είμαι; φαίνομαι; γίνομαι ή δείχνω;

Υπάρχει ένα βιβλίο που είναι εδώ και πολλά χρόνια σχεδόν μόνιμα δίπλα μου. "Η Αρχιτεκτονική της Αρχιτεκτονικής". Του Άρη Κωνσταντινίδη.

Πρωτοδιάβασα βιβλίο του ενώ ήμουν ακόμη φοιτήτρια. Εντυπωσιάστηκα. Εγώ, καμία σχέση με σπουδές αρχιτεκτονικής. Ήταν μία από τις τρεις σχολές στις οποίες είχα σκεφτεί να δώσω όταν ήμουν στο Λύκειο αλλα τελικά αλλού αποφάσισα να πάω. Να σου πω την αλήθεια, διαβάζοντας τα βιβλία του μπορεί και να είχα μετανιώσει για την επιλογή μου ή ακόμα καλύτερα για την μη επιμονή μου στην αρχική μου επιλογή. Δεν διάβασα σε εκείνον αυτά που λενε οι άλλοι. Οξύνους, με πρωτογενή σκέψη και φιλοσοφος στην επιστήμη και τέχνη του, που αφορά την καθημερινότητα όλων μας. Είναι πολλές οι φορές που επιστρέφω στα κείμενά του. Σαν ανάγκη θαρρείς. Και πολλές φορές ξαναπάω εκεί παίρνοντας αφορμή από εντελώς άσχετες, φαινομενικά, φράσεις κι απόψεις που με πάνε εκεί. Όπως τώρα. Διάβαζα μια συνέντευξη στην Ελευθεροτυπία της περασμένης Κυριακής της Σ.Ροτόλο, είναι η γυναίκα- ήταν το κορίτσι που αγκαλιά με τον Μπομπ Ντύλαν σε έναν δρόμο της Ν.Υόρκης έγιναν το πιο διάσημο ζευγάρι στο πιο γνωστό ίσως εξώφυλλο δίσκου του Ντύλαν.

Τελείωνε λοιπόν αυτή η συνέντευξη της Ροτόλο με την εξής φράση: "Είχαμε κάτι να πούμε, όχι κάτι να πουλήσουμε"

Θυμήθηκα κάτι που γράφει ο Κωνσταντινίδης στο προαναφερθέν βιβλίο του. "Στα πολύ παλιά χρόνια, που δεν υπήρχανε βιβλία και περιοδικά, για να δημοσιεύονται αρχιτεκτονικά έργα, η αρχιτεκτονική ήτανε πιο σωστή, πιο σεμνή και πιο αληθινή. Σήμερα, λες κι ό,τι χτίζεται (- κι όπως χτίζεται) είναι για να δημοσιευτεί σε περιοδικό και σε βιβλίο...
[...] Χτίζουμε για να φωτογραφηθεί το κτίριο και για να δημοσιευτεί και για να διαφημιστεί ο ... δράστης 'δημιουργός' "

Έχει πολυυυύ καιρό που σκέφτομαι και ξανασκέφτομαι αυτά τα λόγια. Διαβάζω, ας πούμε, βιβλία που νιώθω ότι γράφτηκαν με φιλοδοξία να γίνουν σήριαλ, ή ταινία. "Φωνάζουν" οι περιγραφές τους και οι διάλογοί τους για αυτό. Μερικές φορές βλέπω το κάδρο της κάμερας έτοιμο σε σκηνές τους. Δεν είναι πάντα κακών συγγραφέων, ούτε άθλια βιβλία, όμως αυτή η αισθησή τους δεν τα αφήνει να γίνουν καλά. Είναι εν δυνάμει - μη σου πω και με αγωνία σώνει και καλά- σήριαλ, άλλο πράγμα είναι αυτό.
Δεν μπορώ να το εξηγήσω αλλιώς. Μας τσάκισε η ευκολία της εικόνας. Έτσι νομίζω. Η κυριαρχία της εικόνας έφερε την κυριαρχία της καθοριστικής πρώτης εντύπωσης, επιφανειακής αλλά έντονης, εκείνη παλι το "αμέσως εντυπωσιάζομαι", "αμέσως αγοράζω", η αγορά το άγχος του να κάνω κάτι ευπώλητο. Αμέσως. Τώρα. Πριν προλάβει άλλος. Πού χρόνος να δεθείς, να ξανακούσεις, να διαβάσεις όχι πεταχτά αλλά με προσοχή. Ποιος τα έχει ανάγκη αυτά; Και πόσο πουλάνε;
H Αδαμαντία με αφορμή μια παράσταση γράφει στο blog της τη φράση "προσπαθουν να πουλησουν τον εαυτο τους οσο καλυτερα μπορουν". Έχει κι αυτό σχέση με τα παραπάνω; Είμαστε; ή πουλάμε αυτό που πιάνει "καλύτερη τιμή" στην αγορά του θεαθείναι; Και ποιος είναι ο καλύτερος; Ο που είναι καλός ή ο που καταφέρνει να πουλήσει καλύτερα και πιο γρήγορα μάλιστα τον εαυτό του; Τι αξίζει; Τι πουλάει; Τι επιδιώκουμε; Να γίνουμε ή να φαινόμαστε; Να είμαστε αληθινά καλοί ή να φαινόμαστε καλοί στο περιοδικό της ζωής, όπως λέει κι ο Κωνσταντινίδης για τα κτίρια; Σε άλλες εποχές όπου οι αισθήσεις μας λειτουργούσαν νομίζω καλύτερα δεν θα ρωτούσα μάλλον. Σήμερα που το "βλέπω" - ελέω τηλεόρασης κυρίως νομίζω- είναι ισχυρότερο του "ακούω", "αγγίζω", "αισθάνομαι", "μυρίζω" και άρα ίσως και νιώθω, σήμερα δεν ξέρω.