόμα καλύτερα άκουσέ το. Είναι αυτό που σου έγραφα στην αρχή, αν το θυμάσαι με τόσα που σου έγραψα στο ενδιαμεσο, να τι διαβασα, εδώ, για το π λίγη ώρα πριν.
Ένας καναδός μουσικός ο Μάικλ Μπλέικ προσάρμοσε, αντιστοίχισε τις νότες σε αριθμητικά ψηφία γραφοντας τη μουσική της σταθεράς του Αρχιμήδη για να τιμήσει με αυτόν τον τρόπο την παγκόσμια μέρα της σταθεράς π. Επιπλέον, έπαιξε αυτή τη μουσική σε 157 ρυθμούς ανά λεπτό (157 = 314/2 = 314:2), χρησιμοποιώντας πολλά μουσικά όργανα.
Σε αυτό το βίντεο εξηγεί πώς δούλεψε και παίζει τη μουσική που συνέθεσε.
Δεν μου ακούγεται άσχημο, κάθε αλλο. Καλή ακρόαση!
 

What Pi sounds like by babisflou

Σύνολα Παραδοσιακής Μουσικής & Σύνολο Τζαζ

Ένα αξιόλογο πανεπιστημιακό τμήμα σε εξωστρεφείς δρασεις. Διδάσκοντες και φοιτητές του Τμήματος Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας παρουσιάζουν σήμερα σε μια συναυλία στο νέο κτίριο του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονικης ενα πολυδιαστατο μουσικό ρεπερτόριο.


Στο πρώτο μέρος Σύνολα Παραδοσιακής Μουσικής του τμήματος θα παίξουν δημοτικούς οργανικούς και τραγουδιστικούς σκοπούς από την ηπειρωτική Ελλάδα (στεργιανές ζυγιές και κομπανίες), κλασική μουσική της Κωνσταντινούπολης, πολυφωνικό τραγούδι, οργανική μουσική και τραγούδια από τις λαϊκές αστικές παραδόσεις της Μικράς Ασίας και του Ανατολικού Αιγαίου και στο δευτερο μέρος το Σύνολο Τζαζ του τμήματος θα παίξει κλασικά στανταρς της τζαζ κανοντας μια αναδρομή σε διαφορετικές χρονικές περιόδους και στυλ, με όχημα τον αυτοσχεδιασμό.
Τον συντονισμό και την επιμέλεια των συνόλων έχουν οι διδασκοντες του τμήματος Μάνος Aχαλινωτόπουλος, Θύμιος Ατζακάς, Σωκράτης Σινόπουλος και Αντώνης Λαδόπουλος.
Η συναυλία θα ξεκινήσει στις 9 το βράδυ (τα εισιτηρια κοστίζουν 8 ευρώ) και νωρίτερα, στις 8, στο φουαγιέ του Μεγάρου, Kουιντέτο πνευστών με συντονιστή τον Κωστή Χασιώτη θα παίξει έργα Γ. Κωνσταντινίδη ( Δεκα Λαϊκοί Ελληνικοί Χόροι) και F. Farkas (παλιοί ουγγρικοί χοροί του 17ου αι.)

Συντελεστες της συναυλίας:
ΟΡΓΑΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ Αγκιστριώτης Παντελής (λύρα), Ανδρεουλάκης Ηλίας (λύρα), Aντωνιάδης Γιάννης (κλαρίνο), Αργύρης Κόκκορης (λαούτο), Βαλάση Λου(σαντούρι), Βαρελάς Νίκος (κρουστά), Ζιγκερίδης Βασίλης (κανονάκι), Ιακώβου Kώστας (μπουζούκι), Kαρυπίδης Θανάσης (βιολί), Καλαμάκης Γιώργος (ούτι), Καμπουρίδου Στέλλα (καβάλι), Κώττη Χαριτίνη (βιολί), Παπαιωάννου Νίκος (τσέλο), Παπασταύρου Σταύρος (λαούτο), Σιώπης Μιχάλης (κλαρίνο), Σαριγιαννίδης Ηλίας (τσέλλο, λαούτο), Ψωμιάδης Χρήστος (λύρα)
ΦΩΝΗΤΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ Βέη Χριστιάνα (τραγούδι), Κεχαγιά Αναστασία (τραγούδι), Κόκκορης Αργύρης (τραγούδι), Λαμπαδάκη Ναταλία (τραγούδι), Παντελή Άννη (τραγούδι), Παπακωνσταντίνου Νικόλας (τραγούδι), Στάθης Νίκος (τραγούδι), Ψαθά Δέσποινα (τραγούδι)
ΣΥΝΟΛΟ ΚΡΟΥΣΤΩΝ Αντωνιάδης Κωνσταντίνος, Βαρελάς Νίκος, Δημητρίου Κωνσταντίνα, Δήμητρα Ασλάνογλου, Καμπουρίδου Στέλλα, Κώττη Χαριτίνη, Παπαστεριοπούλου Αλεξάνδρα, Σαββόπουλος Αλέξανδρος
Μαζί με τους φοιτητές του συνόλου παίζουν και τραγουδούν οι διδάσκοντες της κατεύθυνσης: Σωκράτης Σινόπουλος (πολίτικη λύρα), Θύμιος Ατζακάς (ούτι), Λευτέρης Τσικουρίδης (μπουζούκι), Αθηνά Κατσανεβάκη (τραγούδι), Χρήστος Τζιτζιμίκας (τραγούδι), Γιάννης Ζαρίας (βιολί), Κωστής Πουλιανάκης (κρουστά), Χρήστος Μπάρμπας (νέυ), Θεολόγος Μιχελής (βιολί)
Μουσική διδασκαλία, κείμενα: Αχαλινωτόπουλος Μάνος, Ατζακάς Θύμιος, Ζαρίας Γιάννης, Κατσανεβάκη Αθηνά, Μπάρμπας Χρήστος, Μιχελής Θεολόγος, Παπαδόπουλος Ηλίας, Πουλιανάκης Κωστής, Σινόπουλος Σωκράτης, Τζιτζιμίκας Χρήστος, Τσικουρίδης ΛευτέρηςΓια το τμήμα Μουσικής Επιστήμης & Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, όπως και για αλλα πανεπιστημιακά μουσικά τμήματα π.χ. για εκείνο στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, αξίζει να μιλήσουμε κι αλλη φορα και πολύ πιο αναλυτικά. Για την ώρα ενα βίντεο ενδεικτικό των δρασεων και δραστηριοτήτων του. Και μακαρι να τα καταφερω να παω στη σημερινή συναυλία τους.

Κυριακή 13 Μαρτίου 2011

Μανώλης Ρασούλης

"Γύφτισσα τον εβύζαξε, γι’ αυτό έχει φτερά. Έρωτας τον επείραξε, γι’ αυτό όλο γελά." μαζί με το "Τίποτα δεν παει χαμενο", πρεπει να ήταν τα πρωτα του τραγούδια που είχα ακούσει. Το πρωτο στο ανοιχτό ραδιόφωνο, καλοκαίρι, στο χωριό. Το δευτερο στο σπίτι πολλές φορές, τόσες ώστε στο τελος να νομίζω ότι το έγραψε δικός μου άνθρωπος.
"Καθόμουνα στου Λέντζου και έπινα καφέ..." μαζί με το "μες στα αποδυτήρια κλαίω μοναχός" (συγγνώμη, το ξερω ότι δεν είναι αυτός ο τίτλος αλλα αυτός ο στίχος ειναι μόνος του μια σκηνή, ένας κόσμος που τότε δεν φανταζόμουν ότι υπαρχει), νομίζω, ήταν από τα πρωτα τραγούδια του που με είχαν εντυπωσιάσει. Μα τι στίχους γραφει, άκου να δεις, ενα τραγούδι και σαν να βλεπεις σε ταινία όσα λεει και να τα νιώθεις κιόλας, "και μένα στην καρδιά μου δεκάξι κομπρεσέρ".
Την "Εκδίκηση της γυφτιάς" και "Τα Δήθεν", τα άκουσα μετα. Ό,τι και να σου πω είναι λίγο. Αχ, αυτό το "Βρεχει στην Εθνική οδό", πόσα χρόνια πέρασαν για να νιώθω βαθιά πόσο ισχύει και να με πονέσει. Την "Τρελλή κι αδέσποτη, παρ' όλη την αγάπη, το Σουξεδιάρικο, "Λάμπεις σαν το Βόρειο Σέλας στο λοφάκι της Καστέλας. Είσαι γύρω μου ένα θαύμα κι είσαι μέσα μου ένα τραύμα", και "Σαν μια ταινία" με το βιολί να κανει το φινάλε.
Ξαναδιαβασα το όνομά του, στα "Ζεστα ποτα" των Κατσιμιχαίων, εκεί όπου τον ευχαριστούσαν γιατί και χαρη σε αυτόν έκαναν τον πρώτο τους δίσκο.
"Ναμαστε παλι εδώ Ανδρέα", με την "Μαγδαληνή" που άκουγα ξανα και ξανά, "Ναι στο ναι και ναι στο όχι" με το "με φουρτουνιάζει ο έρωτας", εκεί σε πρώτη εκτέλεση και το σπουδαίο "στη ρωγμή του χρόνου", τα βινύλια είναι στη βιβλιοθήκη.
Και μετα, τόσα πολλά, άντε να τα θυμηθείς όλα. Ένα βράδυ στο Πλατώ (τότε που χώριζε τη Λιζέτα και την Κατερίνα για να μη μιλάνε και γελάνε συνεχεια εν ώρα προγράμματος, είναι ενα πειραχτήρι η Σιάπαντα άλλο πραγμα, σα μαθητριες όλο σκαστα γελια ήταν, κι ο Μανώλης έλεγε "εσύ εκεί, εσύ από την άλλη, μακριά" και γελούσανε μετα μαζί) σε μια παρεα δίπλα αναρωτιόντουσαν "κι αυτό δικό του είναι;". Έτσι ήταν κι έτσι είναι. Έγραψε όπως δεν συνηθιζόταν. Καινούριοι τρόποι, καινούρια στιχουργική. Λέγαμε καμιά φορα με τους φίλους μου αλλα και συναδελφους ότι άνοιξε καινούριο δρόμο και ακόμη και σήμερα το πιστεύω.
Στα χρόνια του Ανατολικού, στο "Θα στο πω μένα τραγούδι", αρχες του '90, υπεροχα ραδιοφωνικά χρόνια, πρωτοκάναμε συνέντευξη. Ακολουθησαν κι αλλες πολλές συνεντευξεις και κουβέντες και καμιά φορα εγκάρδια πειράγματα. Όταν πια αποφασισε να ζήσει στη Θεσσαλονίκη συχνά συντυχαίναμε στο δρόμο, σε συναυλίες, στο βιβλιοπωλείο, όπως πριν λίγες μέρες.
Σήμερα, ο Μανώλης Ρασούλης βρεθηκε νεκρός στο σπίτι του.

Στο βιβλίο του, "Εδώ είναι του Ρασούλη" (εκδ.Ιανός, 2007), έγραφε στο βιογραφικό του:
"Γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης, στις 28 Σεπτεμβρίου του 1945. Σπουδάζει σκηνοθεσία κινηματογράφου στη Σχολή Σταυράκου, γράφει ποιήματα, σενάρια, τραγουδάει ερασιτεχνικά στις μπουατ της Πλάκας, δουλευει στην εφημερίδα της αριστεράς "Δημοκρατική Αλλαγή", παιρνει μέρος στους αγώνες του 114, περπαταει σε όλες τις πορείες ειρήνης.
Στο Λονδίνο γράφει τα πρώτα του βιβλία και γίνεται συνεκδότης της εφημερίδας "Σοσιαλιστική Αλλαγή", στην οποία γράφει άρθρα και επιφυλλίδες, παίρνει μαθηματα πολιτικής οικονομίας και φιλοσοφίας. Τον Μάη του '68 παιρνει μέρος στη μεγφάλη εξέγερση των φοιτητών στο Παρίσι και τραυματίζεται από τους SRS.
Το '74, λίγο μετα το Πολυτεχνείο, κατεβαίνει στην Αθηνα, όπου συνεχίζει τον πολιτικό αγώνα και την καλλιτεχνική ποικίλη δραστηριότητα. Γραφει και εκδίδει το περιοδικό "Αυγό", γράφει τραγούδια, νουβέλες, διηγήματα.
Ερωτευεται, ξερωτευεται, διαλογίζεται, αυτοπαρατηρείται, παλινδρομεί, ορμά, ωριμάζει, ανοίγεται, ρισκάρει, πληρώνει το τίμημα έως σήμερα" 

Από το αρχείο της ΕΡΤ, αξίζει να δεις κάνοντας κλικ εδώ, την εκπομπή από τη σειρα Νεα Πρόσωπα, για τον Μ.Ρασούλη.

Δυο από τα καλύτερα τραγούδια του, "Μη φοβάσαι", και "Στη ρωγμή του χρόνου", και τα δυο σε μουσική του Νίκου Ξυδάκη.

και, "αχ Ελλαδα", σε μουσική της Βάσως Αλαγιάννη