φίλοι

"Δεν είναι ο κόσμος ιδανικός, για το ταξίδι είναι δανεικός, για νά'χει όνειρα να κάνει ο ενικός..." , έλεγε ένα τραγούδι που ακούγαμε σήμερα στην εκπομπή. Μπα, όχι σήμερα, χθες πρέπει να πω, τώρα είναι η επόμενη μέρα, Τρίτη.

Ωραία ήταν η εβδομάδα που πέρασε. Γεμάτη. Και ποια βδομάδα δεν είναι θα μου πεις. Και ποια μέρα δεν είναι, θα σου πω. Φαντάσου λέει κάποια στιγμή να βαριόμαστε να ζούμε. Να μη φεύγει το μυαλό, τουλάχιστον αυτό, να μην ταξιδεύει, να μην ονειρευεται. Τότε όλα είναι ίδια. Μίζερα. Μικρά. Με υποκοριστικές καταλήξεις. Πώς μιλάει ο Αυτιάς, να έτσι. Ζωούλα. Λεφτουδάκια. Σπιτάκι. Το βράδυ βρεθήκαμε στο πάρκο, δυο βήματα από το σπίτι, φιλες, μαμάδες, τα παιδιά μας πάνε στην ίδια τάξη, στο ίδιο σχολείο εδώ στη γειτονιά. Καθήσαμε σε ένα καφέ, καιρό είχαμε να βρεθούμε, είχαμε πεθυμήσει η μια την άλλη, λέγαμε, λέγαμε, λέγαμε. Τα παιδιά δίπλα έπαιζαν Πέρασε η ώρα. Γρήγορα πέρασε. Τι θα πει τι είναι ευτυχία; Κι αυτό ένα κομμάτι ευτυχίας είναι. Αργά, σηκωθήκαμε να φύγουμε. Στο δρόμο της επιστροφής το σπίτι μας είναι το πρώτο. Πάντα, και το χειμώνα που συναντιόμαστε για το σχολείο των παιδιών και μετά πάμε στις δουλειές μας, στεκόμαστε εκεί στην είσοδο της πολυκατοικίας να πούμε τις τελευταίες μας κουβέντες. Τότε είπε η Ε. ακριβώς ή περίπου, αν κάτι πιστεύεις, αν είσαι σίγουρος ότι θα γίνει θα γίνει. Όχι δεν το είπε με τη χαζομελό διάθεση που το λένε κάποιοι μετά τη μόδα του Κοέλιο και το σύμπαν που συνομωτεί και άλλα τέτοια. Πολύ όμορφα το είπε. Με δυναμισμό και απλότητα.
Νιώθω τυχερή για τις φίλες μου. Το πιστεύω στα αλήθεια αυτό. Λυπάμαι που έφυγαν φιλίες, που χάθηκα με ανθρώπους που αγαπησα πολύ και δεν είναι πια στη ζωή μου, τους θυμάμαι πάαρα πολλές φορές. Ζηλεύω όσους έχουν για χρόνια κολλητούς. Είναι αλλιώς, είμαι σίγουρη. Θα ήθελα οι πρώτοι παιδικοί μου φίλοι, εκείνοι που ξέρουν πώς ήμουν παιδί, η Α., η Ν., ο Γ., η Ν., η Ε., εκείνοι που ξέρουν καλύτερα κι από μένα πώς ήμουν φοιτήτρια, ο Δ., η Π., η θ. και μετά φίλοι από δουλειές, φίλοι που μοιραστήκαμε το χύμα κομμάτι από τις ζωές μας, θα ήθελα να είμασταν ακόμη μαζί. Δεν το κατάφερα, δεν τα καταφέραμε. Βρεθήκαμε αλλού, χαθήκαμε. Θέλει τέχνη η τόσων χρόνων φιλία, μάλλον δεν την έχω.Είναι που δεν κολλάω κιόλας, τι να πω. Όμως η φιλία μας είναι μέσα μου. Λόγια θα μου πεις, χαζά λόγια. Ναι, μπορεί να έχεις δίκηο, φίλος είναι αυτός που είναι εδώ. Όχι μόνο, λέει κάτι μέσα μου.
Όταν τελείωνε ο πρώτος κύκλος στη Σχολή Γονέων, πέρυσι- μπερδεύτηκα, πρόπερσι πρέπει να πω;- και διάβασα τι μου έγραψε η καθεμιά σε ένα κομμάτι χαρτί, σάστισα και συγκινήθηκα μαζί. Με ήξεραν μόλις λίγους μήνες, κι έγραψαν σαν να με ήξεραν χρόνια πολλά. Κι ας μην ήξερα όλα όσα μου έγραφαν. Με έμαθα καλύτερα μέσα από το πώς ένιωσαν εκείνες. Και στα καλά και στα άσχημα. Με έμαθαν. Όχι, δεν έχω παράπονο. Κι αν οι φίλοι είναι ο καθρέφτης όπου βλέπεις ποιος πραγματικά είσαι, το ζω και το νιώθω καθε μέρα. Άλλαξα πολλές δουλειές στη ζωή μου. Σε καθεμια, καινούριοι άνθρωποι μπήκαν στη ζωή μου. Και κάθε φορά μάθαινα. Για τον εαυτό τους και τον εαυτό μου. Για τον κόσμο που είμαστε.
Γνωστούς έχεις πολλούς, φίλους όχι. Το λέω κι εγώ αυτό. Τότε πώς γίνεται να νιώθω ότι έχω φίλους κάθε στιγμή; Μπορεί να είναι κι από αφέλεια, δεν λέω όχι. Μπορεί και η ανάγκη μου να μην νιώθω μόνη.
Μόνο για ένα είμαι σίγουρη. Φίλος δεν είναι αυτός που κρεμιέσαι πάνω του. Που του "χρεώνεις" τις καλές στιγμές σου, και εν δυνάμει και τις κακές μετά, με πρόθεση ή όχι. Η φιλία, όπως και καμία άλλη σχέση που δεν υπαγορεύεται από πρέπει, δεν είναι εξάρτηση, αλίμονο. Είναι ελευθερία. Έτσι δεν πιστεύω και τις φράσεις "προδόθηκα από τους φίλους μου αλλά εγώ είμαι καλός κι ευαίσθητος άνθρωπος πάντα ψάχνω για ανθρώπους, πάντα εμπιστεύομαι". Οι φίλοι δεν σου δίνουν τη ζωή τους. Τη φιλία τους σου δίνουν. Για όσο μπορείς και όσο μπορούν. Για όσο κρατάει ένα ταξίδι. Αν είσαι πολύ τυχερός μπορεί και για μια ζωή. Αν δεν κρατήσει μια ζωή, δεν ήσουν άτυχος, δεν ήσουν ίσως πολύ τυχερός. Έχει διαφορά.

Κοίτα να δεις, τώρα. Αλλα ήθελα να γράψω αλλού πήγα. Λοιπόν, ας το αφήσουμε σήμερα έτσι, "φίλοι" θα γράψω επάνω και αύριο θα σας πω για το Λενάκι που πέρασε από τη Θεσσαλονίκη, για τον Δασόκηπο όπου πήγα την εβδομάδα που πέρασε, για ένα βιβλίο που διαβάζω τώρα και είμαι στο τελείωμά του, όλα τα άλλα που κανονικά ήθελα να σας γράψω σήμερα.
Αύριο.

Υ.Γ. Μια συνάδελφος, η Ελένη από τις δημόσιες και διεθνείς σχέσεις της ΕΡΤ3, που έχει πάντα μια απάντηση, μια λύση σε κάθε πρόβλημα που μας απασχολεί και της το λέμε για να μας βοηθήσει -απορούμε κάθε φορά πώς γίνεται αυτό, αλλά γίνεται!- πήγε πριν λίγες μέρες για διακοπές στην Σκόπελο. Είδε εκεί αυτό που φωτογράφισε και μου έστειλε τις φωτογραφίες σε ένα mail με αυτό τα λόγια: Σου στέλνω 3 φωτογραφίες από ένα κατάστημα στη χώρα της Σκοπέλου. Μόλις είδα το όνομα του μαγαζιού θυμήθηκα αμέσως την εκπομπή σου. Όπως "παντού υπάρχει ένας μύθος" έτσι και εδώ "παντού υπάρχει μια καλημέρα"

Δευτέρα, Monday, Lundi, Lunedì...

Συνεχίζοντας να μαζεύουμε καλοκαιρινά τραγούδια, βλέπε στην προηγούμενη ανάρτηση, αύριο θα παίξουμε τα πρώτα στην εκπομπή και μέχρι την άλλη εβδομάδα όλα τα υπόλοιπα.

Δεξιά θα βρείτε μία σύνδεση για ένα blog που ακούει στο όνομα ξεblogάρισμα - το έμαθα από το Μανιταράκι, αξίζει να κλικάρουμε και όχι μόνο.

Διάβασα αυτήν την είδηση ("Την επέκταση των πνευματικών δικαιωμάτων των τραγουδιών από τα 50 στα 95 χρόνια συζητά η Ευρωπαϊκή Ένωση") εδώ

Ενώ προχθές είχα διαβάσει και αυτήν την είδηση.




Σαν σήμερα 21 Ιουλίου 1928, αυτοκτόνησε ο Κώστας Καρυωτάκης.
Είναι από τους αγαπημένους ποιητές. Οι περισσότεροι λένε "πεσσιμιστής και απαισιόδοξος ποιητής". Ή δεν τον ξέρουν, δεν τον έχουν διαβάσει ποτέ, ή τους αρέσει να βάζουν τα πράγματα σε κουτάκια να ξεμπερδεύουν. Ό Καρυωτάκης είχε την ευθύτητα, το χιούμορ, την σάτιρα και τον αυτοσαρκασμό που ακόμη δεν έχουν οι νεοέλληνες λογοτέχνες μας πλην φωτεινών εξαιρέσεων.
Ένα ποιήμά του, από τη συλλογή "ΕΛΕΓΕΙΑ ΚΑΙ ΣΑΤΙΡΕΣ" (1927)
(χαρισμένο και σε όσους όταν τους ρωτούν ποιο είναι το μεγαλύτερό τους ελάττωμα, απαντούν "η ευαισθησία μου". Οι ίδιοι συνήθως πιστεύουν ότι είναι αδικημένες μεγαλοφυΐες)
Όλοι μαζί κινούμε, συρφετός,
γυρεύοντας ομοιοκαταληξία.
Μια τόσο ευγενικιά φιλοδοξία
έγινε της ζωής μας ο σκοπός.

Αλλάζουμε με ήχους και συλλαβές
τα αισθήματα στη χάρτινη καρδιά μας,
δημοσιεύουμε τα ποιήματά μας,
για να τιτλοφορούμεθα ποιητές.

Αφήνουμε στο αγέρι τα μαλλιά
και τη γραβάτα μας. Παίρνουμε πόζα.
Ανυπόφορη νομίζουμε πρόζα
των καλών ανθρώπων τη συντροφιά.

Μόνο για μας υπάρχουν του Θεού
τα πλάσματα και, βέβαια, όλη η φύσις.
Στη Γη για να στέλνουμε ανταποκρίσεις,
ανεβήκαμε στ' άστρα τ' ουρανού.

Κι αν πειναλέοι γυρνάμε ολημερίς,
κι αν ξενυχτούμε κάτου απ' τα γεφύρια,
επέσαμε θύματα εξιλαστήρια
του «περιβάλλοντος», της «εποχής».

ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΥ

Ξεκινάω με ένα...θα συμπληρώσετε με τραγούδια που μιλούν για καλοκαίρι;



Δεν έχει σημασία η μουσική, η γλώσσα που είναι γραμμένα ή ειπωμένα τα λόγια του τραγουδιού, ούτε η εποχή, ούτε το είδος της μουσικής, τραγούδια για καλοκαίρι να είναι μόνο.
Αν πάλι θέλετε μπορεί να είναι και μουσική χωρίς λόγια, μια μουσική με χρώματα και μυρωδιές καλοκαιριού.

Μετά μπορεί να τα κάνουμε κι εκπομπή στο ραδιόφωνο.
Είστε;

Les Crane - "Desiderata"

Πριν από δύο μέρες, στις 13 Ιουλίου, πέθανε ο αμερικανός Les Crane, παρουσιαστής ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών εκπομπών (talk show). Αναλυτικό βιογραφικό του μπορείτε να διαβάσετε στη σύνδεση (wikipedia)παραπάνω, κλικάροντας στο όνομά του.

Desiderata
Το 1972 τιμήθηκε με το βραβείο Grammy για την Καλύτερη Απαγγελία Λόγου σε Album. Ήταν για την απαγγελία του ποιήματος "Desiderata" του ποιητή και δικηγόρου από την Ιντιάνα Max Ehrmann (1872 - 1945, το ποίημα "desiderata" γράφτηκε το 1927).
Ο δίσκος είχε κυκλοφορήσει στα τέλη του 1971.

Desiderata.

Go placidly amid the noise and haste,
and remember what peace there may be in silence.
As far as possible without surrender,
Be on good terms with all persons.
Speak your truth quietly and clearly, and listen to others -
Even the dull and ignorant, they too have their story.
Avoid loud and aggressive persons - they are vexations to the spirit.
If you compare yourself with others, you may become vain and bitter,
For always there will be greater and lesser persons than yourself.

Enjoy your achievements as well as your plans.
Keep interested in your own career -
However humble, it is a real possession in the changing fortunes of time.
Exercise caution in your business affairs,
for the world is full of trickery.
But let this not blind you to what virtue there is.
Many persons strive for high ideals,
and everywhere life is full of heroism.
Be yourself.
Especially do not feign affection, neither be cynical about love.
For in the face of all aridity and disenchantment,
It is as perenial as the grass.
Take kindly the council of the years,
Gracefully surrendering the things of youth.
Nurture strength of spirit to shield you in sudden misfortune,
But do not distress yourself with imaginings -
Many fears are borne of fatigue and loneliness.
Beyond a wholesome discipline, be gentle with yourself.

You are a child of the universe.
No less than the trees and the stars, you have a right to be here.
And whether or not it is clear to you,
No doubt the universe is unfolding as it should.

Therefore, be at peace with God, whatever you conceive him to be.
And whatever your labors and aspirations,
in the noisy confusion of life,
Keep peace with your soul.
With all its sham, drudgery, and broken dreams,
it is still a beautiful world.
Be careful. Strive to be happy.

Υ.Γ. Την ίδια χρονιά, το 1972, Βραβείο Γκράμι Τραγούδι της Χρονιάς είχε πάρει το "You've Got a Friend" (Carole King)
Υ.Γ.Όχι που θα άφηνα την ευκαιρία, με αφορμή τη χρονιά και τα Γκράμι, να πάει χαμένη! Βρήκα κι εγώ μια δικαιολογία να ακούσετε ένα από τα αγαπημένα μου τραγούδια...

"Ο,τι πετυχαίνουμε εσωτερικά, μπορεί να αλλάξει την εξωτερική πραγματικότητα"

Όταν ήταν μικρός ο γιος μου του διαβαζα κεφάλαιο-κεφάλαιο κάθε βράδυ το πρώτο βιβλίο του Χάρυ Πότερ της Τζόαν Ρόουλινγκ. Μετά κρατιόμουν να μην διαβάσω και τα υπόλοιπα κεφάλαια μόνη μου- αν το έκανα θα του τα διάβαζα μετά αλλιώς, όχι σαν κάτι καινούριο, κρατιόμουν λοιπόν και καλά έκανα νομίζω. Τα υπόλοιπα τα διάβασε μόνος του. Ακόμη κι όταν μεγάλωσε αρκετά τη μια μέρα διάβαζε αυτό και την επόμενη το "Ηρακλής ο συνταξιδιώτης μου" ή το "Αθήνα, ιστορία μιας δημοκρατίας". Δεν κατάλαβα ποτέ ότι το ένα τον εμπόδιζε να κάνει το άλλο, όπως και δεν συνέβη στ' αλήθεια. Ποτέ δεν κατάλαβα επίσης την υστερία για αυτά τα "σατανικά" βιβλία που θα καταστρέψουν τα παιδιά, τα έλεγαν όσοι δεν είχαν διαβάσει ούτε ένα κεφάλαιο από τα βιβλία του Χάρυ Πότερ. Ούτε τους συγγραφείς, πολλοί ατάλαντοι ανάμεσά τους, που "εξεγέρθηκαν" εναντίον τους , ισχύει το ίδιο μου φαίνεται για να μην πω κάτι χειρότερο. Εν ολίγοις διαβάζοντάς τα , όσα διάβασα, γιατί δεν τα διάβασα όλα και τα παιδιά μου μου λένε ότι είναι χαζό αυτό που λέω ότι δεν τα διαβάζω όλα γιατί η συγγραφέας σκότωσε τον αγαπημένο μου ήρωα, τον Σείριο δηλαδή, διαβάζοντάς τα λοιπόν, λέω ότι ούτε κακή λογοτεχνία είναι, ούτε ανέμπνευστα βιβλία κι επίσης μια χαρά δουλεμένα, σε πλοκή, χαρακτήρες, ιστορίες μου φάνηκαν.
Και μπορώ να σου πω πολλά για τα βιβλία της ή μπορώ να σου πω μία μόνο φράση από αυτά(λόγια του Ντάμπλντορ στον μικρό Χάρυ): "Είναι οι επιλογές μας που δείχνουν πιο ξεκάθαρα απ' τις ικανότητες μας ποιοι πραγματικά είμαστε", το γράφω από μνήμης ελπίζω ότι δεν κάνω λάθος.

Τώρα γιατί τα θυμήθηκα όλα αυτά; Γιατί διάβασα ένα κείμενο της J. K. Rowling στην χθεσινή ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (Κυριακή 13 Ιουλίου 2008), είναι αποσπάσματα μιας ομιλίας που έδωσε σε αποφοίτους του Χάρβαρντ.
(Ο τίτλος στην ανάρτηση είναι από εκεί και είναι φράση του Πλουτάρχου. Δεν την ήξερα. Και βέβαια ντράπηκα που δεν την ήξερα, τριτοδεσμίτισσα, απόφοιτος Φιλολογίας του ΑΠΘ, ωραίες κλασσικές σπουδές έκανα, τρομάρα μου...)

Φαντασία και συμπόνια, όχι μαγεία
Η Τζ. Κ. Ρόουλινγκ, η «μαμά» του Χάρι Πότερ, μιλάει στους αποφοίτους του Χάρβαρντ για τα μαθήματα που της έδωσε η ζωή
Στην ετήσια συνέλευση της εταιρείας αποφοίτων του πανεπιστημίου Χάρβαρντ, της Harvard Alumni Association, η Τζ. Κ. Ρόουλινγκ προσκλήθηκε φέτος να κάνει την εναρκτήρια ομιλία, μια πρόσκληση ιδιαίτερα τιμητική για τους ανθρώπους των γραμμάτων και της επιστήμης. Η συγγραφέας της σειράς βιβλίων «Χάρι Πότερ», που εδώ και χρόνια γνωρίζουν μια άνευ προηγουμένου εκδοτική επιτυχία, θυμήθηκε τα δικά της σπουδαστικά χρόνια και τις δύσκολες μέρες που πέρασε πριν φτάσει απρόσμενα στη συγγραφική επιτυχία - και στον πλούτο. Η ομιλία της έχει αντλήσει από αυτές τις προσωπικές εμπειρίες, τις σκέψεις που σήμερα έρχονται στο μυαλό της ως συμπεράσματα και διδάγματα. Αναδημοσιεύουμε μερικά εκτενή αποσπάσματα από το κείμενο της ομιλίας, η οποία δημοσιεύτηκε στο τεύχος Ιουνίου του Harvard Magazine, πιστεύοντας ότι αυτή η ιδιόρρυθμη συγγραφέας είναι εξίσου συναρπαστική όταν μιλάει για την πραγματικότητα της ζωής της όσο και όταν μας αφηγείται τα δημιουργήματα της φαντασίας της.

Η αποτυχία συνοδεύεται από οφέλη
«Το πρώτο πράγμα που θέλω να πω είναι «ευχαριστώ». Το Χάρβαρντ όχι μόνο μου έκανε μια εξαιρετική τιμή, αλλά οι εβδομάδες φόβου και ναυτίας που πέρασα στη σκέψη ότι θα κάνω την εναρκτήρια ομιλία είχαν ως αποτέλεσμα να χάσω βάρος. Διπλό κέρδος!
Βασάνισα το μυαλό και την καρδιά μου για το τι θα έπρεπε να σας πω σήμερα. Αναρωτήθηκα τι θα ήθελα να μάθαινα όταν εγώ αποφοιτούσα και ποια πολύτιμα μαθήματα έχω διδαχτεί στα 21 χρόνια που πέρασαν από τότε. Κατέληξα σε δύο απαντήσεις. Τούτη την υπέροχη μέρα που μαζευτήκαμε εδώ να γιορτάσουμε την ακαδημαϊκή επιτυχία σας, αποφάσισα να μιλήσω για τα ωφελήματα της αποτυχίας. Και, καθώς στεκόσαστε στο κατώφλι αυτού που ενίοτε αποκαλούμε «πραγματική ζωή», θέλω να τονίσω την κρίσιμη σημασία της φαντασίας.
Στα 21 χρόνια μου, βρισκόμουν σε δύσκολη ισορροπία ανάμεσα στις φιλοδοξίες που είχα για τον εαυτό μου και εκείνο που οι δικοί μου περίμεναν από μένα. Ηξερα ότι το μόνο πράγμα που ήθελα ποτέ να κάνω ήταν να γράφω μυθιστορήματα. Οι γονείς μου, ωστόσο, που και οι δύο προέρχονταν από φτωχές οικογένειες και κανένας δεν είχε ανώτερη εκπαίδευση, έβλεπαν την υπερδραστήρια φαντασία μου σαν ένα διασκεδαστικό προσωπικό χαρακτηριστικό, που ποτέ δεν θα μπορούσε να ξοφλήσει μια υποθήκη ή να εξασφαλίσει σύνταξη.
Ελπίζανε να σπουδάσω κάτι με καλές επαγγελματικές προοπτικές. Εγώ ήθελα να σπουδάσω Αγγλική Φιλολογία. Φτάσαμε σε κάποιον συμβιβασμό και έκανα αίτηση να σπουδάσω Σύγχρονες Γλώσσες. Μόλις όμως μπήκα στο κτίριο του πανεπιστημίου, προσπέρασα το τμήμα των Γερμανικών και έστριψα στον διάδρομο των Κλασικών Σπουδών.
Δεν θυμάμαι να είπα στους γονείς μου ότι θα σπούδαζα Κλασική Φιλολογία. Απ' όλα τα θέματα στον πλανήτη νομίζω ότι δύσκολα θα έβρισκαν κάτι λιγότερο χρήσιμο από την Ελληνική Μυθολογία όσον αφορά την εξασφάλιση μιας καλοπληρωμένης δουλειάς. Θα 'θελα να ξεκαθαρίσω, παρεμπιπτόντως, ότι δεν μέμφομαι τους γονείς μου επειδή ελπίζανε να μη γνωρίσω ποτέ τη φτώχεια. Είχαν υπάρξει οι ίδιοι φτωχοί και εγώ επίσης γνώρισα τη φτώχεια κατόπιν, και συμφωνώ μαζί τους ότι είναι μια εμπειρία που κάθε άλλο παρά σε εξευγενίζει. Φέρνει φόβο και άγχος, καμιά φορά και κατάθλιψη. Το να ξεφεύγεις από τη φτώχεια με δικές σου προσπάθειες είναι κάτι για το οποίο μπορείς να υπερηφανεύεσαι, αλλά την ίδια τη φτώχεια τη βλέπουν ρομαντικά μόνο οι ανόητοι.
Εκείνο που φοβόμουν περισσότερο στην ηλικία σας δεν ήταν η φτώχεια αλλά η αποτυχία. Παρά την αισθητή έλλειψη κινήτρων στο πανεπιστήμιο, όπου πέρασα περισσότερο καιρό στην καφετέρια γράφοντας ιστορίες παρά παρακολουθώντας μαθήματα, είχα ένα χάρισμα να περνάω τις εξετάσεις και αυτό, επί χρόνια, ήταν το μέτρο της επιτυχίας στη ζωή μου.
Δεν είμαι χαζή να πιστεύω ότι επειδή είστε νέοι, με χαρίσματα και καλή εκπαίδευση, δεν έχετε ποτέ γνωρίσει δυσκολίες ή θλίψη. Το ταλέντο και η ευφυΐα δεν έχουν ποτέ προσφέρει ανοσία απέναντι στα καπρίτσια της Τύχης. Ωστόσο, το γεγονός ότι αποφοιτάτε από το Χάρβαρντ δείχνει ότι δεν είσαστε πολύ εξοικειωμένοι με την αποτυχία. Μπορεί να κινείστε από τον φόβο της αποτυχίας όσο και την επιθυμία της επιτυχίας.
Τελικά, όλοι πρέπει να αποφασίσουμε μόνοι μας τι συνιστά αποτυχία, αλλά ο κόσμος ανυπομονεί πολύ να μας δώσει μια σειρά κριτηρίων αν τον αφήσουμε. Μπορώ, λοιπόν, να σας πω ότι επτά χρόνια μετά την αποφοίτησή μου ήμουν αποτυχημένη σε μεγαλειώδη κλίμακα. Είχε μεσολαβήσει ένας εξαιρετικά βραχύβιος γάμος και ήμουν χωρίς δουλειά, μόνη μητέρα, και όσο φτωχή θα μπορούσα να είμαι στην Αγγλία χωρίς να είμαι άστεγη. Εκείνη η περίοδος της ζωής μου ήταν σκοτεινή και δεν είχα ιδέα αν και πότε θα έβγαινα στο φως. Γιατί, λοιπόν, να θέλω να μιλήσω για τα ωφελήματα της αποτυχίας;
Επειδή, απλούστατα, η αποτυχία σήμανε για μένα απαλλαγή από κάθε τι μη ουσιώδες. Αρχισα να διοχετεύω την ενέργειά μου στο να κάνω τη μόνη δουλειά που είχε νόημα για μένα. Αν είχα επιτύχει σε κάτι άλλο, ίσως να μην είχα βρει την αποφασιστικότητα να επιτύχω στο μόνο πεδίο που πίστευα ότι πραγματικά ανήκα. Ημουν ζωντανή, είχα μια κόρη που λάτρευα, μια παλιά γραφομηχανή και μια μεγάλη ιδέα. Αυτά τα στοιχειώδη έγιναν τα θεμέλια για να ξαναχτίσω τη ζωή μου.
Η αποτυχία μού δίδαξε πράγματα για τον εαυτό μου που δεν θα μπορούσα να μάθω αλλιώς. Ανακάλυψα ότι είχα ισχυρή θέληση και περισσότερη πειθαρχία απ' όση νόμιζα. Ανακάλυψα επίσης ότι είχα φίλους, που η αξία τους είναι ανεκτίμητη.
Αν υπήρχε μια χρονομηχανή που να με γύριζε πίσω, θα έλεγα στον 21χρονο εαυτό μου ότι η προσωπική ευτυχία έγκειται στο να ξέρεις ότι η ζωή δεν είναι μια λίστα από αποκτήματα ή επιτεύγματα. Οι ιδιότητές σου, το «βιογραφικό» σου, δεν είναι η ζωή σου, αν και πολλοί άνθρωποι της ηλικίας μου και μεγαλύτεροι τα συγχέουν. Η ζωή είναι δύσκολη και περίπλοκη, πέρα από τη δυνατότητα ελέγχου οποιουδήποτε, και η ταπεινότητα αυτής της επίγνωσης θα σε βοηθήσει να ξεπεράσεις τις αντιξοότητές της».
Οσοι δεν φαντάζονται, βλέπουν περισσότερα τέρατα
«Μπορεί να σκεφτήκατε ότι διάλεξα το δεύτερο θέμα μου, τη σημασία της φαντασίας, λόγω του ρόλου που έπαιξε στο ξανακτίσιμο της ζωής μου, αλλά αυτό δεν είναι ο μόνος λόγος. Παρ' όλο που θα υπερασπίζομαι μέχρι την τελευταία μου πνοή τα παραμύθια, έμαθα να εκτιμώ τη φαντασία σε μια πολύ ευρύτερη έννοια. Η φαντασία δεν είναι μόνο η αποκλειστικά ανθρώπινη ιδιότητα να οραματίζεσαι αυτό που δεν υπάρχει, και επομένως η πηγή κάθε εφεύρεσης και καινοτομίας. Είναι επίσης η δύναμη που μας κάνει ικανούς να συναισθανόμαστε εμπειρίες συνανθρώπων μας που εμείς δεν έχουμε ζήσει.
Σε μια από τις πρώτες δουλειές μου μετά τα 20, εργάστηκα στο τμήμα έρευνας της Διεθνούς Αμνηστίας στο Λονδίνο. Εκεί στο μικρό μου γραφείο, διάβαζα γράμματα που είχαν έρθει με λαθραίους τρόπους από χώρες με δικτατορικά καθεστώτα, βιαστικά γραμμένα από άντρες και γυναίκες που διακινδύνευαν να φυλακιστούν για να κάνουν γνωστό στον κόσμο τι τους συνέβαινε. Είδα φωτογραφίες ανθρώπων που είχαν εξαφανιστεί χωρίς ίχνη, σταλμένες στην Αμνηστία από τους απελπισμένους συγγενείς και φίλους τους. Διάβασα μαρτυρίες από θύματα βασανιστηρίων και είδα φωτογραφίες των τραυματισμών τους. Διάβασα χειρόγραφες αναφορές αυτοπτών μαρτύρων σε συνοπτικές δίκες και εκτελέσεις, απαγωγές και βιασμούς.
Δεν θα ξεχάσω ποτέ έναν Αφρικανό που είχε πέσει θύμα βασανιστηρίων, έναν νεαρό άνδρα στην ηλικία μου που είχε αρρωστήσει ψυχικά ύστερα από όσα είχε υποστεί στην πατρίδα του. Ετρεμε σύγκορμος καθώς μιλούσε σε μια κάμερα για τις φρικαλεότητες που υπέστη. Ηταν ένα κεφάλι ψηλότερός μου και έμοιαζε εύθραυστος σαν παιδάκι. Μου ανέθεσαν να τον συνοδεύσω στον σταθμό του μετρό μετά τη συνέντευξη και ο άνθρωπος αυτός που η ζωή του είχε καταρρακωθεί από την ανθρώπινη σκληρότητα μού έσφιξε το χέρι με εξαιρετική ευγένεια και μου ευχήθηκε μελλοντική ευτυχία.
Κάθε μέρα μάθαινα περισσότερα για τα κακά που άνθρωποι κάνουν σε συνανθρώπους τους, για να κερδίσουν ή να διατηρήσουν την εξουσία τους. Αρχισα να έχω εφιάλτες, αληθινούς εφιάλτες, για μερικά από τα πράγματα που έβλεπα, άκουγα ή διάβαζα.
Και επίσης έμαθα περισσότερα για την ανθρώπινη καλοσύνη από όσα ήξερα ποτέ μέχρι τότε. Η Διεθνής Αμνηστία κινητοποιεί χιλιάδες ανθρώπους που δεν έχουν ποτέ βασανιστεί ή φυλακιστεί για τις πεποιθήσεις τους για να βοηθήσει εκείνους που βασανίζονται και φυλακίζονται. Η δύναμη της ανθρώπινης συμπόνιας, οδηγώντας στη συλλογική δράση, σώζει ζωές και ελευθερώνει κρατουμένους. Η μικρή συμμετοχή μου σ' αυτήν τη διαδικασία ήταν μια εμπειρία που με δίδαξε την ταπεινότητα και μου έδωσε έμπνευση.
Σε αντίθεση με τα άλλα πλάσματα αυτού του πλανήτη, οι άνθρωποι μπορούν να μάθουν και να καταλάβουν κάτι χωρίς να το βιώσουν. Βέβαια, αυτή είναι μια ικανότητα, όπως το δικό μου είδος μυθοπλαστικής μαγείας, που είναι ηθικά ουδέτερη. Μπορεί κανείς να τη χρησιμοποιήσει για να χειραγωγήσει ή να ελέγξει, όσο και για να κατανοήσει και να συμπονέσει.
Και πολλοί προτιμούν να μη χρησιμοποιούν καθόλου τη φαντασία τους. Επιλέγουν να μείνουν βολικά μέσα στα όρια της δικής τους εμπειρίας, κλείνοντας το μυαλό και την καρδιά τους σε κάθε πόνο που δεν τους αγγίζει προσωπικά. Ισως να έμπαινα στον πειρασμό να τους ζηλέψω, μόνο που δεν πιστεύω ότι βλέπουν λιγότερους εφιάλτες από μένα. Ζουν σε ένα είδος συναισθηματικής αγοραφοβίας, και αυτό προκαλεί τους δικούς τους τρόμους. Πιστεύω ότι όσοι ηθελημένα «κλείνουν» τη φαντασία τους βλέπουν περισσότερα τέρατα. Συχνά είναι πιο φοβισμένοι. Επιπλέον, εκείνοι που επιλέγουν να μη συμπάσχουν μπορεί να διευκολύνουν την ύπαρξη αληθινών τεράτων - γίνονται συνένοχοι μέσα από την ίδια την απάθειά τους».
Με λόγια του Πλουτάρχου και του Σενέκα
«Ενα από τα πράγματα που έμαθα στην περιπλάνησή μου στο τμήμα κλασικών σπουδών ήταν γραμμένο από τον Ελληνα συγγραφέα Πλούταρχο: Ο,τι πετυχαίνουμε εσωτερικά, μπορεί να αλλάξει την εξωτερική πραγματικότητα. Είναι μια παράξενη παρατήρηση που όμως αποδεικνύεται αληθινή κάθε μέρα της ζωής μας. Εκφράζει την αναπόδραστη σχέση μας με τον έξω κόσμο, το γεγονός ότι αγγίζουμε τις ζωές άλλων ανθρώπων απλώς και μόνο επειδή υπάρχουμε.
Αλλά πόσο μεγαλύτερη δυνατότητα έχετε εσείς, οι απόφοιτοι του Χάρβαρντ το 2008, να αγγίξετε τη ζωή άλλων ανθρώπων; Η ευφυΐα σας, η μόρφωση που πήρατε, σας δίνουν μια ιδιαίτερη θέση και ιδιαίτερες ευθύνες. Ακόμα και η εθνικότητά σας σάς ξεχωρίζει. Οι περισσότεροι από σας είστε πολίτες της μόνης απομένουσας υπερδύναμης. Ο τρόπος που ψηφίζετε, ο τρόπος που ζείτε, ο τρόπος που διαμαρτύρεστε, η πίεση που ασκείτε στην κυβέρνησή σας, έχει αντίκτυπο που φτάνει έξω από τα σύνορά σας. Είναι το προνόμιό σας και το φορτίο σας.
Αν επιλέξετε να χρησιμοποιήσετε την επιρροή σας υπέρ εκείνων που δεν έχουν φωνή, αν χρησιμοποιήσετε την ικανότητά σας να φαντάζεστε τον εαυτό σας στη θέση όσων δεν έχουν τα πλεονεκτήματά σας, τότε δεν θα είναι μόνο οι υπερήφανες οικογένειές σας που θα γιορτάζουν την ύπαρξή σας, αλλά και χιλιάδες άνθρωποι που θα έχετε βοηθήσει να γίνει καλύτερη η ζωή τους. Δεν χρειαζόμαστε μαγεία για να αλλάξουμε τον κόσμο, έχουμε ήδη μέσα μας αυτή τη δύναμη: έχουμε τη δύναμη να τον φανταστούμε καλύτερο.
Εχω σχεδόν τελειώσει. Εχω μόνο μια τελευταία ελπίδα για σας, κάτι που είχα και στα 21μου. Οι φίλοι με τους οποίους βρέθηκα τη μέρα της αποφοίτησής μου είναι οι φίλοι για όλη τη ζωή μου. Είναι οι νονοί των παιδιών μου, οι άνθρωποι στους οποίους κατέφυγα σε καιρούς χαλεπούς, φίλοι που μου έκαναν τη χάρη να μη με μηνύσουν όταν χρησιμοποίησα τα ονόματά τους για τους Θανατοφάγους. Μας έχει ενώσει η αμοιβαία αγάπη, οι μοιρασμένες εμπειρίες και, βέβαια, κάποια φωτογραφικά τεκμήρια που ίσως αποδειχτούν πολύτιμα αν κάποιος από μας βάλει υποψηφιότητα για πρωθυπουργός.
Ετσι, σήμερα δεν μπορώ να σας ευχηθώ τίποτα καλύτερο από τέτοιες φιλίες. Και αύριο, ελπίζω ότι ακόμα και αν δεν θυμάστε ούτε μια λέξη μου, θα θυμάστε ίσως τα λόγια του Σενέκα, ενός από εκείνους τους παλιούς Ρωμαίους που συνάντησα στον διάδρομο των Κλασικών, έχοντας στρίψει από τη σκάλα της καριέρας σε αναζήτηση αρχαίας σοφίας: «Σαν ένα παραμύθι, έτσι είναι η ζωή: δεν έχει σημασία πόσο μεγάλο είναι, αλλά πόσο καλό». Εύχομαι σε όλους σας πολύ καλή ζωή. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ».

Porgy&Bess

Για πρώτη φορά στην Ελλάδα, σήμερα και αύριο, 10 και 11 Ιουλίου στην Θεσσαλονίκη, στη Μονή Λαζαριστών, και από την ερχόμενη Πέμπτη έως το ερχόμενο Σάββατο στην Αθήνα, έρχεται από την Αμερική και ανεβαίνει το "Porgy and Bess", ένα έργο του George Gershwin, ένα μιούζικαλ ή μαύρη όπερα, όπως την αποκαλούν επίσης.
Είναι ένα έργο με ιστορία που αξίζει να ψαξουμε λίγο. Σήμερα στην εκπομπή ο Λευτέρης Κογκαλίδης μας είπε πολύτιμα στοιχεία για το έργο αυτό. Αντιγράφω στο blog από ένα δικό του κείμενο στο οποίο μιλά για το Porgy and Bess, με λεπτομέρειες ίσως άγνωστες στους περισσότερους, τα εξής:

"Μια νύχτα του 1926 ο συνθέτης George Gershwin διάβαζε το μυθιστόρημα του Dubose Heyward “Porgy”. Το βρήκε τόσο ενδιαφέρον ώστε κάθισε και το διάβασε ολόκληρο ως το πρωί. Και μετά έστειλε μια επιστολή στον συγγραφέα, που όχι μόνο τον επαινούσε με ενθουσιώδεις χαρακτηρισμούς, αλλά του αποκάλυψε ότι τον ενδιέφερε να το διασκευάσει με μουσική για το Θέατρο.
Ο Heyward κολακεύτηκε. Συναντήθηκαν και συμφώνησαν να συνεργαστούν. Αλλά τα χρόνια περνούσαν χωρίς ο Gershwin να ξεκινάει.
Το θυμήθηκε οκτώ χρόνια αργότερα όταν η Metropolitan Opera της Νέας Υόρκης, που ως τότε παρουσίαζε μόνο γαλλικές, ιταλικές ή γερμανικές όπερες του ζήτησε μια αμερικάνικη όπερα.
Την ίδια ημέρα ο συγγραφέας επικοινώνησε μαζί του και απαίτησε να έχει γρήγορα μια απάντηση διότι ζητούσαν τα δικαιώματα δύο άλλοι σπουδαίοι συνθέτες της εποχής, ο Jerome Kern και ο Oscar Hammerstein.
Μερικά χρόνια πριν ο Γκερσουιν έλεγε στον συγγραφέα «Δεν είμαι έτοιμος να γράψω μια όπερα» αλλά τώρα ένιωθε ότι είχε φθάσει η ώρα. Το λιμπρετο θα έγραφε ο Heyward, ενώ στους στίχους χρειάστηκε η συνεργασία του επαγγελματία στιχουργού Ira Gershwin, του αδερφού του.
Το έργο αναφέρεται στους έρωτες, στα όνειρα και στην ζήλεια των ηρώων που είναι όλοι μαύροι και ζουν στο γκετο των μαύρων στην πόλη Τσάρλεστον της νότιας Καρολίνας – σε μια περιοχή που ονομάζεται Catfish Row.
Οι μελωδίες του Γκερσουιν βασίστηκαν στη νέγρικη, φολκλορική μουσική: στα σπιριτσουαλ, στα τραγούδια εργασίας, στις φωνές του δρόμου, στο scat singing.
Ο συγγραφέας πρότεινε τον τίτλο «Ποργκι και Μπες», από τα ονόματα των δύο κεντρικών ηρώων. Ο Γκερσουιν ενθουσιάστηκε γιατί θύμιζε τίτλους από όπερες όπως «Τριστάνος και Ιζόλδη», «Σαμψών και Δαλιδά», «Πελέας και Μελισάνθη».
Η πρεμιέρα δόθηκε στο θέατρο Colonial της Βοστώνης, στις 30 Σεπτεμβρίου 1935 ενώ από τις 10 Οκτωβρίου της ίδιας χρονιάς μεταφέρθηκε στο Μπροντγουαιη, όπου δόθηκε σε 124 παραστάσεις ...
(οι παραστάσεις κάθε άλλο παρά πολλές είναι αλλά ας μην ξεχνάμε για πόσο δύσκολη περίοδο μιλάμε. Τα δικαιώματα των μαύρων στις περισσότερες πολιτείες των Η.Π.Α. είναι ανύπαρκτα και το "καθώς πρέπει" κοινό δεν ανεχόταν ένα τόσο ρηξικέλευθο έργο για την εποχή του, αυτό εξηγεί και την αντιμετώπιση κριτικών και κοινού απέναντι στο έργο και την παράσταση στην οποία αναφέρεται το κείμενο στη συνέχεια)
"Η πρώτη αυτή αμερικάνικη φολκλορική όπερα που παραμένει ως σήμερα το αριστούργημα του μουσικού θεάτρου αντιμετωπίστηκε με αρνητικά σχόλια από τους κριτικούς που ενοχλήθηκαν από την κυριαρχία των μαύρων στην παράσταση.
Η μουσική όμως ήταν πολύ πιο δυνατή από το ίδιο το έργο και σύντομα τα τραγούδια άρχισαν να κυκλοφορούν σε δίσκους, να ακούγονται από το ραδιόφωνο και να κερδίζουν το κοινό. Έτσι το έργο επικράτησε, οι κριτικές άρχισαν να υμνούν την μουσική ευφυΐα του Γκερσουιν.
Το τραγούδι της παράστασης που ξεχώρισε από την πρώτη στιγμή ήταν το Summertime, το οποίο έγινε αμέσως δισκογραφική επιτυχία της Billie Holiday.
Η παράσταση αρχίζει μ’ αυτό το τραγούδι, που είναι ένα νανούρισμα για να κοιμηθεί το μωρό της Clara. Οι στίχοι είναι του συγγραφέα.
Τα άλλα πιο γνωστά τραγούδια: It ain’t necessarily so / I got plenty o’ nuttin’ / I loves you, Porgy / Bess, you is my woman now.
Το 1959 γυρίστηκε σε ταινία από τον Οtto Preminger με πρωταγωνιστές τους Sidney Poitier, Dorothy Dandridge, Sammy Davis Jr., Pearl Bailey, Diahann Carroll και χορογραφίες του Hermes Pan."

Η ιστορία του έργου εκτυλίσσεται στo Catfish Row, στο Charleston, έναν μικρό δρόμο ο οποίος συγκεντρώνει, σε μικρογραφία, το δράμα αλλά και τις ελπίδες της Αμερικάνικης μαύρης κοινότητας. Κεντρικοί ήρωες είναι η Bess, παντρεμένη με ένα βίαιο άνδρα και ο Porgy ένας ανάπηρος άντρας που είναι ερωτευμένος μαζί της.

Τα αποσπάσματα που κυκλοφορούν είναι από την ταινία.

(Στην ταινία, στα μέρη των τραγουδιών, τον Poitier ντουμπλάρει ο Robert McFerrin και την Dandridge η Adele Addison. Ο Davis και η Bailey τραγουδούν οι ίδιοι)





















Δες κι αυτό:



Kαι "Summertime" με την Ella Fitzgerald και τον Louis Armstrong



Ψάχνοντας στο youtube βρήκα και αυτό το βίντεο: (η Nina Timofeyeva και ο Mikhail Lavrovsky χορεύουν στα Μπολσόι, το 1975, σε χορογραφία του Mikhail Lavrovsky πάνω στη μουσική του George Gershwin από το "Porgy and Bess")

Ούτε ένα, ούτε δύο...

Αν αργούσα κι άλλο να γράψω κατιτίς με έβλεπα να σας λέω καλές διακοπές, σημειωτέον ότι οι διακοπές μου αργούν κομμάτι, αρχές Αυγούστου φεύγω.
Κι όχι τίποτ' άλλο, έγιναν πράγματα τόσες μέρες. Δεν εννοώ μόνο τις ντοματιές στο μπαλκόνι μας που θέριεψαν - σου έχω πει ότι λατρευω τη μυρωδιά των φύλλων της ντοματιάς;- ούτε το στερητικό μου που λείπουν τα παιδιά μας στας κατασκηνώσεις τους- από τη μια στερητικό από την άλλη καμάρι που είναι μια χαρά μακριά από το σπίτι, άβυσσος η ψυχή της μάνας!
Είναι που επέστρεψε το μανιταράκι από το γαμήλιο ταξίδι, και έγραψε και φοβερές αναρτήσεις. Έστειλε και μανιταρένιες εκπληξεις που μας κατασυγκίνησαν, εμού μη εξαιρουμένης βεβαίως, βεβαίως! Μαρακι και Λ. να ζήσετε, αγκαλιά και στα εύκολα (όοοοχι δεν είναι καθόλου αυτονόητη η αγκαλιά στα εύκολα...) και στα δύσκολα ("χωρίς αυτή τη σκοτεινιά τα χρόνια μένουν άδεια", λέει το άσμα)
Είναι που έφυγε στο Μπουένος Άιρες η Κλαίρη και δεν πρόλαβα να μπω στο blog της να δω αν έχει γράψει κάτι. Buenos Dias Claire!(καλά το έγραψα;)
Είναι που το Δαμασκηνάκι, το γλυκό μας το Λενάκι μάλλον έρχεται Θεσσαλονίκη και η γαϊδούρα, εγώ είμαι αυτή, ούτε μια φραση δεν έγραψα ακόμη. Όμως χάρηκα πάρα πολύ Λενάκι, αλήθεια στο λέω. Λέγε, είναι αλήθεια; Πότε με το καλό;
Είναι που το μαύρο του Επίκουρου γέμισε χαμόγελα και χαρήκαμε όλοι από καρδιάς, θα μου πεις τι ανάγκη έχει από τα δικά μας χαμόγελα, έχει την Μαγδαληνή, τον Αλέξανδρο, την Ελένη και την Κωνσταντίνα, κι αυτοί είναι ο κόσμος όλος.
Πάντως το έριξαν στα παιχνίδια μαζί με τον Κώστα και καλά κανουν. Και η πιο τολμηρή είναι η Κωνσταντινιά! Άντε ακόμα να της κάνω μια δύσκολη ερώτηση...
Η little beautiful things, η Roadartist λείπουν για ολιγοήμερες διακοπές, η Βάσω, ο Χρήστος, η Ντίνα ετοιμάζονται να πάνε στις γιορτές της Γης, στη Βλάστη.
Αχ και νάταν μόνο αυτά! Πολλά ακόμα δεν σας γράφω, όπως καινούρια blog που έμαθα (η μαθητική πένα, είναι ένα) τι να πρωτογράψω δηλαδή!
Στο μεταξύ διάβασα δύο ενδιαφέροντα βιβλία, μίλησα με ωραίους ανθρώπους, θα σας τα γράψω, το ορκίζομαι, ναι μα την αλήθεια δεν θα blogεξαφανιστώ για μια βδομάδα πάλι.

Πολλά φιλιά και καλό βράδυ!

Y.Γ. Ααα, βλέπω, ουπς λάθος - βλέπουμε οικογενειακώς πρέπει να πω, και δόκτορα Χάουζ, μαλλον φανατινά, εξ' ου και το βιντεακι- κι ας είναι Τρίτη:

Καλό μήνα

Καλό μήνα, πρωτομηνιά σήμερα.
Με καλή συναυλία ξεκινάει ο Ιούλιος.
Μα τι πράγματα είπε σήμερα ο Αγγελάκας στην εκπομπή...
Ήρθε ένα mail μετά την εκπομπή από τον Φώτη, και έγραφε: "Αγγελακας ωραιος και πολύ ωραία η συνέντευξη, και η ουσία της άποψής του για τον ακροατή.
Καλη επιτυχία στην σημερινή συναυλία της μονής."

Θα είναι μια ακόμα ωραία συναυλία. Γιατί είμαι σίγουρη;


(Αυτό το video το τράβηξε ο Tertuliano, γεια σου μεγάλε τερτουλιάν!)