Ο Έρωτας και η Ψυχή

Έχεις σκεφτεί ποτέ γιατί για τους αρχαίους ελληνες ο Έρωτας είναι θεός; Ούτε ήρωας, ούτε απλώς πρόσωπο σημαντικό, αλλα θεός. Έρωτας δυνατός, ανατρεπτικός, παιχνιδιάρης, "γλυκόπικρος, τεχνίτης στα λόγια, ορμητικός σαν άνεμος, με συγκλονιστική μαγική δύναμη, τύραννος θεών τε και ανθρώπων ή δαιμόνων υπέρτατος", γραφει ο Ε.Ν.Ρούσσος στην Ελληνική Μυθολογία  (Εκδοτική Αθηνών). 
Με τον ένα ή αλλο τρόπο ρυθμίζει τη ζωή μας, κι ας λεμε εμείς ό,τι θέλουμε. Κι ας κανουμε ότι το ίδιο είναι ή μπορούμε να ζούμε χωρίς αυτόν. Εκείνος ξέρει να μας κανει να υπαρχουμε ή όχι. Κινητηρια δυναμη ζωής, βασικό στοιχείο, όχι συμπληρωματικό.    

Ο Ησίοδος στη Θεογονία έγραφε "Έρος ος καλλιστος εν αθανάτοισι θεοίσι, λυσιμελής, παντων δε θεών παντων τ'ανθρώπων δάμναται εν στήθεσσι νόον και επίφρονα βουλήν" (ο Έρωτας  ο πιο όμορφος απο τους θεούς, αυτός που παραλύει τα μέλη του κορμιού,  που δαμάζει το νου και τη φρόνηση στα στήθη όλων των θεών και όλων των ανθρώπων) 

Η Αφροδίτη, η θεά της ομορφιάς και του έρωτα, ήταν κόρη του Ουρανού, αδελφή του Κρόνου, η μόνη θεα του δωδεκαθεου που γεννήθηκε πριν απο το Δία. Γιος της, ο Έρωτας.

Κι ο Έρωτας όταν συναντα την Ψυχή ολοκληρώνεται. Το όνομα της κόρης τους, Ηδονή.

 (William Bouguereau(1825-1905)"L'Enlèvement de Psyché", 1875. Η φωτογραφία από εδώ)

Υπαρχει ενα παραμύθι με μεγαλη διαδοση στην αρχαιότητα - μοτίβα του συνανταμε σε παραμύθια, μύθους αλλα και νεώτερες ιστορίες σε μεταγενεστερες παραδόσεις προφορικού και γραπτού λόγου, ενώ αποτελεσε και πηγή έμπνευσης για έργα ζωγραφικής και γλυπτικής - είναι το παραμύθι του Έρωτα και της Ψυχής.

(François-Édouard Picot (1786–1868), «L'Amour et Psyché», 1817. Η φωτογραφία από εδώ)

Την Κυριακή το απόγευμα, στις 7, στο πλαίσιο των παραλληλων εκδηλώσεων της έκθεσης "Μύρτις, πρόσωπο με πρόσωπο με το παρελθόν", η Αγνή Στρουμπούλη, αφηγήτρια παραμυθιών και η Αγγελική Καθαρίου, λυρική τραγουδίστρια, θα αφηγηθούν, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης (με ελευθερη είσοδο) το αρχαίο παραμύθι «Έρωτας και Ψυχή». 
Όπως αναφέρει ο Μ.Κοπιδάκης στην Ελληνική Μυθολογία (ο.π.), στην αναλυση και τα σχόλια μετα την αναγραφή του παραμυθιού (ο.π., τ.3, Αλεξανδρινές παραδόσεις, Έρως και Ψυχή, σελ 341-344, αξίζει αν διαβασετε σε αυτες τις σελίδες όλο το ποαραμύθι) "μοναδική πηγή για το παραμύθι του Έρωτα και της Ψυχής είναι οι Μεταμορφώσεις του Απουλήιου, ενός ρωμαίου μυθιστοριογράφου του 2ου αι. μ.Χ. Είναι όμως βέβαιο ότι ο Απουλήιος χρησιμοποίησε ελληνικές πηγές στη σύνθεση του ιδιότυπου μυθιστορήματός του. Σε αυτό βρίσκουμε το παραμύθι μας να το διηγείται κάποια γριά σε μια κοπέλα για να τη διασκεδάσει.
...Το παραμύθι αυτό που μπορεί να θεωρηθεί ως αρχέτυπο, ξεκινα από τον ελληνικό χώρο. Μέσα στη διήγηση του Απουλήιου, εμφανίζονταιπλήθος ελληνικές ιδέες και σχέσεις και μαλιστα σε ενα χώρο  που όσο απροσδιόριστος κι αν φαίνετα, θυμίζει έντονα Αιγαίο-τα νησιά όπου απλώνεται η φήμη της Ψυχής, το μαντείο του Απόλλωνα στη Μίλητο. Για αυτόν τον λόγο δεν πρεπει να μας εντυπωσιάζει το γεγονός ότι ενώ στη συλλογή του J.O.Swahn με τις 1042 παραλλαγές των επιβιώσεων του παραμυθιού οι 35 μόνο ήταν ελληνικές, ύστερα από μια προσεκτική έρευνα του Γ.Μέγα, ο αριθμός αυτός ανέβηκε στις 494."

Το παραμύθι όπως θα ακουστεί την Κυριακή στο Αρχαιολογικό Μουσείο διασκευάστηκε από την Αγνή Στρουμπούλη. Αυτήν την διασκευή μπορείς να διαβάσεις εδώ.

(Antonio Canova (1757–1822), Amore et Psyche / O έρωτας και η ψυχή,

η φωτογραφία είναι από εδώ)