"Ήθελα κάτι να σου πω...", λεει το τραγούδι. Μωρέ, πολλά ήθελα και θελω να σου πω, αλλα, άσε, "...σε μια καλύτερη εποχή", που λεει και το ίδιο τραγούδι, στη συνεχεια. Ηρακλής Βαβάτσικας, στη μουσική, Ηλίας Κατσούλης, στα λόγια.
Τώρα, να σου πω για χθες το βραδυ, αργά. Έντυνα τα βιβλία της μικρής τελειοφοίτου του δημοτικού παρακαλώ, άρα όχι και τόσο μικρή, μην το ακούσει κι ακούσω τα εξ'αμάξης...Καταληψη στο τραπεζι του καθιστικού, βιβλία, διαφανες αυτοκόλητο, ψαλίδι και άντε κουραγιο, ένα ακόμη και τελειώνει...η πρώτη φουρνιά.
Όπως πρόσεχα τις γωνίες και έντυνα προσεκτικά, να το γεμίσω με φουσκάλες και τσακίσματα, ε, δε λεει, το βιβλίο της Ιστορίας, ήρθε και θρονιάστηκε μια σκέψη. Εμ, δεν ξερει πού παει; Ξερει, ξερει, η άτιμη.
Θυμήθηκα αυτό που κατα καιρούς μου έχουν πει, πολλές φορές, και τα δυο μου παιδιά και σε μια φραση συνοψίζεται στο εξής: "πώς γίνεται να είμαστε εμείς παντα οι καλοί;" Φετος η μικρή μου στην Ιστορία θα μου την ξανακανει την ερώτηση, την περιμένω. Το βιβλίο της Ιστορίας που θα κανουν δεν είναι εκείνο που σκανδαλισε τη χώρα, πριν απο λίγα χρόνια, εκείνο αποσύρθηκε, ξαναγύρισε το παλιό. Μοιαζει με το σχολικό βιβλίο Ιστορίας της δικιάς μου εποχής, τω καιρω εκείνω, τρομαζω να σκεφτω ότι είναι το ίδιο, λες; Γεμάτο ήρωες, ανδρειες πραξεις, αυτες που ακόμη και τα παιδιά, ιδίως της εποχής μας, καταλαβαίνουν ότι παρουσιάζονται ηρωοποιημένες και ωραιοποιημένες, άρα πόσο αληθινές; Τα παιδιά ξερουν ότι δεν είναι έτσι η ζωή.
Γίνεται παντα στο εργο να είμαστε όλο οι καλοί; Ποτέ οι φταίχτες, ποτέ ένοχοι; Αυτό με μαθηματική ακρίβεια κανει τους "αλλους" παντα κακούς, και δεν απεχει πολύ να σκεφτείς μετα πως οι αλλοι, οι κακοί, μας υπονομεύουν και μας καταδιώκουν, ενώ εμείς, οι τόσο καλοί και αθώοι, δεν καναμε τίποτα κακό.
Το μεγαλείο του να παραδεχεσαι τα σφαλματά σου και να μην τα επαναλαμβάνεις σε κανει σπουδαίο.
Και όχι μόνο στην Ιστορία.
Και για τα παιδιά αυτό είναι νομίζω πιο σημαντικό απ'όσο καμια φορα νομίζουμε.
Όπως ο ήρωας της Ιστορίας, μπορεί να έσφαλε αλλα επανόρθωσε, ή δεν επανόρθωσε, παραδεχτηκε ή δεν παραδεχτηκε, αποδείχτηκε μικρός ή μεγαλοπρεπής, το ίδιο κι εμείς, γονείς, μεγαλοι, όποιο ρόλο κι αν παίζουμε στη ζωή των παιδιών.
Δεν μας υποβαθμίζουν τα σφαλματα. Κάθε αλλο. Είναι πέρα για πέρα ανθρώπινα. Και άνθρωποι είμαστε, όχι θεοί και υπερήρωες κι εμείς και τα παιδιά μας.
Δεν είναι ντροπή τα λάθη. Ίσα-ίσα.
Ο φόβος του λαθους κόβει φτερα. Ποιος θα εκανε καινούρια πραγματα αν για να τα κανει θα έπρεπε να ξερει ότι σίγουρα δεν θα αποτύχει; Μα, στη ζωή, στην Ιστορία, παντού, στα μικρα και τα μεγαλα, εκείνοι που δουλεύουν σκληρα, ονειρευονται και αφοσιώνονται, και μαζί ριψοκινδυνευουν την αποτυχία, που δε φοβούνται το λαθος, κανουν τα σπουδαία πραγματα. Κι οι σπουδαίοι πραγματικα είναι εκείνοι που εχουν το θαρρος να παίρνουν την ευθυνη των πραξεων και των λόγων τους. Αυτο εμείς εδώ στο βορρα το λεμε κιμπαριλίκι και θελει μεγαλο θαρρος. Όλα τα αλλα θελουν απλώς θρασσος. Τετοιο εχουν, πολύ, πολλοί.
Καμια φορα σκεφτομαι, ας πούμε πως ήμουν παιδί τωρα. Και παλευα να βρω τον εαυτό μου. Κι έψαχνα το πρότυπό μου, έστω, καποιον να με εμπνευσει, να μου πει, μπορείς να γίνεις κάτι καλό, σημαντικό. Τι θα με βοηθούσε;
Πολύ συχνά, εμείς οι μεγαλοι ξεχναμε πως είμαστε άνθρωποι και μεγαλώνουμε ανθρώπους. Ειναι σκληρό και απογοητευτικό ίσως για ένα παιδί να μεγαλώνει ακούγοντας, "εγώ στην ηλικία σου δε θύμωνα έτσι", "εγώ με τον αδελφό μου ποτε δε μάλωνα". Ανταγωνισμό κανουμε με το παιδί, έστω άθελά μας; Να βοηθήσουμε θελουμε ή να καμαρώσουμε για το πόσο καλύτεροι ήμασταν εμείς απο αυτό στην ίδια ηλικία;
Αν ήσουν παιδί και ζήλευες και μάλωνες και φερόσουν άσχημα, σε όλους μας συμβαίνει, θα σε βοηθούσε να ξερεις ότι καποιος το είχε παθει κι αυτός καποτε αλλα τα καταφερε, ξεπερασε αυτό το σταδιο, ξεπέρασε αυτή τη συμπεριφορά; Ξεαγχώνονται, πιστευω, τα παιδιά, απενοχοποιούνται να ξερουν ότι και σε μας τους μεγαλους καποτε συνεβη αυτό που συμβαίνει και σε αυτούς. Κι όμως τα καταφεραμε. Είναι ανθρώπινο, δε χαλασε ο κόσμος. Ξεπερνιέται. Όταν καμια φορα μαλωναν τα παιδια μου - ποια αδελφια δε μάλωσαν ποτέ; - καθώς ξέρουν ότι εχω πολύ καλή σχεση με τις αδελφες μου, ιδιαίτερα με τη μικρή μεγαλωσαμε σχεδόν σαν δίδυμες, τους έλεγα μετα τη μπόρα τους, ότι κι εγώ μάλωνα με την αδελφή μου, αλλα να, ξεπερνιέται κι αυτό, μαθαμε ό,τι μάθαμε κι οι δυο από αυτό και τώρα είμαστε όχι απλώς αγαπημένες αλλα κι όσο περνά ο καιρός ακόμη καλύτερα. Αυτή η προοπτική καθησυχαζει τα παιδιά, έτσι νομίζω. Και τους δίνει εμπιστοσύνη για αυτό που έρχεται.
Και στο τελος-τελος είναι τουλάχιστον παρηγορητικό και ίσως αρκούντως εμπνευστικό να θυμίζουμε στα παιδιά μας, τι καταφεραμε με προσπαθεια. Να παραδεχόμαστε τα λάθη μας ή την ανεπάρκειά μας. Να μαθαίνουμε από τα λάθη μας. Να διορθωνόμαστε. Να αλλαζουμε στο καλύτερο, χωρίς "εγώ έτσι είμαι". Άρα, να ζούμε σωστά.
Δεν είμαι σίγουρη ότι τα παιδιά εκτιμούν τους αλάθητους, τις αυθεντίες, τους ήρωες, που παντα όλα τα κανουν ά-ψογα. Ούτε τους βοηθάνε, είτε είναι ήρωες της Ιστορίας, είτε γονείς, είτε δασκαλοι και καθηγητές τους. Ούτε και μας πιστεύουν όταν νομίζουμε ότι όλα τα κανουμε σωστα. Μην κοιτας που δεν μας το λενε, ή δεν το λένε συχνά. Μας κρίνουν αυστηρά και δίκαια. Ξερουν τι κανουμε, βλεπουν ποιοι είμαστε. Και είμαι μαλλον σίγουρη, ότι εκτιμάνε την ειλικρίνεια, την προσπαθεια, τη βελτίωση, το αποτελεσμα. Είναι σπουδαίο μάθημα ότι οι άνθρωποι γίνονται αυτό που θελουν και αξίζει να προσπαθήσουν, κανοντας και λαθη, πώς αλλιώς;
Υ.Γ. Θαλασσενια μου, είδα το παιχνίδι που με καλεσες, σε ευχαριστώ παρα πολύ! Μάλλον αύριο θα τα καταφέρω να παίξω.
Υ.Γ.2 Χθες και σήμερα η "Καλημέρα", μετακόμισε το απόγευμα, απο τις 5 έως τις 7. Η εκπομπή βγαίνει από το περίπτερο του Υπ.Πολιτισμού και Τουρισμού στην ΔΕΘ (περίπτερο 3). Χθες ήρθαν στην εκπομπή ο Μάνος Αχαλινωτόπουλος, και στη συνεχεια ο Δημήτρης Μυστακίδης, μπουζούκι, και ο Δημήτρης Σφίγγος, κιθάρα, ήρθαν έπαιξαν και τραγούδησαν επιτόπια μερικά από τα πιο όμορφα ρεμπέτικα τραγούδια.
Σήμερα θα έρθουν να παίξουν και να τραγουδήσουν η Φωτεινή Βελεσιώτου, ο Λάρυ Χαριτίδης, ο Μάκης Πάντσιος κι ο Δημητρης Τσιολχάς, θα περάσουν να μας πουν ένα παραμύθι η Ανθή Θανου κι ο Παναγιώτης Κούλελης και θα κάνουν ένα "Πέρασμα" και οι Πλειάδες. Αν βρεθείτε στην ΔΕΘ, εκείνη την ώρα, ίσως τα πούμε κι απο κοντά.
Υ.Γ.3 Βλέπω πόσα πολλά γραψατε στα blog σας τόσον καιρό που έλειπα, εχω να διαβασω, όχι αστεία...
Καλημέρα Good Morning Buongiorno Guten Morgen Jó reggelt 早晨 Dobro Jutro Tere hommikust Hyvää huomenta Ohayo Mirëdita Môre God morgen Habari ya asubuhi Goedemorgen Bon dia Zao an Goeiemôre Labas rytas Bore da Dobro utro Bonjour صباح الخير… صباح النّور Bon maten Buenos días Shubha prabhaat Dobrý den God morgon Magandang umaga 안녕하십니까 Günaydın Umhlala gahle Dobré rano Bună dimineaţa Gudde Moien גוטן מאָרגןբարի լույս Доброе утро 早晨好…你早 お早うございます…お早う Selamat pagi صباح الخير Habari ya asubuhi