«Αν τα παιδιά δε χαίρονται στο σχολείο έχουμε αποτύχει»

Ο 27χρονος Άγγελος Πατσιάς είναι δάσκαλος από τη Δράμα. Πριν δύο χρόνια του ήρθε μετάθεση σε ένα τετραθέσιο δημοτικό σχολείο κάπου στο ορεινό Ρέθυμνο, τον Φουρφουρά. Άρχισε να το ψάχνει στους χάρτες. Αντί όμως να γκρινιάζει για τη «δυσμενή», πήγε και δημιούργησε εκεί το «σχολείο της φύσης και των χρωμάτων». Η εκπαιδευτική τηλεόραση που έφτιαξαν οι μαθητές του, η περίφημη Φουρφουράς TV, τα μαθήματα επιλογής, θέατρο, φωτογραφία, ρομποτική είναι λίγα μόνο από τα καινοτόμα στοιχεία που εισήγαγε εκεί! Στο τέλος της ομιλίας του στο TEDxThessaloniki καταχειροκροτήθηκε από ένα κατάμεστο και όρθιο Ολύμπιον. Τα σχόλια στο hash tag του twitter TEDxThess διθυραμβικά. Ίσως γιατί ήταν ένα από τα καλύτερα παραδείγματα «του θάρρους για δημιουργία».
 "Άγγελε, ποιά είναι τα διαφορετικά πράγµατα που κάνατε εκτός αναλυτικού προγράµµατος στο «σχολείο της φύσης και των χρωµάτων», στο δηµοτικό σχολείο του Φουρφουρά;
 Ένα είναι η εκπαιδευτική τηλεόραση, ο Φουρφουράς TV. Τα παιδιά παίρνουν το ρόλο του ρεπόρτερ, κάνουν τις δικές τους εκποµπές και µέσα από αυτές διδάσκονται και διδάσκουν δύσκολες έννοιες (π.χ. φυσικής).  Είναι ένα µέσο για να επικοινωνούν µε τα υπόλοιπα παιδιά του Ρεθύµνου, της Ελλάδας, της Ευρώπης. Είναι ένας τρόπος να ακουστεί η φωνή τους, να φύγει από τα αποµονωµένα σύνορα του χωρίου. Επίσης τα µαθήµατα επιλογής. Τα παιδιά διδάσκονταν θέατρο, φωτογραφία, ροµποτική, από εµάς βάση των γνώσεων και των ενδιαφερόντων µας. Επιπλέον, αλλάξαµε τη µορφή των τάξεων. Θέλαµε να διαµορφώσουµε τις τάξεις σαν παιδικό δωµάτιο µε καναπέδες, χαλιά και πολύχρωµους τοίχους. Σηµαντικοί είναι και οι βοτανόκηποι, τα περιβόλια για κάθε τάξη, τα θερµοκήπια. Στόχος µας να πετύχουµε µια σχετική αυτοδιαχείριση µε αυτά τα προϊόντα, για να µπορέσουµε να ταΐζουµε εµείς τους µαθητές µας, να µην έχουµε τα προβλήµατα της κρίσης. Ίσως να πουλήσουµε και κάποια προϊόντα για να βγάλουµε τα έξοδα του σχολείου, να µην έχουµε ανάγκη κάποια κονδύλια. Επίσης ξεκινήσαµε συνεργασία µε τα κέντρα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης του νοµού. Κατασκηνώνουµε έξω, κάνουµε το µάθηµα βιωµατικά στη φύση και αυτό µας αρέσει. Τέλος φτιάξαµε ένα δίκτυο µε άλλα ορεινά σχολεία της Κρήτης, το σχολικό δίκτυο των Ορέων. Με έψιλον, έτσι; (γέλια). Μακάρι αυτό να γενικευτεί σε όλη την Ελλάδα. Θέλουµε τα παιδιά από µικρά να συνεργαστούν, να φτιάξουν έναν σχολικό συνεταιρισµό, να ανταλλάξουν απόψεις, κυρίως να αποκτήσουν ένα κοινό κώδικα, γιατί τα χωριά της Κρήτης έχουν κλειστά όρια. Οι µπαµπάδες και οι παππούδες τους δεν είχαν φροντίσει να συνεργαστούν σε κάποια πράγµατα.  
  


[...]Οι δηµόσιοι λειτουργοί όπως οι δάσκαλοι έχουν δεχθεί αρκετή κριτική τα τελευταία χρόνια. Τι σκέφτεσαι για αυτό;
 Θεωρώ ότι το επάγγελµα του δασκάλου έχει δεχθεί πολλά πλήγµατα και  αρκετή κακή κριτική. Σίγουρα σε κάθε επάγγελµα υπάρχουν άνθρωποι που δεν λειτουργούν σωστά. Πιστεύω ότι οι δάσκαλοι πλέον λειτουργούν ως εθελοντές αν κρίνουµε από το µισθό και τις συνθήκες εργασίας τους. Δεν µ’ αρέσει που ο εργοδότης µας δε µας εκτιµά και µας το δείχνει. Ευτυχώς υπάρχει εκτίµηση από τις κοινωνίες που εργαζόµαστε.
 Ένας δάσκαλος καλείται να παίξει πολλούς ρόλους κατά τη διάρκεια της ηµέρας: ψυχολόγος, οικογενειακός σύµβουλος, παιδαγωγός, υδραυλικός, µαραγκός. Εµείς το ευχαριστιόµαστε αυτό. Διαφοροποιεί την κάθε µέρα. Καλό  όµως είναι να µην επηρεάζεται η κοινή γνώµη από αυτά που λέγονται για το επάγγελµα γιατί ουσιαστικά µας εµπιστεύονται τα παιδιά τους. Πρέπει να µάς έχουν σε εκτίµηση, γιατί χειριζόµαστε ό,τι πιο εύπλαστο έχει η ελληνική κοινωνία. Δυστυχώς δεν τα καταφέρνουν όλοι καλά µε αυτό. Αλλά προσπαθούµε.


Ποια είναι τα παράπονα σας απ΄ το Υπουργείο Παιδείας;
 Από το Υπουργείο Παιδείας δεν έχουµε πλέον παράπονα, γιατί έχουµε σταµατήσει να περιµένουµε κάτι. Είµαστε µόνοι µας και είµαστε καλά. Με ενοχλεί βέβαια το επίπεδο της διαβίωσης των εκπαιδευτικών, στο οποίο µας έχουν οδηγήσει. Δεν µε απασχολεί όµως το γεγονός ότι µας έχουν αφήσει στην ησυχία µας. Νοµίζω ότι αν µας αφήσουν κι άλλο στην ησυχία µας η εκπαίδευση θα πάει καλύτερα. "


όλη η συνέντευξη εδώ:
Περιοδικό Υποβρύχιο - Άγγελος Πατσιάς - «Αν τα παιδιά δε χαίρονται στο σχολείο έχουμε αποτύχει» - Τεύχος 64

Ελευθερία και δέσμευση

Μια παλιά και συνεχιζόμενη συζήτηση αντιπαραθέτει δύο απόψεις για τη δέσμευση μεταξύ των ανθρώπων, καθώς και για τα όρια της ελευθερίας. Σύμφωνα με τη χριστιανική διδασκαλία, όπως την ερμήνευσε ο Πασκάλ, ό,τι μας προτρέπει να δεσμευτούμε με επίγεια πρόσωπα και πράγματα είναι «κακό», γιατί μας εμποδίζει είτε να υπηρετήσουμε τον Θεό (αν τον γνωρίζουμε), είτε να τον αναζητήσουμε (αν τον αγνοούμε). Ο ίδιος ο Πασκάλ ήταν στοργικός προς τους συγγενείς του, αλλά απέφευγε τη «δέσμευση», την εξάρτηση, την υπερβολική οικειότητα. Και επέκρινε την αδελφή του επειδή παρασυρόταν από ανθρώπινα, «υπερβολικά ανθρώπινα» συναισθήματα. «Είναι ανώφελο να δενόμαστε με τους άλλους, ακόμα κι αν αυτό συμβαίνει με ευχαρίστηση και με τη θέλησή μας. Θα πρόδιδα εκείνους στους οποίους θα επέτρεπα να γεννηθεί αυτή η επιθυμία: δεν είμαι ο σκοπός κανενός και δεν έχω με τι να τους ικανοποιήσω», έγραψε ο Πασκάλ.

Σύμφωνα όμως με την ανθρωπιστική ιδεολογία του Ρουσό, ο άνθρωπος είναι νόμιμος σκοπός του ανθρώπου και η δέσμευση (η επιθυμία για δέσμευση, η τάση για δέσμευση, η απόλαυση από τη δέσμευση) είναι έμφυτη στον άνθρωπο. Από την άλλη, ο Ρουσό παραδεχόταν: «Κάθε δέσμευση είναι σημάδι ανεπάρκειας: αν ο καθένας από μας δεν είχε ανάγκη από τους άλλους, δεν θα σκεφτόταν να ενωθεί μαζί τους». Ομως έτσι είμαστε. Γεννιόμαστε ανεπαρκείς και πεθαίνουμε ανεπαρκείς. Κινούμαστε από το βλέμμα των άλλων -από την επιδοκιμασία τους- και αναζητούμε το συμπλήρωμα που μας λείπει. Μάλιστα, λόγω του ότι ο άνθρωπος έρχεται στον κόσμο με αυτή την εκ γενετής ανεπάρκεια, έχει ανάγκη να λαμβάνει ενδείξεις σεβασμού και να δεσμεύει την καρδιά του, έγραφε ο Ρουσό. Πράγματι, κάθε δέσμευση περιορίζει την ελευθερία, αλλά η απόλυτη ελευθερία δεν αποτελεί ιδεώδες.

Η αναμφισβήτητη αξία της δέσμευσης δεν σημαίνει βεβαίως ότι πρέπει να δεχόμαστε παθητικά ή να εξυμνούμε όλες τις δεσμεύσεις που επιβάλλονται στο άτομο από την παιδική του ηλικία, να θεωρούμε υποχρεωτική τη σύμπνοια με την οικογένεια, τη φυλή, το έθνος, την παρέα, το πολιτικό κόμμα. Γιʼ αυτό πολύτιμες είναι οι σχέσεις που εξαρτώνται από την επιλογή μας, από την ελεύθερη βούλησή μας. Από την άλλη, η απόλυτη ανεξαρτησία, η απουσία κάθε υποχρέωσης και δέσμευσης είναι πηγή ψυχικής και κοινωνικής αταξίας: η απεριόριστη ελευθερία δεν είναι ούτε στόχος της ανθρώπινης ύπαρξης, ούτε αφετηρία της. Επιπλέον, η ανάπτυξη της ευφυΐας είναι σε μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα της κοινωνίας. Η ανθρώπινη φύση είναι εξόχως επικοινωνιακή. Ο άνθρωπος έχει την ανάγκη της συναισθηματικής δοσοληψίας. Ολα στη ζωή του εξαρτώνται από την αμοιβαιότητα - αν είμαι παιδί, χρειάζομαι έναν τουλάχιστον γονέα· αν αρρωστήσω, χρειάζομαι έναν τουλάχιστον γιατρό. Οι ανθρώπινες ανάγκες καλύπτονται από ανθρώπους και επειδή καλύπτονται από ανθρώπους οδηγούν αναπόφευκτα σε δεσμεύσεις χρωματισμένες από αγάπη, εμπιστοσύνη, εξάρτηση, προσδοκία.

 

Αν πρέπει να αναζητήσουμε ένα ιδεώδες προς το οποίο τείνει η προσωπική ζωή, μάλλον θα καταλήξουμε ότι ψάχνουμε περισσότερο την αγάπη παρά την ελευθερία. Αλλωστε η ιδέα «κάνω ό,τι θέλω», που φαίνεται να είναι η κυρίαρχη ιδέα της εποχής, είναι νοσηρή επειδή δεν μπορεί να εφαρμοστεί και επειδή υποδεικνύει συναισθηματικό κενό. Δεν κάνουμε «ό,τι θέλουμε»· προσπαθούμε να κάνουμε το πλησιέστερο στο «ό,τι θέλουμε», κάτι που να επιτρέπεται κοινωνικά και να μην προσβάλλει την ελευθερία και τα αισθήματα των άλλων. Το μεγάλο στοίχημα της ανθρώπινης ζωής είναι η ισορροπία ανάμεσα στην ελευθερία και στη δέσμευση, στην ατομικότητα και στον σεβασμό της κοινότητας, στη συναισθηματική ανεξαρτησία και στην υπευθυνότητα.

 (κείμενο της Σώτης Τριανταφύλλου, δημοσιευμενο στο περιοδικό ΓΥΝΑΙΚΑ)

Ζωρζ Σαρή

Πόσα αγαπημένα βιβλία, πόσοι ήρωες ζωντανεψαν στις λεξεις της, πόσες ιστορίες της με εκαναν να γελαω τρανταχτα, να κλαιω με λυγμους, να λεω αυτα δε γίνονται. Μετά όμως εμαθα πως ναι, όχι μόνο γίνονται αλλά και τα είχε ζήσει όλα η ίδια, μικρό κορίτσι, νεα κοπελα, μεγαλη γυναίκα στην Αθηνα, στο Παρίσι, στην κατοχή, στον εμφύλιο, στα χρόνια που ήρθαν μετα... Η Ζωρζ Σαρρή, αγαπημένη των παιδικών και εφηβικών μας/μου χρόνων, πεθανε, αυτήν την σελίδα δεν ηθελα να την διαβασω... Μα μέσα στη ζωή δεν είναι κι ο θανατος; Ναι, έτσι είναι σίγουρα. Και συτό ανάμεσα σε τόσα άλλα μας έμαθε μεσα απο τα βιβλία της. Κι αυτό ανάμεσα σε τόσα πολλα το έζησε η ίδια με την μεγαλυτερη απώλεια που μπορεί να ζήσει άνθρωπος στη ζωή του. Καλό ταξίδι, καλή ανάπαυση, όπως τόσο σοφα λενε οι παλιοί, αγαπημένη Ζωρζ Σαρή.

Βιογραφικό
Η Ζωρζ Σαρή είχε γεννηθεί το 1925 στη Αθήνα από Γαλλίδα μητέρα και Έλληνα πατέρα. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής κι ενώ άρχισε να φοιτά στη Δραματική Σχολή του Δημήτρη Ροντήρη, συμμετείχε στην Αντίσταση και στην ΕΠΟΝ. Το 1947 έφυγε στο Παρίσι, όπου γνώρισε και παντρεύτηκε τον Αιγυπτιώτη χειρούργο Μάρκελλο Καρακώστα, και απέκτησαν δύο παιδιά. Στο Παρίσι παρακολούθησε μαθήματα υποκριτικής, στη σχολή του Σαρλ Νιτλέν. Το 1962 επέστρεψε στην Ελλάδα όπου συνέχισε να παίζει στο θέατρο και στον κινηματογράφο.
Η συγγραφική της καριέρα άρχισε το 1969 με το Θησαυρό της Βαγίας, ένα μυθιστόρημα που ξεκίνησε σαν παιχνίδι με τα παιδιά της και τους φίλους τους. Στη συνέχεια ασχολήθηκε ενεργά με μυθιστορήματα για παιδιά και εφήβους, νουβέλες, θεατρικά παιδικά έργα και ιστορίες για μικρά παιδιά. Επίσης, μετέφρασε πολλά βιβλία από τα γαλλικά.


Σχεδόν πλήρης εργογραφία-βιβλιογραφία της
Ο Θησαυρός της Βαγίας (1969)
Το Ψέμα (1970)
Όταν ο Ήλιος… (1971)
Το γαϊτανάκι (1973)
Κόκκινη κλωστή δεμένη… (1974)
Τα γενέθλια (1977)
Τα στενά παπούτσια (1979)
Ο Φρίκος ο Κοντορεβυθούλης μου (1980)
Η σοφή μας η δασκάλα (1982)
Οι νικητές (1983
Η κυρία Κλοκλό (οκτώ βιβλία) (1986-1987)
Τα Χέγια (1987)
Το τρακ (θεατρικό, 1988)
Ο Τοτός και η Τοτίνα (οκτώ βιβλία, 1988 - 1990)
Η αντιπαροχή (1989)
Το παραράδιασμα (1989)
Κρίμα κι άδικο (1990)
Nινέτ (1993)
Ο Αρλεκίνος (1993)
Η Πολυλογού (1993)
Zoυμ (1994)
E.Π. (1995)
Μια αγάπη για δύο [με την Αργυρώ Κοκορέλη] (1996)
Ο Χορός της ζωής (1998)
Σοφία (2000)
Κλειστά Χαρτιά [με την Μελίνα Καρακώστα] (2001)
Ο Κύριός μου (2002)
Τότε... (2004)
Γράμμα από την Οδησσό (2005)
Ο φαντασμένος και άλλα παραμύθια [με την Μελίνα Καρακώστα] (2005)
Άλλοι καιροί, άλλα παιδιά [με την Άλκη Ζέη] (2006)
Φιλαναγνωσία και σχολείο. Συλλογικό έργο (2008)
Το προτελευταίο σκαλοπάτι (2009)
Το κουμπί και μια βελόνα (2010)

Φιλμογραφία 

Το τελευταίο ψέμμα (1958)

Ο άνθρωπος του τραίνου (1958)

Έγκλημα στα παρασκήνια (1960)
Φαίδρα (1962)
Φεύγω με πίκρα στα ξένα (1964)

Προδοσία (1964)

Το μπλόκο (1965)

Το νησί της Αφροδίτης (1969)

Χάππυ νταίη [Happy day] (1976)

Ελευθέριος Βενιζέλος 1910-1927 (1980)

Γενέθλια πόλη (1987)

(Από την ταινία Ο Άνθρωπος του Τραίνου)

(Από την ταινία Έγκλημα στα Παρασκήνια)

(Από την ταινία "Ηappy Day")

Καλημεροξενάγηση στην έκθεση: "Μια ιστορία από φως, στο φως"

Την Κυριακή 10 Ιουνίου 2012, φίλοι και ακροατές της "Καλημέρας" θα ξεναγηθουμε στην εκθεση "Μια ιστορία από φως, στο φως"  στο Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας-Θράκης.

Η έκθεση, την οποία συνδιοργάνωσαν το Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας-Θράκης και το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, παρουσιάζει την εξέλιξη των φωτιστικών μέσων από τη βυζαντινή περίοδο (4ος-15ος αι.) έως τις μέρες μας και αναπτύσσεται σε τέσσερις ενότητες :
- Φως εκ φωτιάς
- Ο φωτισμός στο Βυζάντιο
- Θεσσαλονίκη: Σταυροδρόμι Πολιτισμών
- Η μεγάλη τομή
Η πρώτη ενότητα αναφέρεται στην οικειοποίηση της φωτιάς, από τον άνθρωπο, ένα από τα ευεργετήματα της οποίας ήταν και ο φωτισμός, και στις τεχνικές αφής της φωτιάς που ανέπτυξε με την «τριβή ξύλων» ή την «κρούση πυριτόλιθων».
Η δεύτερη παρουσιάζει τα ταπεινά ή περίτεχνα φωτιστικά μέσα που αναπτύχθηκαν κατά τη Βυζαντινή περίοδο.
Η τρίτη ενότητα σημειώνει την παρουσία των λατρευτικών κτιρίων τριών θρησκειών στον αστικό ιστό της Θεσσαλονίκης, τεκμήρια συμβίωσης τριών διαφορετικών κόσμων, του χριστιανικού, του εβραϊκού και του μουσουλμανικού, και εκτίθενται φωτιστικά σκεύη από την άσκηση της λατρείας τους.
Η τέταρτη ενότητα  παρουσιάζει τα φωτιστικά σκεύη της παραδοσιακής κοινωνίας με την χρήση και ορυκτών καυσίμων (πετρέλαιο, αέριο), ενώ υπογραμμίζει τη μεγάλη τομή στην εξέλιξη των φωτιστικών μέσων με την επινόηση του ηλεκτρικού λαμπτήρα στο 2ο μισό του 19ου αι. και την ταχεία διάδοση του ηλεκτροφωτισμού.
Τέλος, μία  διαδραστική φωτιστική εγκατάσταση, που έχει στηθεί από την εικαστική ομάδα φωτισμού BEFORELIGHT, καλεί τον επισκέπτη να συνθέσει το δικό του φωτεινό γλυπτό.


Λεπτομέρειες και δηλώσεις συμμετοχής για την ξενάγηση αύριο στην εκπομπή.
[9.58fm της ΕΡΤ3, "Καλημέρα, όλη μέρα", 10-11 το πρωί, 95,8 στα fm, διαδικτυακή ακρόαση: http://tvradio.ert.gr/radio/liveradio/958.asp]

Για δηλώσεις συμμετοχής με ηλεκτρονικα μηνυματα: kalimera958@yahoo.gr, kalimera958fm@gmail.com

Ιστολόγιο Λαογραφικού και Εθνολογικού Μουσείο Μακεδονίας-Θράκης: http://www.lemmth.gr/c/portal_public/layout?p_l_id=1.2