Πέμπτη 9 Οκτωβρίου 2008

είμαι; φαίνομαι; γίνομαι ή δείχνω;

Υπάρχει ένα βιβλίο που είναι εδώ και πολλά χρόνια σχεδόν μόνιμα δίπλα μου. "Η Αρχιτεκτονική της Αρχιτεκτονικής". Του Άρη Κωνσταντινίδη.

Πρωτοδιάβασα βιβλίο του ενώ ήμουν ακόμη φοιτήτρια. Εντυπωσιάστηκα. Εγώ, καμία σχέση με σπουδές αρχιτεκτονικής. Ήταν μία από τις τρεις σχολές στις οποίες είχα σκεφτεί να δώσω όταν ήμουν στο Λύκειο αλλα τελικά αλλού αποφάσισα να πάω. Να σου πω την αλήθεια, διαβάζοντας τα βιβλία του μπορεί και να είχα μετανιώσει για την επιλογή μου ή ακόμα καλύτερα για την μη επιμονή μου στην αρχική μου επιλογή. Δεν διάβασα σε εκείνον αυτά που λενε οι άλλοι. Οξύνους, με πρωτογενή σκέψη και φιλοσοφος στην επιστήμη και τέχνη του, που αφορά την καθημερινότητα όλων μας. Είναι πολλές οι φορές που επιστρέφω στα κείμενά του. Σαν ανάγκη θαρρείς. Και πολλές φορές ξαναπάω εκεί παίρνοντας αφορμή από εντελώς άσχετες, φαινομενικά, φράσεις κι απόψεις που με πάνε εκεί. Όπως τώρα. Διάβαζα μια συνέντευξη στην Ελευθεροτυπία της περασμένης Κυριακής της Σ.Ροτόλο, είναι η γυναίκα- ήταν το κορίτσι που αγκαλιά με τον Μπομπ Ντύλαν σε έναν δρόμο της Ν.Υόρκης έγιναν το πιο διάσημο ζευγάρι στο πιο γνωστό ίσως εξώφυλλο δίσκου του Ντύλαν.

Τελείωνε λοιπόν αυτή η συνέντευξη της Ροτόλο με την εξής φράση: "Είχαμε κάτι να πούμε, όχι κάτι να πουλήσουμε"

Θυμήθηκα κάτι που γράφει ο Κωνσταντινίδης στο προαναφερθέν βιβλίο του. "Στα πολύ παλιά χρόνια, που δεν υπήρχανε βιβλία και περιοδικά, για να δημοσιεύονται αρχιτεκτονικά έργα, η αρχιτεκτονική ήτανε πιο σωστή, πιο σεμνή και πιο αληθινή. Σήμερα, λες κι ό,τι χτίζεται (- κι όπως χτίζεται) είναι για να δημοσιευτεί σε περιοδικό και σε βιβλίο...
[...] Χτίζουμε για να φωτογραφηθεί το κτίριο και για να δημοσιευτεί και για να διαφημιστεί ο ... δράστης 'δημιουργός' "

Έχει πολυυυύ καιρό που σκέφτομαι και ξανασκέφτομαι αυτά τα λόγια. Διαβάζω, ας πούμε, βιβλία που νιώθω ότι γράφτηκαν με φιλοδοξία να γίνουν σήριαλ, ή ταινία. "Φωνάζουν" οι περιγραφές τους και οι διάλογοί τους για αυτό. Μερικές φορές βλέπω το κάδρο της κάμερας έτοιμο σε σκηνές τους. Δεν είναι πάντα κακών συγγραφέων, ούτε άθλια βιβλία, όμως αυτή η αισθησή τους δεν τα αφήνει να γίνουν καλά. Είναι εν δυνάμει - μη σου πω και με αγωνία σώνει και καλά- σήριαλ, άλλο πράγμα είναι αυτό.
Δεν μπορώ να το εξηγήσω αλλιώς. Μας τσάκισε η ευκολία της εικόνας. Έτσι νομίζω. Η κυριαρχία της εικόνας έφερε την κυριαρχία της καθοριστικής πρώτης εντύπωσης, επιφανειακής αλλά έντονης, εκείνη παλι το "αμέσως εντυπωσιάζομαι", "αμέσως αγοράζω", η αγορά το άγχος του να κάνω κάτι ευπώλητο. Αμέσως. Τώρα. Πριν προλάβει άλλος. Πού χρόνος να δεθείς, να ξανακούσεις, να διαβάσεις όχι πεταχτά αλλά με προσοχή. Ποιος τα έχει ανάγκη αυτά; Και πόσο πουλάνε;
H Αδαμαντία με αφορμή μια παράσταση γράφει στο blog της τη φράση "προσπαθουν να πουλησουν τον εαυτο τους οσο καλυτερα μπορουν". Έχει κι αυτό σχέση με τα παραπάνω; Είμαστε; ή πουλάμε αυτό που πιάνει "καλύτερη τιμή" στην αγορά του θεαθείναι; Και ποιος είναι ο καλύτερος; Ο που είναι καλός ή ο που καταφέρνει να πουλήσει καλύτερα και πιο γρήγορα μάλιστα τον εαυτό του; Τι αξίζει; Τι πουλάει; Τι επιδιώκουμε; Να γίνουμε ή να φαινόμαστε; Να είμαστε αληθινά καλοί ή να φαινόμαστε καλοί στο περιοδικό της ζωής, όπως λέει κι ο Κωνσταντινίδης για τα κτίρια; Σε άλλες εποχές όπου οι αισθήσεις μας λειτουργούσαν νομίζω καλύτερα δεν θα ρωτούσα μάλλον. Σήμερα που το "βλέπω" - ελέω τηλεόρασης κυρίως νομίζω- είναι ισχυρότερο του "ακούω", "αγγίζω", "αισθάνομαι", "μυρίζω" και άρα ίσως και νιώθω, σήμερα δεν ξέρω.

10 σχόλια:

Andreas P. είπε...

Καλημέρα Αναστασία,

σόρρυ για το άσχετο του σχολίου, αλλά στο blog μου έχω αναρτήσει ένα κειμενάκι για τον (καλό μου φίλο) και συνάδελφο σου, Γ. Σημαντήρα.

Απλά ενημερωτικά. Θα χαιρόμουν αν το διάβαζες.

Γεια χαρά.

Adamantia είπε...

Αναστασια,σ'ευχαριστω για την αναφορα σου στην αναρτηση.Μια σκληρη αλλα πραγματικη αποψη ειναι οτι εχουμε μεταλλαχθει σε "προιοντα" προς πωληση κανοντας την αναλογη "διαφημηση" για μας ή για το εργο μας ενω τον πραγματικο ευατο μας ειτε τον εχουμε ξεχασει ειτε τον κρυβουμε πολυ πολυ καλα ή συχνα δεν ξερουμε καν ποιος ειναι.
Απλα προσποιουμαστε οτι δεν συμβαινει.
Σε φιλω

Κωνσταντινιά είπε...

Λίγο ή πολύ όλοι θέλουμε να δείχνουμε ένα πρόσωπο "καλό" προς τα έξω. Ίσως να μην είναι και τόσο κακό όσο ακούγεται.

Το κακό είναι πως δεν προσπαθούμε να μάθουμε τα πρόσωπα που έχουμε, που κρύβουμε μέσα μας, γιατί πιστεύω πως εκ φύσεως είμαστε πολυπρόσωποι και πολυδιάστατοι.

Το κακό είναι όπως επισημαίνει και η Αναστασία ότι δεν δίνουμε τον χρόνο, την ευκαιρία στο νου μας να διεργαστεί αυτά που οι αισθήσεις μας αντιλαμβάνονται.

Χείριστο είναι να επιλέγουμε το "φαίνομαι" αντί του "είμαι".

καλημέρα είπε...

Ανδρέα,
προσπερνώ ότι δε σχολίασες τις αμπελοφιλοσοφιες της ανάρτησης - πλάκα κάνω- και σπεύδω να δω τι έγραψες.
Εν τω μεταξύ κάτσε να τσεκάρω λίνκ έκανα η τεμπέλα το blog σου στην αμαρτωλή μπάρ αριστερά, για να δω...

καλημέρα είπε...

Αδαμαντία,
ήταν μια ωραία συγκυρία, πάνω που θα 'γράφα για αυτό το θέμα ήρθε η ανάρτηση σου και αυτή η φράση σου που μου έκανε κλικ.
καμιά φορά φοβάμαι ότι γίνεται κάτι χειρότερο: φτιάχνουμε έναν εαυτό προσαρμοσμένο πλήρως στο φαίνεσθαι...
Φιλιά!

καλημέρα είπε...

Κωνσταντινιά συμφωνώ. Σιγά που θα διαφωνούσα!

kostaslogh είπε...

Καλησπέεεεερααααα!
Θα συμφωνήσω απολύτως με τις δύο
κυρίες πιο πάνω.
Πιστεύω ότι το είναι και το φαίνεσθαι δεν
είναι απαραίτητα αντίρροπες δυνάμεις,
το ένα έχει την ανάγκη του άλλου.
Το ζητούμενο είναι η αρμονία μεταξύ τους,
οι σωστές δόσεις!

manetarius είπε...

Έτσι μας έχει καταντήσει το σύστημα. Πουλάμε όλοι τους εαυτούς μας και αυτά που μπορούμε να κάνουμε..ίσως! Αυτή κοινωνία μ' έχει ψιλοφρικάρει αλλά δεν μπορώ να πάω και σε άλλη ..ή μήπως μπορώ;

Καλό μεσημέρι Αναστασούλα!

καλημέρα είπε...

Κώστα, καλησπέρα!
Δεν είμαι σίγουρη ότι συμφωνώ απολύτως. Δεν μπορώ να τα ξεχωρίσω. Ας πούμε όταν κυρίως σε απασχολεί τι δειχνεις, τι εντύπωση κάνεις, τότε διαμορφώνεις και το τι πραγματικά είσαι, θες δε θες.
Τι μ'επιασε τώρα με αυτό το θέμα, μου λες; Α, στο καλό μου...

καλημέρα είπε...

Και μια χαρά και το κάναμε και το συντηρούμε εμείς το σύστημα μανιταράκι μου! Άλλον πλανήτη εμείς τουλάχιστον δε νομίζω ότι προλαβαίνουμε να γνωρίσουμε, οπότε λες τουλάχιστον να προλάβουμε να αλλάξουμε τα πράγματα σε αυτόν;