καινουρια καλημεροσυνάντηση σε δυο εκθεσεις

Καινούρια καλημεροσυνάντηση.
Αυτή τη φορα λεω να επισκεφτούμε, για πρώτη φορα, το Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης του Μορφωτικού Ιδρύματος Θεσσαλονίκης, όπου παρουσιάζονται δύο πολύ ενδιαφερουσες εκθέσεις.

Η έκθεση «Ψήγματα μνήμης. Φωτογραφίες 1936-2000» με φωτογραφίες του Κλείτου Κύρου.
Η έκθεση παρουσιάζεται στο πλαίσιο μιας σειράς εκδηλώσεων που διοργανώνει το ΜΙΕΤ στη μνήμη του Κλείτου Κύρου, οι οποίες πραγματοποιούνται με την ευκαιρία της μεταστέγασης του Ελληνικού Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου (ΕΛΙΑ) στη Βίλα Καπαντζή, έδρα του Πολιτιστικού Κέντρου Θεσσαλονίκης του ΜΙΕΤ.
Η έκθεση περιλαμβάνει φωτογραφίες από το φωτογραφικό αρχείο του Κύρου, το οποίο ανήκει στο ΕΛΙΑ –ΜΙΕΤ και περιλαμβάνει περισσότερα από 10.000 αρνητικά, 1380 slides, χιλιάδες τυπώματα μικρών κυρίως διαστάσεων και δύο λευκώματα, παραγωγή μίας φωτογραφικής δραστηριότητας που ξεκίνησε στον Μεσοπόλεμο και συνεχίστηκε μέχρι τα τελευταία χρόνια του.
Πέντε χρόνια μετά το θάνατο του Θεσσαλονικιού ποιητή, η έκθεση έρχεται να μας γνωρίσει μία ακόμα πλευρά της πολυσχιδούς δραστηριότητάς του. Την ενασχόλησή του με τη φωτογραφία από τα εφηβικά ακόμη χρόνια του. Ο ίδιος γράφει στο αυτοβιογραφικό του κείμενο Οπισθοδρομήσεις. Αναδρομή ζωής (Εκδ. 'Αγρα): «Τι να πω για τα διάφορα πάθη που με κατείχαν μια ολόκληρη ζωή! Για το πάθος που είχα για τη φωτογραφία από τα δεκαπέντε μου, που με καταδίωκε όπου κι αν πήγαινα».

Άνω Πόλη Θεσσαλονίκης, 1956

Τη φωτογραφική ματιά του Κύρου την ελκύουν έντονα τοπία και μνημεία, περίεργα στιγμιότυπα, καθώς και ορισμένες σταθερές θεματικές: καρνάγια, βάρκες και ψαράδες, στέγες, δέντρα και βράχια. Φωτογράφισε συστηματικά τη Φιλιώ αλλά και τα παιδιά τους. Φαίνεται να εμπνέεται περισσότερο από εικόνες του φυσικού περιβάλλοντος, από την ύπαιθρο πάρα από το αστικό τοπίο, τουλάχιστον όταν φωτογραφίζει εντός της ελληνικής επικράτειας. Δεινός περιπατητής και περιηγητής από τα εφηβικά του χρόνια, ταξίδεψε πολύ από τα τέλη της δεκαετίας του 1950 κι έπειτα, καταγράφοντας εικόνες μιας χώρας που δεν την έχει κατακλύσει ακόμη ο μαζικός τουρισμός. Στα τεκμήρια του αρχείου κυριαρχούν λήψεις της ευρύτερης μακεδονικής χώρας (Χαλκιδική, Πιερία, Καστοριά, Καβάλα) και έπονται φωτογραφίες από νησιά του Αιγαίου (κυρίως Κυκλάδες και Σποράδες) και τη Θεσσαλία (Πήλιο, Μετέωρα). Σώζονται ακόμη αρκετές φωτογραφίες από ταξίδια στο εξωτερικό, κυρίως σε ευρωπαϊκές πόλεις (Λονδίνο, Παρίσι, Βουδαπέστη, Βιέννη, Ρώμη). Η σχέση του Κύρου με τη Θεσσαλονίκη και ο δεσμός του με τη γειτονιά του αποτυπώνονται εν μέρει στο φωτογραφικό του αρχείο. Απαντώνται συχνά φωτογραφίες που αποτυπώνουν τις πίσω, παραθαλάσσιες, αυλές των σπιτιών της Βασιλίσσης Όλγας καθώς και πιο πρόσφατες λήψεις της νέας παραλίας. Καταγράφονται ακόμη φωτογραφικά τεκμήρια μιας πόλης που αλλάζει, όπως φωτογραφία της εντός των τειχών 'Ανω Πόλης τραβηγμένη από την κεντρική πύλη της Ακρόπολης τη δεκαετία του 1940 και η ίδια λήψη ορισμένα χρόνια αργότερα. Διακριτή ενότητα μπορούν να θεωρηθούν και οι φωτογραφίες του Κύρου από τα ταξίδια του στο 'Αγιον Όρος.

Νέα Παραλία Θεσσαλονίκης, 1966

Ο Κύρου φωτογράφιζε συχνά γκράφιτι, συνθήματα τοίχων και επιγραφές. Στις φωτογραφίες αυτές συνήθως αναζητεί το ευτράπελο, το ευφάνταστο και συχνά το ανορθόγραφο. Μια παρόμοια, εύθυμη διάθεση εισχωρεί συχνά σε πορτραίτα φίλων του αλλά και σε αυτοπορτραίτα του, φωτογραφίες που αποκαλύπτουν άνθρωπο με χιούμορ και διάθεση για σάτιρα, χαρακτηριστικά γνώριμα στους οικείους του αλλά άγνωστα στο αναγνωστικό του κοινό, το οποίο ωστόσο μπορεί να έχει ήδη αντιληφθεί μία πλευρά της σχέσης του ποιητή με τη φωτογραφία μέσω του έργου του Κύρου.


Βιογραφικό του Κλείτου Κύρου

Ο Κλείτος-Δημήτριος Κύρου (1921 - 2006) γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Φοίτησε στο κολλέγιο Ανατόλια και σπούδασε στη Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Εργάστηκε για πολλά χρόνια στον τραπεζικό τομέα.
Στη λογοτεχνία εμφανίστηκε το 1944 από το φοιτητικό περιοδικό Ξεκίνημα, αρχικά με μεταφράσεις ξένων ποιητών. Το 1949 εξέδωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο Αναζήτηση, Αναμνήσεις μιας αμφίβολης εποχής. Συνεργάστηκε με πλήθος περιοδικών. Το σύνολο της ποιητικής του δουλειάς εκδόθηκε στη συλλογή Εν όλω, Συγκομιδή 1943-1997, 'Αγρα, Αθήνα 1997. Το 1988 του απονεμήθηκε το Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης για τη συλλογή Τα πουλιά και η αφύπνιση, Νεφέλη, Αθήνα 1987, το οποίο όμως αποποιήθηκε. Το 2005 η Ακαδημία Αθηνών του απένειμε για το σύνολο του ποιητικού του έργου το βραβείο Ουράνη. Ποιήματά του μεταφράστηκαν στα αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά, ισπανικά, ρωσικά, πολωνικά, βουλγαρικά και αραβικά.
Ο Κύρου ασχολήθηκε εκτεταμένα με τη μετάφραση, κυρίως ποίησης αλλά και θεάτρου. Τιμήθηκε με το βραβείο της Ελληνικής Εταιρίας Μεταφραστών για τη μετάφραση του έργου του Κρίστοφερ Μάρλοου, Δόκτωρ Φάουστους, 'Αγρα, Αθήνα 1990 και με το κρατικό βραβείο μετάφρασης για τη μετάφραση του έργου του Π. Μ Σέλλεϋ, Οι Τσέντσι, 'Αγρα, Αθήνα 1993.
Ο Κύρου ασχολήθηκε ακόμη με το κολάζ και την κριτική του κινηματογράφου.




Και, στον ίδιο χώρο, η έκθεση «Η Παπαμάρκου και τα πέριξ [1979-2010]» του Άρι Γεωργίου.
Η οδός Παπαμάρκου είναι ένας μικρός δρόμος στην καρδιά της περιοχής που παλαιότερα ήταν γνωστή με το όνομα Μπαζάρ και σήμερα ως Πλατεία 'Αθωνος, με τα διώροφα κτίσματα της δεκαετίας του ‘20. Η σχέση του Γεωργίου με την Παπαμάρκου και τα πέριξ ξεκίνησε από τα παιδικά του χρόνια, όταν σε ηλικία δώδεκα χρονών μετακόμισε με την οικογένειά του στην οδό Ερμού 69. Ο ίδιος αναφέρει σχετικά, σε κείμενό του στην ομότιτλη έκδοση, «Η πραγματική μου εξοικείωση επήλθε εξαιτίας της φωτογραφίας. […] Οι επισκέψεις μου στην Παπαμάρκου και στα πέριξ δεν μπορούν καν να θεωρηθούν επισκέψεις. Ο βαθμός της γειτονίας ήταν τέτοιος που δεν απαιτούσε μετακίνηση. Δεν ήταν προορισμός, ήταν καθημερινότητα».
Στην έκθεση μπορούμε να δούμε φωτογραφίες τραβηγμένες απο το 1989 όταν ο 'Αρις Γεωργίου εκανε την πρώτη του φωτογράφηση στην περιοχή αυτή δημιουργώντας είκοσι επτά ασπρόμαυρα πορτραίτα τεχνιτών και εμπόρων που εργαζονταν και είχαν εκεί τα εργαστήρια και τα μαγαζιά τους.

Αλέκος Κοντός, μαγειρείο. Δραγούμη 24, Φεβρουάριος 1979

Το 1990 και το 1996 επεστρεψε στα ίδια μερη φωτογραφίζοντας εικόνες της περιοχής, τα ίδια ή διαφορετικά στην θεση τους πρόσωπα, τα ίδια τοπία διαφορετικά, ουσιαστικά την πόλη που αλλαζε ή είχε αρκετα κιόλας αλλαξει.
Η τελευταία, έγχρωμη πια φωτογραφική επίσκεψη στην πλατεία εγινε το 2009-10.

Σταύρος Τσαβδαρίδης, ξυλοτορναδόρος. Παπαμάρκου 38, Δεκέμβριος 1996

Βιογραφικό Άρι Γεωργίου

O 'Αρις Γεωργίου γεννήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 1951 στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε αρχιτεκτονική στο Montpellier της Γαλλίας όπου πήρε και το μεταπτυχιακό δίπλωμα D.E.A. πολεοδομίας. Επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη το 1978 και αρχικά ασχολήθηκε με μετα-φράσεις ενώ την εξαετία 1979-1985 υπήρξε συνεργάτης του ραδιοφώνου με προγράμματα για την τέχνη. Από το 1977 εκθέτει ζωγραφική και φωτογραφία σε πλήθος ατομικών και ομαδικών εκθέσεων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Το 1984 ήταν ιδρυτικό στέλεχος του PARALLAXIS που τον Mάιο του 1985 διοργάνωσε τις πρώτες διεθνείς εκδηλώσεις φωτο-γραφίας στην Ελλάδα. Τον Φεβρουάριο του 1988 ήταν ο εμπνευστής και έκτοτε επί δεκαπενταετία διοργανωτής της Φωτογραφικής Συγκυρίας, του ετήσιου διεθνούς φεστιβάλ φωτογραφίας στη Θεσσαλονίκη. Ως συνεργάτης του περιοδικού Eντευκτήριο εγκαινίασε το ένθετο Camera Obscura που έχει παρουσιάσει ως τώρα περισσότερα από 80 πορτφόλιο φωτογράφων. Το διάστημα 1998-2002 διετέλεσε πρώτος διευθυντής του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης. Δημοσίευσε εργασίες του σε πολλά έντυπα και περιοδικά και πλήθος μονογραφιών και καταλόγων. Αντικείμενο της επαγγελματικής του δραστηριότητας αποτελεί η αρχιτεκτονική και, σε σημαντικό βαθμό, οι γραφικές τέχνες συνήθως όταν άπτονται πολιτιστικού ενδιαφέροντος.



Πρόσωπα, τοπία, εικόνες, όψεις της πόλης της Θεσσαλονίκης και των ανθρωπων της. Αυτα και άλλα πολλά απαθανάτισαν με τον φακό τους οι δύο φωτογράφοι και θα μπορούσαμε παρεα μαζί να τα ανακαλύψουμε επισκεπτόμενοι τις δύο εκθέσεις.

Οι εκθέσεις θα είναι ανοιχτες μέχρι τις 29 Μαϊου και η δικιά μας επίσκεψη θα πραγματοποιηθεί σε ημερομηνία που θα ανακοινωθεί και στην εκπομπή και στο blog τις επόμενες μέρες μαζί με όλες τις επιπλέον λεπτομέρειες και πληροφορίες για αυτήν μας την δραστηριότητα της καλημεροπαρέας.
Αν θελετε και μπορείτε (κυρίως με την έννοια ότι θα μπορείτε να είστε στην επισκεψή μας όποτε κι αν αυτή οριστεί) υπαρχει η δυνατότητα να δηλώσετε απο τωρα τη συμμετοχή σας με όλους τους τρόπους επικοινωνίας που γνωρίζετε ήδη (με sms και τηλεφωνικά κατα τη διαρκεια της εκπομπής, με e mail τις υπόλοιπες ώρες)


Χρησιμες πληροφορίες για τις εκθέσεις
Χώρος: Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης του Μ.Ι.Ε.Τ.  (Βίλα Καπαντζή - Βασιλίσσης Όλγας 108)
Ώρες λειτουργίας: Τρίτη, Τετάρτη, Πέμπτη, Σάββατο και Κυριακή 10:00 - 18:00,
Παρασκευή 10:00 - 14:00 και 18:00 - 21:00
(Δευτέρα κλειστά)